Nieuws 19 november 2021

Eigenaar trustbedrijf krijgt ook in hoger beroep 3 jaar cel

De eigenaar van een voormalig trustkantoor in Amsterdam is in hoger beroep opnieuw veroordeeld tot drie jaar cel, wegens feitelijk leiding geven aan valsheid in geschrifte en gewoontewitwassen en voor deelname aan een criminele organisatie.

Lex van Almelo

Volgens het persbericht van het Gerechtshof Amsterdam ­- de uitspraak zelf moet nog worden gepubliceerd - gaf de 62-jarige man lange tijd leiding aan een trustkantoor dat vanuit Amsterdam doorstroomconstructies aanbood aan UBO's van vennootschappen in onder meer Italië en Spanje. De advocaat-generaal had 34 maanden geëist en een bestuursverbod van vijf jaar. Maar gezien "de enorme omvang van de fraude" ziet het hof geen reden om twee maanden van de celstraf af te doen, omdat het proces zo lang heeft geduurd. Een bestuursverbod vindt het hof echter niet nodig, omdat "de man in het buitenland woont en er sprake is van reputatieschade".

Mazars

Het gaat om de in Dubai woonachtige Nederlander Erwin de R., die in de jaren 90 assistent-accountant was bij Paardekooper & Hoffman. Hij was (mede)eigenaar en feitelijk directeur van een trustkantoor op de Amsterdamse Keizersgracht, dat de winst van buitenlandse klanten afroomde met (geantedateerde) facturen voor niet-geleverde diensten en producten of nep-licenties. De bedragen werden na aftrek van vijf procent provisie doorgesluisd naar offshore vennootschappen in belastingparadijzen, die het geld overmaakten aan de UBO's van de ondernemingen.

Volgens het gerechtshof heeft De R. in acht dossiers in totaal 25.541.787 euro en 4.999.943,30 US dollar witgewassen. Voor één van de klanten kocht een inhouse vennootschap van het trustbedrijf op papier bij diverse leveranciers drukpersen en verkocht die met een marge van bijna 500 procent aan de Italiaanse klant.

Medio 2004 stellen accountants van Mazars Paardekooper & Hoffman vragen over de hoge marges. De R. antwoordt volgens het hof dat de hoge marges kunnen worden behaald dankzij het netwerk van een offshorevennootschap. Kennelijk nemen de accountants genoegen met het antwoord. Want in totaal maakt de klant 4,1 miljoen euro over naar de inhousevennootschap, die de bedragen overmaakt naar de offshore, minus de provisie.

Datum

In een dossier zijn er ook rekeningen verstuurd vanuit Dubai, waar de verdachte sinds 2007 woont en werkt. Een accountant uit Dubai verklaart hierover dat een datum op een document in de Verenigde Arabische Emiraten niet noodzakelijkerwijs de datum is waarop dat document is opgesteld of ondertekend. Op een cheque kan bijvoorbeeld een geschreven datum staan die in de nabije of zelfs verre toekomst ligt en eerder de uiterste betaaldatum weergeeft, dan de datum van ondertekening. Volgens de accountant was er daarom niets mis met de facturen die destijds vanuit Dubai zijn gestuurd.

In de ogen van het gerechtshof blijkt uit deze verklaring niet dat antedateren van stukken is toegestaan in de VAE. De facturen waren gericht aan een Nederlandse vennootschap en in het Nederlands economisch verkeer geldt de dagtekening op een factuur als de datum waarop die factuur is opgesteld en niet als de datum van uiterste betaling, tenzij uitdrukkelijk anders is vermeld. Het valt het hof bovendien op dat de factuurnummers suggereren dat de facturen eerder zijn opgemaakt dan in werkelijkheid.

Geen advocaat

Voor de rechtbank voerde De R. zijn eigen verdediging; in hoger beroep werd hij bijgestaan door advocaat Willem Koops. Op de zitting in hoger beroep zei De R. dat hij bij de procedure in eerste aanleg moest kiezen tussen het betalen van een advocaat of de studie van zijn kinderen. Tijdens de behandeling van het hoger beroep in oktober waren de kinderen afgestudeerd. Advocaat Koops vindt dat de rechtbank de zaak opnieuw moet behandelen, zodat De R. alsnog een eerlijk proces in twee feitelijke instanties krijgt. Maar zijn verzoek om terugverwijzing naar de rechtbank wees het hof af.

Volgens het gerechtshof heeft een verdachte de vrijheid om zich te laten bijstaan door een advocaat. De R. heeft er welbewust en vrijwillig voor gekozen om zich bij de rechtbank zelf te verdedigen. Er waren geen psychische problemen die de vrije keuze onmogelijk maakten. De rechtbank heeft er ook voldoende rekening mee gehouden dat De R. zich als leek zelf verdedigde. Tegen dit deel van de uitspraak gaat De R. volgens zijn advocaat "om principiële redenen" in cassatie.

Veilig in Dubai?

Dat De R. in Dubai woont, wil niet zeggen dat hij kan ontsnappen aan zijn straf, als hij dat zou willen. Sinds 29 augustus dit jaar heeft Nederland een uitleveringsverdrag met de Verenigde Arabische Emiraten. Op grond van dat verdrag levert Dubai ingezetenen uit om ze te vervolgen, of als de straf definitief is. Op het delict moet in beide landen minstens één jaar gevangenisstraf staan en de veroordeelde moet nog tenminste zes maanden uitzitten. In het geval van De R. is de straf niet definitief, omdat hij in cassatie gaat. Daarvoor hoeft hij niet per se in Nederland te zijn.

Zijn advocaat wijst erop dat De R. tot nu toe steeds heeft meegewerkt aan het onderzoek en de berechting. Hij verwacht dan ook dat De R. zich vrijwillig meldt om zijn straf uit te zitten als die definitief is. Maar honderd procent zeker weet hij het niet.