Nieuws Vandaag

Nederlands bedrijfsleven is optimistisch over 2026

Ondernemers en financieel managers zijn optimistisch over het komende jaar. 41 procent verwacht dat de omzet van de eigen organisatie zal toenemen. Een monitor van het ministerie van Economische Zaken toont vooral stabiliteit in het ondernemingsklimaat. De meest genoemde dreiging voor het bedrijfsleven is de politieke stilstand in Nederland.

Onderzoek van softwarehuis Nextens onder ondernemers met personeel en financieel managers laat zien dat het bedrijfsleven niet zwaar gebukt gaat onder internationale en nationale politieke zorgen. Bijna de helft van alle respondenten in de profitsector verwacht dat de omzet in 2026 toeneemt.

Het meest positief zijn de zakelijke dienstverlening, transport & logistiek, financiële dienstverlening, ICT en de bouw. Binnen de not-for-profitsector, zoals zorg, cultuur, onderwijs en openbaar bestuur worden over het algemeen lagere verwachtingen uitgesproken over omzetgroei en winstgroei.

Internationale en nationale dreiging

In 2025 speelden diverse internationale en nationale bedreigingen van stabiliteit en groei. Voor 2026 zien respondenten vooral politieke stilstand in Nederland als grote zorg (34 procent) of heeft men hierover enige zorgen (40 procent). Dat geldt met name voor ondernemers in de landbouw (53 procent), gevolgd door de industrie en het openbaar bestuur (beide 50 procent).

Daarnaast heeft 33 procent van de respondenten grote zorgen over cyberaanvallen, met name in het onderwijs en in het openbaar bestuur. Verdere escalatie van de oorlog in de Oekraïne is voor 29 procent een grote zorg. En 22 procent ziet stagnatie van de economie in de Eurozone en/of een handelsoorlog tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten als grote zorg. Zulke zorgen leven vooral in internationaal opererende sectoren zoals de handel, landbouw en logistiek, aldus Nextens.

AI en personeel

In Nederland hebben ondernemers, leidinggevenden en financieel managers voor het komende jaar grote verwachtingen van het gebruik van AI in hun bedrijfsprocessen. Twee derde (67 procent) verwacht een lichte tot sterke stijging hiervan in 2026 in de eigen organisatie. Ook verwacht 62 procent een lichte tot sterke toename in de digitalisering van hun bedrijfsprocessen.

Vooral respondenten uit het openbaar bestuur en overheidsdiensten zien meer AI komen: liefst 94 procent verwacht daar een lichte tot sterke stijging. Ook in de ICT zelf (81 procent) en in het onderwijs (79 procent) verwachten respondenten flinke groei van AI.

Tegelijk verwachten de meeste respondenten niet dat de inzet van AI samengaat met grote veranderingen in het personeelsbestand. Lichte tot sterke groei van het aantal mensen wordt verwacht door respondenten in het openbaar bestuur en overheidsdiensten, waaronder bijvoorbeeld ook defensie valt. Maar in de ICT en het onderwijs verwacht 34 procent juist een lichte tot sterke daling van het personeelsbestand.

Monitor Ondernemingsklimaat

De jaarlijkse Monitor Ondernemingsklimaat, uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Economische Zaken, toont stabiliteit. Bedrijven waarderen het ondernemingsklimaat in 2025 met een 6,1, een lichte stijging ten opzichte van 2024 (6,0). Bedrijven zijn positief over de kwaliteit van leven, het hoge kennisniveau, de digitale en fysieke infrastructuur en de nabijheid van belangrijke stakeholders. Op deze terreinen behoort Nederland al langer tot de wereldwijde kopgroep.

De monitor laat wel zien dat bedrijven overwegen hun activiteiten deels of geheel naar het buitenland te verplaatsen. Hoewel het aandeel bedrijven dat dit overweegt stabiel blijft (rond de 20 procent), worden deze plannen serieuzer en stijgt de bereidheid om buiten Nederland te investeren. Vooral internationaal actieve bedrijven overwegen vaker een (gedeeltelijke) verplaatsing.

Stabiel beleid

"Ondernemers hebben baat bij voorspelbaar van beleid en een effectieve aanpak van belemmeringen als hoge regeldruk, een vol elektriciteitsnet en personeelstekorten", stelt minister Karremans van Economische Zaken. "Als ondernemen niet aantrekkelijk is of als bedrijven hun investeringen elders gaan doen, raakt dat direct ons verdienvermogen en daarmee onze welvaart. Daarom moeten we keihard werken aan het verbeteren van ons ondernemingsklimaat."

De Monitor Ondernemingsklimaat is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat door SEO Economisch Onderzoek en het Amsterdam Centre for Business Innovation.