Nieuws 07 maart 2018

Stand Bedrijvenmonitor Topvrouwen 'om te huilen'

Het percentage vrouwen binnen besturen en raden van commissarissen stijgt langzaam, maar het streefcijfer van dertig procent is nog ver weg. Dat blijkt uit de Bedrijvenmonitor Topvrouwen 2017. Emancipatieminister Ingrid van Engelshoven noemt de resultaten 'om te huilen'.

Binnen Raden van Bestuur (rvb) steeg het aandeel vrouwen van 7,4 procent (2012) naar 10,7 procent eind 2016. Binnen Raden van Commissarissen (rvc) nam het aandeel vrouwen toe van 9,8 naar 15,0 procent. In 2017 lijkt de trend zich in hetzelfde tempo voort te zetten. Voor 2020 is een streefcijfer afgesproken van dertig procent vrouwen in de top. De stijging in de rvc’s komt vooral door inspanningen van de top 200 grootste bedrijven.

Eind 2016 had 16,7 procent van de bedrijven het streefcijfer voor de rvb gerealiseerd; in 2012 was dat nog 9,3 procent. Voor rvc's nam het percentage toe van 14,7 naar 23,4 procent. Het aantal bedrijven dat het streefcijfer heeft gerealiseerd in zowel de rvb als rvc is slechts zes procent.

Bij 93 procent van de rvb's en 87 procent van de rvc's bleef de man-vrouw-verdeling van de zetels tussen 2015 en 2016 exact gelijk. Medio 2017 telde 70 procent van de rvb’s en 49,5 procent van de rvc’s geen enkele vrouw.

Rapportageplicht

Over het boekjaar 2016 voldeed minder dan tien procent van de bedrijven aan alle rapportageverplichtingen: zes procent rondom de rvb, negen procent rondom de rvc. Bedrijven die hun streefcijfers niet halen zijn verplicht om dat in hun jaarverslag toe te lichten ('pas toe of leg uit'-principe).

Ook de rol van de accountant komt in dit verband aan de orde. 61 procent van de bedrijven geeft aan dat de accountant wijst op het streefcijfer uit de Wet bestuur en toezicht (Wbt) en ook vraagt naar de samenstelling van rvb en rvc. Bij 51 procent van de bedrijven geeft de accountant uitleg over de gevolgen van het wel of niet behalen van het streefcijfer. Bij 61 procent heeft de accountant de evenwichtige verdeling ook besproken met de rvb en rvc.

Bij 58 procent let de accountant ook op de verklaring voor het niet halen van het streefcijfer. 45 procent van de bedrijven zegt dat de accountant aandacht schenkt aan alle voorwaarden (tegen een kwart in 2013).

"Sommige bedrijven melden dat ze van de accountant niet meer hoeven of zelfs niet meer mogen rapporteren over het wettelijk streefcijfer", aldus de monitor. Opmerkelijk, omdat de minister in 2015 het voornemen kenbaar maakte de wet te verlengen. "De hernieuwde wet trad weliswaar pas in april 2017 in werking, maar tot 13 april werd expliciet een beroep gedaan op de bereidheid van ondernemingen om te handelen in overeenstemming met het voornemen om het wettelijk streefcijfer te verlengen."

'Maat is vol'

"Het is om te huilen", aldus minister Ingrid van Engelshoven (emancipatie) bij het in ontvangst nemen van de Bedrijvenmonitor Topvrouwen 2017. "Een heel groot deel van de bedrijven doet helemaal niets om werk te maken van een evenredige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in de top van hun bedrijven. De maat is vol."

Dat veel bedrijven nog niet voldoen aan de rapportageverplichtingen is de minister een doorn in het oog. Zij waarschuwt bedrijven dat zij niet langer "op haar handen" blijft zitten als die "weigeren om hun best te doen".

In reactie op een advies van de monitoringcommissie streefcijfer Wbt om een afdwingbaar quotum in te stellen zegt Van Engelshoven: "De afspraak is dat we in 2019 de balans opmaken, maar als de resultaten zo teleurstellend blijven zal ik stevige maatregelen niet schuwen." De minister heeft inmiddels in een brief aan de Tweede Kamer de voortgang toegelicht.

PwC

Accountantsorganisatie PwC geeft veel ruimte aan loopbaankansen voor vrouwen, zo bericht het NOS Journaal in een item over de stand van de Bedrijvenmonitor. Zo is er een apart vrouwennetwerk en een opleidingsprogramma voor vrouwelijke leidinggevenden, want “meer diversiteit in de top leidt tot betere besluiten”. Het behalen van het streefcijfer van dertig procent vrouwen in de top binnen PwC zelf is volgens de accountantsorganisatie "vooral een kwestie van tijd".

Binnen PwC wordt binnenkort gestemd over een nieuwe raad van bestuur, aldus de NOS. In dat bestuur is accountant Jolanda Lamse-Minderhout momenteel de enige vrouw.

• Bedrijvenmonitor Topvrouwen 2017
• Factsheet Bedrijvenmonitor Topvrouwen 2017
• Brief minister Van Engelshoven aan Tweede Kamer 6 maart 2018
• NOS Journaal 6 maart 2018 (vanaf 10:50)