Nieuws 21 april 2011

BDO: Belemmerende regelgeving voornaamste oorzaak verwachtingskloof

Er bestaat een kloof tussen wat een accountant daadwerkelijk kan doen en wat opdrachtgevers en gebruikers van jaarrekeningen verwachten. En die verwachtingskloof lijkt grotendeels te worden veroorzaakt door belemmerende regelgeving.

Die conclusie trekt BDO na onderzoek onder ruim driehonderd bankiers, investeerders, ondernemers en accountants in het midden- en kleinbedrijf. 

De verwachtingskloof kan voor 55 procent worden toegeschreven aan belemmerende regelgeving. Zo zijn accountants gebonden aan gedrags- en beroepsregels, bijvoorbeeld over onafhankelijkheid en geheimhouding, die hen beperken om bepaalde (combinaties van) diensten te verlenen of om bepaalde informatie te verstrekken. 

Daarnaast lijken ook onredelijke verwachtingen (39 procent) de verwachtingskloof geen goed te doen. Onderzoeker Ruud Vergoossen, tevens directeur Bureau Vaktechniek bij BDO: "Dit zijn verwachtingen die het accountantsberoep niet kan waarmaken. Denk bijvoorbeeld aan het garanderen dat bij ondernemingen waarvan de jaarrekening is gecontroleerd, geen fraude is gepleegd. Of dat bij de jaarrekeningcontrole altijd alle transacties worden geverifieerd." 

Communiceren en informeren

Het onderzoek toont aan dat meer informatie over de reikwijdte van de accountantscontrole gewenst is. Hieronder valt informatie over de nauwkeurigheid waarmee de accountant controleert, over eventuele problemen waarmee de accountant is geconfronteerd tijdens de uitvoering van de controle, over wat de accountant heeft gedaan ten aanzien van de detectie van fraude of over de beoordeling van de continuïteit van de bedrijfsactiviteiten. 

Daarnaast laat het onderzoek zien dat ondernemers, bankiers en investeerders er behoefte aan hebben dat een accountant zich uitspreekt over zaken als de kwaliteit van de grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling die de onderneming hanteert, leemten die hij constateert in de interne beheersing van de bedrijfsactiviteiten en fraudegevallen en andere onregelmatigheden die hij tegenkomt. In de huidige controleverklaring doet de accountant alleen een uitspraak over het feit of de jaarrekening een getrouw beeld geeft en of die is opgemaakt in overeenstemming met de geldende verslaggevingsregels. 

Het dichten van de kloof

"In de huidige maatschappelijke discussie over het accountantsberoep merken we dat niet iedereen even goed op de hoogte is van wat kan en mag bij een jaarrekeningcontrole en het afgeven van een controleverklaring", aldus Vergoossen. "Het doel van het onderzoek is de verwachtingskloof blootleggen, om vervolgens mogelijkheden te vinden om deze te dichten." 

Naast informeren en communiceren is het volgens de onderzoekers noodzakelijk dat het accountantsberoep vooral zoekt naar wegen om tegemoet te komen aan datgene waar de samenleving om vraagt. Vergoossen: "De verwachtingskloof dichten door alleen maar uit te leggen wat we doen en vooral niet (kunnen) doen, is niet afdoende." 

• Factsheet onderzoek controleverklaring