Nieuws 10 augustus 2018

KPMG: 'Houdbaarheid Nederlandse ziekenhuizen onder druk'

De houdbaarheid van de Nederlandse ziekenhuiszorg staat structureel onder grote druk. De topklinische en algemene ziekenhuizen in Nederland hebben het financieel moeilijk en hebben moeite voldoende gekwalificeerd personeel te vinden.

Dat concludeert KPMG in het rapport 'Healthcheck – ontwikkelingen binnen de ziekenhuiszorg'. Bij veel ziekenhuizen stijgen de kosten harder dan de omzet waardoor er volgens KPMG nauwelijks ruimte is om de noodzakelijke investeringen te doen. Vooral de toenemende personeelskosten van artsen en verpleegkundigen, de kosten van personeel dat niet in loondienst is en de groeiende patiëntgebonden kosten zorgen voor druk op de financiële positie van de ziekenhuizen. Uit het rapport blijkt dat de rentabiliteit van topklinische en algemene ziekenhuizen daalt. Ongeveer 75% zit in 2017 onder de 2.5% vergeleken met zo’n 50% in 2014.

Anna van Poucke, partner bij KPMG en sectorleider Health "Cijfers tonen aan dat het aantal vacatures in de eerste maanden van dit jaar is opgelopen tot ruim 2.200. Er zijn op dit moment vooral veel vacatures onder verpleegkundigen en medisch ondersteunende beroepen. Het gevolg is dat verpleegafdelingen worden gesloten, operaties worden afgezegd en een tijdelijke opnamestop wordt ingevoerd voor bijvoorbeeld geboortezorg. Ontwikkelingen die de toegankelijkheid van onze ziekenhuizen stevig onder druk zetten."

Efficiency

Uit de analyse van KPMG blijkt dat Nederlandse ziekenhuizen het vergeleken met buitenlandse instellingen relatief goed doen. Van Poucke: "In internationaal perspectief zijn onze uitgaven hoger dan gemiddeld. Maar als we kijken naar de efficiency van de organisatie dan zien we dat ons land goed scoort. De gemiddelde ligduur, het aantal ziekenhuisbedden en het aantal ontslagen uit het ziekenhuis is relatief laag. Qua aantal artsen en verpleegkundigen zitten wij internationaal rond het gemiddelde. Dat betekent dat de mogelijkheden voor productiviteitsverbetering onder de huidige omstandigheden beperkt zijn en dat meer efficiency alleen gerealiseerd kan worden door een reductie van personeel."

Gezien de huidige personeelstekorten is dit volgens KPMG echter nauwelijks mogelijk. Zonder directe maatregelen zal het tekort aan personeel naar verwachting de komende jaren oplopen tot zo’n 125.000 verpleegkundigen.

Technologie

Volgens KPMG moet de zorg fundamenteel anders georganiseerd worden om de noodzakelijke productiviteitsverbetering te realiseren. Dat kan door digitalisering, nieuwe locaties, e-health, en integraal capaciteitsmanagement met technologische ondersteuning. Aanzienlijke besparingen zouden ook mogelijk zijn door shared service-centra te gebruiken voor algemeen ondersteunende en medisch ondersteunende diensten.

Van Poucke: "Niet-zorg-gerelateerde taken moeten bovendien door regelgeving en gebruik van technologie en robotisering zoveel mogelijk worden gereduceerd en worden weggenomen bij artsen en verpleegkundigen. Alleen op deze manier zullen wij in staat zijn duurzame en toegankelijke zorg voor iedereen in Nederland te waarborgen, ook op de langere termijn."

• KPMG-rapport 'Healthcheck – ontwikkelingen binnen de ziekenhuiszorg'