Nieuws 05 juni 2009

'Momentum voor veranderingen interne audit'

De huidige crisis maakt duidelijk dat interne auditafdelingen kritischer moeten kijken of het management wel adequaat reageert op externe verandering. Volgens deskundigen is nu het 'momentum' voor zo'n verandering.

Internal audit moet ook een waakhond zijn die kritisch kijkt of het management wel voldoende anticipeert op externe verandering. Dat zeggen diverse deskundigen in een artikel in het juninummer van 'de Accountant'. 

De toegevoegde waarde van internal audit staat volgens hen nadrukkelijk op de agenda. Alleen organisaties die "adequaat reageren op hun omgeving" kunnen in control zijn. 

Een beter functionerende internal audit had de huidige crisis niet kunnen voorkomen, meent Jan Driessen, bij KPMG verantwoordelijk voor Internal Audit Services. Maar wel hebben "internal auditafdelingen te weinig eigenheid getoond bij het beoordelen van risico's". 

Men ontwikkelde volgens Driessen veelal geen eigen overall visie op de strategie en de bedreigingen, en richtte zich meer op het afwerken van het jaarplan. "Zo kon men keurig rapporteren over de resultaten van de uitgevoerde onderzoeken, maar claimde men onvoldoende een strategische rol om de raad van bestuur uit te dagen over de risico's." 

Robert Bogtstra, director Internal Audit & Control bij Jefferson Wells, wijst op het essentiële belang om binnen organisaties weerstand en kritisch vermogen te organiseren. "Het is heel belangrijk dat bestuurders open blijven staan voor kritische en/of tegendraadse geluiden. Gebeurt dat niet, dan is het risico op group think levensgroot." 

Bogtstra meent evenals Driessen dat de control environment in het COSO-model een van de belangrijkste elementen is. "Zaken als bezieling, beleving, tone at the top, zijn belangrijke soft controls. Winnende bedrijven hebben vaak vooral sterke soft controls." 

Driessen ziet echter hoe internal auditors op dat punt vaak een worsteling doormaken. Er wordt al gauw verwezen naar het bestaan van een ethische code. "Verder dan dat komt men eigenlijk niet en het is dan ook een uitdaging voor het vak om de komende jaren verandering in te brengen in het beter kunnen beoordelen van soft controls. Immers, soft controls make the hard controls work." 

Volgens Nyenrode-hoogleraar Leen Paape is er nu 'een momentum' ontstaan voor verandering. "Ik pleit voor een grotere rol voor internal auditors bij het toezicht op zachte aspecten. Naar analogie zoals dat een jaar of zes geleden ook op gang is gekomen bij Ahold nadat het boekhoudschandaal zich daar ontvouwde."