Nieuws 04 januari 2023

Arno Visser: 'Inzicht in besteding belastinggelden ontbreekt'

Arno Visser nam eind december afscheid als president van de Algemene Rekenkamer. In een uitgebreid afscheidsinterview in EW Magazine stelt hij dat goed inzicht in een "zinnige en zorgvuldige" besteding van de vele miljarden aan belastinggeld nog altijd ontbreekt.

Visser schreef gedurende de acht jaar dat hij president van de Rekenkamer was, zes keer een 'nieuwjaarsessay' in EW, over de staat van het openbaar bestuur. Daarin hamerde hij bij herhaling op het ontbreken van "misschien wel het meest cruciale inzicht", namelijk "of al die miljarden aan belastinggeld die burgers opbrengen, door de staat 'zinnig, zuinig en zorgvuldig' worden besteed", zo stelt het interview.

“Misschien wel. Maar we weten het vaak niet”, aldus Visser. Hij vindt de inrichting van het openbaar bestuur inmiddels “te ongrijpbaar” om dat te kunnen vaststellen. “Daar sta je dan als belastingbetaler. Of als volksvertegenwoordiger met je budgetrecht.”

Restaureren

In zijn optiek zijn er maar twee opties om dit te verbeteren: breken met het verleden en de bestuurlijke inrichting met "een schone lei" helemaal opnieuw opbouwen. Of het huidige systeem (het 'Huis van Thorbecke') grondig "restaureren".

"Als je kiest voor het Huis van Thorbecke, dan vloeien daar in mijn ogen in al zijn consequenties wel een aantal dingen uit voort", stelt Visser. "Zoals lokale belastingheffing. Om de inkomsten en de uitgaven van provincies en gemeenten in evenwicht te brengen. Wat in de rest van Europa volkomen normaal is."

Beleidsmakers

Volgens de vertrekkend Rekenkamer-president werkt de scheiding van beleid en uitvoering in de praktijk niet binnen de Rijksoverheid. "We hebben met z'n allen bedacht dat je op de ene plek beleid maakt en dat op een andere plek uitvoert. Wij gaan over het wat en jullie gaan over het hoe. Dat werkt niet. Maar we zitten tot op de dag van vandaag wel met de gevolgen. Mensen die beleid maken, maar niet weten wat uitvoerbaar is."

Visser hekelt dan ook de vele "beleidsmakers" in Den Haag. "Je kunt helemaal geen beleid 'maken'. Je maakt alleen papier. Iedereen die beleid maakt, gaat elke dag naar kantoor om papier te maken. En nog meer papier. Van die wereld moeten we ook af. Van die schijnwereld waarin we elkaar gevangen houden. In stukken, modellen, schema’s, stroomschema’s, financieringssystemen, bekostigingssystemen… in constructies. Beleidsconstructies."

Arno Visser volgt in maart aanstaande Maxime Verhagen op als voorzitter van brancheorganisatie Bouwend Nederland.

EW Magazine: Arno Visser: 'We hebben Nederland veel te ingewikkeld gemaakt'