Nieuws 28 september 2012

Transparency Nederland: 16 aanbevelingen voor corruptiebestrijding

Corruptiebestrijding in crisistijd vergt daadkracht en samenwerking tussen bedrijfsleven en overheid. Dat zegt voorzitter Paul Arlman van anticorruptie-organisatie Transparency International Nederland. De organisatie becijferde dat corruptie Nederland jaarlijks 12 miljard euro kost en doet zestien aanbevelingen om de integriteit in Nederland te waarborgen.

"Overheid en bedrijfsleven moeten veel meer samenwerken om het onderschatte probleem van corruptie te lijf te gaan en het belang van integriteit te versterken. Corruptie kost Nederland naar schatting 12 miljard euro per jaar. Recente schandalen tonen aan dat de huidige aanpak onvoldoende is en dat de handhaving drastisch moet worden opgeschaald. Daarnaast moeten bestuurders elkaar veel meer aanspreken op integer gedrag. Zeker in deze economisch slechte tijden." 

Dit zei Paul Arlman, voorzitter van Transparency International Nederland, gisteren op het door Transparency accountantsorganisatie Grant Thornton georganiseerde seminar 'Nederland, corruptieland?!' in Den Haag. 

Centraal op het seminar stond de ‘Nederlandse Integriteitssysteem-studie' (NIS-studie 2012) door Willeke Slingerland van Saxion Hogeschool. Deze studie naar corruptiebeheersing maakt onderdeel uit van een omvangrijk onderzoek van Transparency International onder 300 instituten in 25 Europese landen. 

Uit de studie blijkt dat Nederland een sterke basis heeft als het gaat om de beheersing van integriteitsrisico's. Echter, in de praktijk blijkt dat de manier waarop veel organisaties verantwoording afleggen inadequaat is en dat er forse tekortkomingen zijn als het gaat om transparantie. 

Het zicht op corruptie in Nederland is volgens de studie beperkt door het ontbreken van een centraal orgaan. Klokkenluiders worden onvoldoende of niet beschermd. Het bedrijfsleven realiseert zich niet welke risico's ze lopen met corrupt gedrag in de Verenigde Staten of het Verenigd Koninkrijk. En bestuurders die over integriteit praten, verwijzen niet naar zichzelf of een collega, maar vooral naar het niet-integere gedrag van mensen buiten de organisatie. 

Slingerland benadrukt dat de economische crisis een extra risico vormt voor het borgen van de integriteit binnen overheid en bedrijfsleven. Juist in economisch slechte tijden zijn mensen gevoeliger voor corrupt gedrag. 

Eerder onderzoek door Transparency International toont aan dat corruptie Nederland circa 12 miljard euro per jaar kost. Volgens Paul Arlman bestaat de indruk in het bedrijfsleven en onder het publiek dat corruptie toeneemt. 

De anticorruptie-organisatie doet zestien aanbevelingen om de integriteit in Nederland te waarborgen. Zo pleit Transparency International onder meer voor betere samenwerking tussen private en publieke sector bij de bestrijding van corruptie, versterking van de handhaving, een modernisering van de Wet openbaarheid van bestuur en het veiliger kunnen melden van misstanden door klokken-luiders. 

Ook zou er een register moeten komen waarin ministers en staatssecretarissen hun zakelijke en financiële belangen bekend maken. Integriteit aan de top is gewenst: bestuurders moeten elkaar veel meer aanspreken op integer gedrag. Dat vraagt om een cultuuromslag, in alle lagen van organisaties. 

De NIS-studie van Willeke Slingerland en de Europese studie 'Money, Politics, Power: corruption risks in Europe' zijn te vinden op de site van Transparency International.