Nieuws

Kabinet gaat zich jaarlijks verantwoorden over voortgang 'Groningen'

Het kabinet gaat jaarlijks verantwoording afleggen over de voortgang van de hersteloperatie in het gaswinningsgebied in Groningen. Op die manier moet ook de Tweede Kamer beter kunnen controleren hoe het gaat met de herstelplannen voor de komende dertig jaar.

In de zogenoemde 'Staat van Groningen', die het kabinet in een wet wil vastleggen, worden doelstellingen vastgelegd op vier terreinen: schade en versterken, verduurzaming, welzijn en sociaal herstel, en economisch perspectief. Dat staat in de kabinetsreactie op het rapport 'Groningers boven gas' van de Parlementaire enquête aardgaswinning Groningen.

Bij de verantwoording over de voortgang horen ook tussendoelen, die steeds na vijf jaar gehaald moeten zijn. Rijk en regio overleggen twee keer per jaar over de voortgang. Het kabinet gaat daar vervolgens over in debat met de Tweede Kamer.

22 miljard

Het kabinet trekt de komende dertig jaar bij elkaar 22 miljard euro uit voor het gebied in Groningen en Noord-Drenthe dat geplaagd wordt door aardbevingen, als gevolg van de jarenlange aardgaswinning.

De parlementaire enquête over de gaswinning, waarvan het eindrapport twee maanden geleden verscheen, legde bloot hoe de overheid decennialang wegkeek van de problemen die de gaswinning in Groningen veroorzaakte. Financiële belangen stonden voorop en de "rampzalige gevolgen" voor de Groningers kregen lange tijd nauwelijks aandacht.

Schadeafhandeling

In de formele reactie op het rapport maakt het kabinet opnieuw excuses aan iedereen die daardoor gevoelens van "angst, stress en onveiligheid" heeft ervaren. Het kabinet neemt een reeks maatregelen om de schadeafhandeling "milder, makkelijker en menselijker" te maken. Die afhandeling liep de afgelopen jaren telkens vast.

Zo wordt het gebied vergroot waarin mensen niet hoeven aan te tonen dat aardbevingsschade door de gaswinning komt. Schades tot 40.000 euro worden voortaan vergoed zonder onderzoek naar de oorzaak. De ruimhartiger aanpak kan in sommige gevallen leiden tot overcompensatie, "maar dit neemt het kabinet voor lief".

Het kabinet trekt ook extra geld uit om woningen in het aardbevingsgebied te verduurzamen. Daarnaast zijn miljarden bestemd voor verbetering van de mentale gezondheid en voor meer leefbaarheid en economisch perspectief in het gebied.

'Ruim voldoende'

Het kabinet gaat ervan uit dat het bedrag van 22 miljard "ruim voldoende" zal zijn. Regionale bestuurders hadden eerder gevraagd om een investeringsbedrag van dertig miljard euro, aangeduid als "ereschuld".

De mensen in Groningen zijn "decennialang in de steek gelaten", aldus minister-president Mark Rutte bij de presentatie van de kabinetsreactie op het enquêterapport. Hun stem werd niet gehoord en "hun belangen zijn ondergeschikt gemaakt aan een financieel belang van Nederland". De premier, eindverantwoordelijk voor het jarenlang falende kabinetsbeleid, kreeg in het rapport van de parlementaire enquête zelf ook forse kritiek.

Veel verdiend

Volgens de commissaris van de Koning in de provincie Groningen, René Paas, is het bedrag van 22 miljard euro van het kabinet "zeker onvoldoende om de ereschuld recht te zetten die in decennia van gaswinning is ontstaan".

Het FD berekende eind 2022 dat in totaal, gecorrigeerd voor inflatie, met de gaswinning in Groningen € 428 miljard is verdiend. De olieconcerns Shell en ExxonMobil streken ruim 64 miljard euro van de winst op, het Rijk ruim € 363 miljard. Dat bleek volgens het FD uit berekeningen van Shell, op basis van jaarrekeningen en belastingaangiften van de NAM.

"De doelen zijn goed, maar de maatregelen en de middelen zijn te mager", stellen de bestuurders in Groningen. Ze hopen dat de Tweede Kamer zich inzet voor meer middelen.

Bron: ANP/FD

Gerelateerd

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.