Nieuws 01 maart 2016

AFM presenteert aanpak herbeoordeling rentederivaten

De AFM heeft dinsdag 1 maart 2016 een aanpak gepresenteerd waarmee banken de fouten gaan herstellen die zijn gemaakt in de advisering van klanten over rentederivatenproducten.

Ook kondigde de AFM een onafhankelijk intern onderzoek aan naar de eigen tekortkomingen bij de aanpak van dit dossier.

De toezichthouder beoogt met de nieuwe aanpak passende compensatie voor de getroffen klanten, die veelal afkomstig zijn uit het mkb. Dit volgt op de constatering van de AFM in december 2015 dat de herbeoordeling van rentederivatencontracten bij de betrokken banken onjuistheden en onvolledigheden bevatten, waardoor het klantbelang onvoldoende centraal was gesteld.

ABN Amro, ING Bank, Rabobank, Van Lanschot Bankiers en SNS Bank hebben aangegeven dat ze instemmen met deze aanpak. Ook bankenvereniging NVB is positief. Deutsche Bank doet echter niet mee.

De AFM verwacht dat de banken de herbeoordelingen en daaruit voortvloeiende herstelacties medio 2017 zullen hebben uitgevoerd. De banken is verzocht klanten helder te informeren over de herstelacties en het proces. Tijdens een online persconferentie zei de AFM te verwachten dat "een groot deel" van de klanten gecompenseerd zal worden of een nieuw product zal krijgen dat beter past bij de klant. Het gaat in totaal om ongeveer 17.600 dossiers.

Voorschrijvend herstelkader

Om klanten op de juiste wijze te compenseren voor geleden schade, wordt een 'uniform voorschrijvend herstelkader'ingericht. Dit herstelkader zal voorschrijven hoe banken de derivatencontracten moeten beoordelen en hoe zij een eventuele compensatie moeten bepalen.

Onafhankelijke deskundigen, aangewezen door de minister van Financiën, zullen dit herstelkader in overleg met de banken uitwerken en met hen overeenkomen. Daarbij zullen zij ook overleggen met vertegenwoordigers van mkb-klanten. Het ministerie van Financiën heeft de juristen Rutger Schimmelpenninck en Ben Knüppe en hoogleraar risicomanagement Theo Kocken als onafhankelijke deskundigen aangesteld.

Bij de uitvoering van het herstelkader krijgen externe beoordelaars een rol om er voor te zorgen dat het herstelkader op ieder individueel dossier correct wordt toegepast. Daartoe zullen deze externe beoordelaars per bank een plan van aanpak opstellen. De AFM zal controleren of het herstelkader goed wordt toegepast en zal tevens over de voortgang van het traject rapporteren.

Alle contracten zullen dus opnieuw worden getoetst. Met deze nieuwe aanpak beoogt de AFM een gerichte en correcte beoordeling van de contracten en daaruit volgend, indien van toepassing, noodzakelijke herstelacties naar klanten, waaronder een passende compensatie.

Verbeteren herbeoordelingen

Uitgangspunt bij het verbeteren van de beoordeling van de rentederivatencontracten is volgens de AFM dat de banken het klantbelang centraal stellen. Om klanten recht te doen, schrijft het herstelkader in specifieke situaties voor welke acties nodig zijn om opgelopen schade te compenseren en toekomstige schade te voorkomen. Dit moet volgens de toezichthouder leiden tot een efficiënte afhandeling en minimale ruimte voor interpretatie door de banken bij de beoordeling van de contracten.

Onafhankelijke deskundigen zullen het herstelkader in detail uitwerken en met de banken overeenkomen. Externe beoordelaars zullen zorgen voor een juiste toepassing van het herstelkader. Zij stellen daartoe een plan van aanpak per bank op en zullen bij de uitvoering daarvan zorgen dat dit op ieder dossier correct wordt toegepast. De externe beoordelaars zullen rapporteren aan de AFM.

Onafhankelijk onderzoek bij de AFM

Naar aanleiding van de bij de AFM geconstateerde tekortkomingen bij de eigen toetsing van de eerdere herbeoordelingen door banken, is op verzoek van de raad van toezicht van de AFM het externe bureau Alvarez & Marsal aangesteld om een onafhankelijk onderzoek bij de AFM uit te voeren. Dit onderzoek is in januari van start gegaan. Verwacht wordt dat dit onderzoek in het tweede kwartaal van 2016 wordt afgerond.

Voor meer informatie over het herstelkader zie ook de brief van de AFM aan de minister van Financiën en de infographic Herstelkader rentederivaten.

Bron: AFM/Accountant.nl