Magazine 01 oktober 2009

Gespot - oktober 2009

Wat gebeurt er aan het front van wetenschap en onderzoek? Een maandelijkse selectie van lezenswaardige publicaties uit binnen- en buitenland.

Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 10, 2009

Bekijk alle artikelen uit dit nummer

» Download dit artikel in pdf

Zelfgereguleerde peer review accountantskantoren is effectief

Amerikaanse onderzoekers zijn nagegaan of de zelfregulering van de AICPA met betrekking tot de uitvoering van collegiale toetsing (peer review) effectief is in het handhaven van de kwaliteit van de accountantscontrole. Daarbij is men niet uitgegaan van gepercipieerde kwaliteit, maar van daadwerkelijke kwaliteit. De conclusie van de onderzoekers is dat collegiale toetsing inderdaad effectieve signalen geeft inzake de kwaliteit van accountantskantoren.

• Jeffrey R. Casterella, Kevan L. Jensen, W. Robert Knechel, Is Self-Regulated Peer Review Effective at Signaling Audit Quality? The Accounting Review, May 2009, pages. 713-735

Invloed strategische redenering en brainstorming op frauderisico

Hebben strategische redeneringen of brainstorming in groepen invloed op de auditplanning bij een onderneming met een hoog frauderisico? Fraude-experts beoordeelden de effectiviteit van modificaties in het auditplan. Beide elementen afzonderlijk hebben een positieve invloed op de kwaliteit van de werkzaamheden van de accountant bij de detectie van fraude. De combinatie van beide elementen leidt niet tot een verdere verbetering.

• Vicky B. Hoffman, Mark F. Zimbelman, Do Strategic Reasoning Help Auditors Change Their Standard Audit Procedures in Reponse to Fraud Risk. The Accounting Review, May 2009, pages 811-837

Materialiteit en foutencorrectie operationele leases

Van eind 2004 tot het midden van 2006 hebben meer dan 250 Amerikaanse ondernemingen een foutencorrectie doorgevoerd met betrekking tot de verantwoording van operationele leases. De foutencorrectie vond hetzij plaats door herziening van vergelijkende cijfers (vereist indien de fout materieel is), hetzij door het verwerken van de fout in het jaar waarin deze werd ontdekt. Onderzoekers zijn nagegaan welke metingen van materialiteit zijn gehanteerd bij het maken van een onderscheid tussen beide verwerkingen van foutencorrecties. Kwantitatieve en kwalitatieve materialiteitsmaatstaven spelen een grote rol, maar ook het verleden van de onderneming is belangrijk bij de verkla- ring van de keuze van de verwerkingsmethode van de foutencorrectie.

• Andrew A. Acito, Jeffrey J. Burks, W. Bruce Johnson, Materiality Decisions and the Correction of Accounting Errors. The Accounting Review, May 2009, pages 659-688

RJ 275 Op aandelen gebaseerde betalingen

Met ingang van de jaarrekening 2009 dienen de ondernemingen die Dutch GAAP volgen voor het eerst RJ 275 over op aandelen gebaseerde betalingen toe te passen. Dit vereist dat ondernemingen complexe bewerkingen moeten uitvoeren. Empirisch onderzoek laat zien dat de omvang van dergelijke kosten over het algemeen beperkt is. Voor niet-beursgenoteerde ondernemingen is bovendien de informatiewaarde voor de relevante groep gebruikers gering. De auteurs vinden RJ 275 onnodig vergaand en bepleiten een vereenvoudiging.

• Arjan Brouwer en Ewout de Vaere, RJ 275 Op aandelen gebaseerde betalingen: zijn de kosten niet te hoog? MAB, oktober 2009

Fiscale grondslagen in jaarrekening kleine rechtspersonen

Kleine rechtspersonen mogen hun jaarrekening tegenwoordig opmaken op basis van fiscale grondslagen. In een artikel van Witjes worden de knelpunten van het achterliggende Besluit fiscale waarderingsgrondslagen besproken. Als oplossing presenteert hij een intracomptabel model waarbij de aangifte vennootschapsbelasting en de vennootschappelijke jaarrekening worden geïntegreerd.

• Joop Witjes, Intracomptabele verwerking aangifte Vennootschapsbelasting blijkt ook bij ‘Samenval’ dé oplossing. MAB, oktober 2009

Accountants in audit committee: minder gebreken interne beheersing

Onderzoek in de Verenigde Staten wijst uit dat de aanwezigheid van voormalige partners van accountantskantoren in het audit committee van een onderneming de kans verkleint dat er sprake is van gebreken in de interne beheersing (zoals gerapporteerd onder sectie 404 van SOX). Naar aanleiding daarvan vragen de onderzoekers zich af of de afkoelingsperiode van drie jaar wellicht minder wenselijk is.

• Vic Naiker and Divesh S. Sharma, Former Audit Partners on the Audit Committee and Internal Control Deficiencies. The Accounting Review, March 2009, pages 559-587

Corporate governance voor het familiebedrijf

Is een corporate governance-code voor het familiebedrijf in Nederland zinvol? De auteurs gaan op deze vraag in en betogen, mede aan de hand van empirisch onderzoek, dat er geen dwingende code moet komen, maar dat het ondernemingsbestuur van familiebedrijven wel profijt kan hebben van een onafhankelijk toezichthoudend orgaan als belangrijke waarborg voor de overige stakeholders. Daarmee kan tegemoet worden gekomen aan de toegenomen roep om meer verantwoordelijkheid en transparantie, zonder dat familiebedrijven volledig transparant hoeven te zijn over hun doen en laten.

• Pim van Leersum, Mijntje Lückerath, Niels van Zijl, Tabaksblat voor familiebedrijf? MAB, oktober 2009