Uiteindelijk draait het om de mensen
Op 26 augustus jl. nam ik vanwege het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd afscheid van de NBA, in gezelschap van collega's en de mensen waarmee ik het afgelopen jaar direct samenwerkte.
Berry Wammes
In 2003 startte ik bij het toenmalige NIVRA; de ondergang van Enron en de boekhoudaffaire bij Ahold dreunden nog stevig na. Herstel van vertrouwen was het motto. Binnen de sector verkeerde men in de veronderstelling dat het vooral een kwestie was van de buitenwereld goed uitleggen wat accountants doen, dan kwam het wel weer goed. Dat bleek al snel een misvatting. Twintig jaar later, in 2023, gaven de kwartiermakers Chris Fonteijn en Marlies de Vries in hun eindrapport Druk en Tegendruk aan dat er nog wel wat te doen was. Voor mijn gevoel kwam er toen wel een einde aan een tijdperk, een periode van permanente maatschappelijke druk en bemoeienis. Voor mij ook een natuurlijk moment om mijn eigen koers te herijken en me te concentreren op cultuur en gedrag als onderliggende oorzaak van veel falen.
Dat werk heb ik de afgelopen twee jaar met enorm veel plezier gedaan. Samen met een geweldig team organiseerden we mooie en inspirerende evenementen, maakten we videoportretten met persoonlijke verhalen en brachten we bestuurders uit de accountancy en de zorgsector bijeen om te leren van elkaar.
Wat heb ik zelf in al die jaren geleerd? Heel veel, één ding springt eruit: uiteindelijk draait het om de mensen. Dat lijkt een open deur, maar is het niet in de wereld van bestuurders, beleidsmakers en regelgevers. Je hebt een bestuurlijke realiteit, een politieke realiteit, een mediarealiteit en je hebt ieders persoonlijke realiteit. Daarin is niks zwart-wit. Wie dat vergeet, krijgt toeslagenaffaires. Ook de beroepsorganisatie hanteerde een tijdlang een zero-tolerancebeleid. Dat zag er naar buiten toe goed uit, maar ging voorbij aan de mensen die elke dag het werk moeten doen. Die dat bijna altijd deden met goede intenties, maar lang niet altijd met een goede afloop. Pas in persoonlijke gesprekken zie je waar het mis gaat en vooral: dat het jou zelf in die situatie ook had kunnen overkomen.
Schrijver-filosoof Albert Camus vatte het treffend samen: "Ik geloof in gerechtigheid, maar ik verkies mijn moeder boven gerechtigheid." In zijn geval ging het over de Algerijnse onafhankelijkheidsstrijd, waar twee partijen vochten voor (hun eigen opvatting van) gerechtigheid, met onschuldige burgers als eerste slachtoffer. Elke dag zien we voorbeelden hiervan om ons heen, in het groot en in het klein. En wat nu klein is, kan groot worden. Daar zijn we zelf bij.
De collega's van de NBA, de medewerkers, het management en het bestuur wil ik enorm bedanken voor de ruimte, het vertrouwen en de steun die ik altijd heb mogen ervaren. Zij boden de veilige haven, essentieel voor wie op woelige zee vaart. Ik neem afscheid van de NBA, maar niet van het beroep. Er zijn nog te veel interessante dingen te doen, nationaal en internationaal. Met een eigen bootje, want de zee blijft trekken.