Magazine 01 oktober 2012

Gespot - oktober 2012

Wat gebeurt er aan het front van wetenschap en onderzoek? Een maandelijkse selectie van lezenswaardige publicaties uit binnen en buitenland.

Dit artikel is verschenen in Accountant nr. 10, 2012

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

PCAOB-inspectierapporten

In dit artikel wordt verslag gedaan van een gedetailleerde analyse van de PCAOB-inspectierapporten van 2004 tot 2009 inzake de grotere accountantsorganisaties. Het aantal gevonden deficiënties is in de loop der tijd gedaald. Toch zijn er ook deficiënties die blijven voorkomen. Deze hebben betrekking op de verantwoording van opbrengsten, de beoordeling van schattingen in de jaarrekening en de toetsing van de interne beheersing.

• Bryan K. Church and Lori B. Shefchik, PCAOB Inspections and Large Accounting Firms. Accounting Horizons, vol. 26, no. 1, 2012, pages 43-63

Religie en financiële verslaggeving

Uit onderzoek bleek dat er een verband is tussen religie en de acceptatie van onethische praktijken in het bedrijfsleven. Dit Amerikaanse onderzoek stelt vast dat ondernemingen die zijn gevestigd in gebieden met sterke religieuze normen minder vaak onregelmatigheden in de financiële verslaggeving rapporteren. Toch worden ook door deze ondernemingen gerapporteerde winsten gestuurd, maar dan vooral door het ondernemen van reële transacties dan door administratieve maatregelen.

• Sean T. McGuire, Thomas C. Omer, Nathan Y. Sharp, The Impact of Religion on Financial Reporting Irregularities. The Accounting Review, vol. 87, no. 2, 2012, pages 645-673

Reële versus administratieve winststuring

In het verlengde van het vorige artikel blijkt uit ander onderzoek dat managers winststuring door reële activiteiten en door administratieve maatregelen als substituten beschouwen, gebaseerd op de relatieve kosten. Voor zover winsturing door reële transacties onvoldoende bijdragen aan de gewenste winst, vindt aanvulling met administratieve acties plaats.

• Amy Y. Zang, Evidence on the Trade-Off between Real Activities Manipulation and Accrual-Based Earnings Management. The Accounting Review, vol. 87, no. 2, 2012, pp. 675-703

Effect van videoberichtgeving

Indien jaarrekeningen moeten worden herzien vanwege fouten, worden persberichten uitgegeven in een poging de negatieve gevolgen van de fouten te beperken door achtergronden uit te leggen. Amerikaanse ondernemingen vullen persberichten de laatste jaren steeds meer aan met online video's. Indien een ceo in de video zijn verantwoordelijkheid erkent voor de gemaakte fouten, blijkt dit een positief e ect te hebben op beleggingsaanbevelingen. Als deze zijn verantwoordelijkheid ontkent is het effect negatief.

• W. Brooke Elloitt, Frank D. Hodge, Lisa M. Sedor, Using Online Video to Announce a Restatement: Influences on Investment Decisions and the Mediating Role of Trust. The Accounting Review, vol. 87, no. 2, 2012, pages 513-535

Nederlands management accounting-onderzoek

In oktober verschijnt een themanummer van het MAB over de stand van zaken op het terrein van het management accounting-onderzoek in Nederland. Crom en Kamminga geven een beeld van het onderzoek zoals dat in de afgelopen jaren in het MAB is gepubliceerd. Van Helden en Verstegen geven een overzicht van het onderzoek zoals dat recentelijk is gepubliceerd door Nederlanders in internationale wetenschappelijke tijdschriften. Uit de beschrijvingen en categorisaties blijkt welke onderwerpen zijn bestudeerd en welke methoden en theorieën zijn gehanteerd. Corbey laat zien hoe de connectie van het internationaal gepubliceerde wetenschappelijk onderzoek door Nederlanders met de praktijk er uit ziet. Hij vraagt zich af of de onderzoekers zich bij het formuleren van hun vraagstelling richten op de praktische relevantie en of zij demonstreren of hun resultaten relevant zijn voor de praktijk van organisaties.

Twee gerenommeerde onderzoekers geven hun persoonlijke reflectie op twee hoofdstromingen in het onderzoek in de management accounting: het zogenaamde mainstream onderzoek (Hartmann) dat meestal wordt geassocieerd met positivistisme en het interpretatieve onderzoek (Vosselman) dat wordt geassocieerd met subjectivisme. Beide stromingen in onderzoek kunnen elkaar nu juist aanvullen, hoewel zij op duidelijk andere leest zijn geschoeid. Scapens behandelt een stroming in de management accounting-literatuur die in opkomst is en ook door diverse Nederlandse auteurs wordt aangehangen. Het gaat om diverse varianten van de institutionele theorie toegepast op de management accounting.

• Jan van Helden en Bernard Verstegen, Management accounting-onderzoek door Nederlanders;
• Ben Crom en Pieter Kamminga, Management accounting-onderzoek in het MAB - de eerste oogst van het nieuwe millennium;
• Jan van Helden en Bernard Verstegen, Het Nederlandse management accounting-onderzoek in internationale tijdschriften;
• Michael Corbey, Over de praktische relevantie van management accounting-onderzoek door Nederlanders in internationale tijdschriften;
• Frank Hartmann, Management accounting: ‘anything goes’!;
• Ed Vosselman, Interpretatief management accounting-onderzoek;
• Robert W. Scapens, Institutional Theory and Management Accounting Research.

MAB, vol. 86, no. 10, oktober 2012