Nieuws 07 mei 2025

Forensisch rapport PwC: met de boeken van Nutreco is gesjoemeld

Veevoeder- en visvoerproducent Nutreco, een dochteronderneming van conglomeraat SHV, kampt met gesjoemel in de boeken van de Ecuadoriaanse dochteronderneming Gisis. Dit leidde tot materiële afwijkingen van € 90 miljoen, zo bericht Follow the Money, dat een forensisch rapport van PwC hierover heeft ingezien.

Wilbert Geijtenbeek

De afwijkingen tellen op tot € 90 miljoen, verspreid over de boekjaren 2022 en 2023. PwC concludeert dat de cijfers van Nutreco in ieder geval tussen april 2022 en september 2023 zijn opgepoetst.

Door de hogere omzetboekingen leek het bedrijf gezonder dan het in werkelijkheid was. In 2022 werd ruim € 25 miljoen te veel omzet geboekt en in 2023 nog eens € 65 miljoen.

Kritiekloos bevelen opvolgen

Onderzoekswebsite Follow the Money onthult dat het een "opzettelijke manipulatie" van maandcijfers betreft, die is mogelijk gemaakt door "een cultuur waarin werknemers de bevelen van hun meerderen kritiekloos opvolgen".

Het onderzoeksplatform baseert die conclusies op een vertrouwelijk onderzoeksrapport van PwC, dat in handen is van de FTM-redactie. Het rapport is in februari 2024 aan het Nederlandse bestuur van Nutreco overhandigd. Het focust op gesjoemel bij de Ecuadoriaanse tak, de visvoerproducent Gisis SA, sinds 2014 voor 75 procent eigendom van Nutreco. Nutreco zelf is een van 's werelds grootste diervoederproducenten en levert vee- en visvoeder aan de agrarische industrie in Europa en Noord- en Zuid Amerika.

Escalatie naar bedrijfstop

De financieel directeur van Nutreco, Pieter van Holten, ontving op 13 oktober 2023 voor het eerst een bericht over de affaire, zo meldt Follow the Money. Hij kreeg een appbericht uit Ecuador van het lokale hoofd van de in- en verkoopafdeling. Die was in de boeken gedoken, nadat een van diens medewerkers had gemeld te zijn gevraagd om valse gegevens in het boekhoudsysteem in te voeren. Kort daarop werd duidelijk dat voorraden geregeld hoger werden ingeboekt dan de marktprijs. Daarop werd PwC ingeschakeld door het bedrijf.

Onderzoekers van PwC ontdekten dat er handmatig valse omzetten werden geboekt. De boekingen waren gestoeld op verwachte of zelfs gewenste resultaten. Het PwC-rapport stelt dat daarbij werd gekeken welk bedrag nodig was om de vanuit Nederland opgelegde omzetdoelstellingen te behalen - waar de bonussen aan gekoppeld waren.

De onderzoekers schreven dat de bedrijfscultuur het gesjoemel mede mogelijk maakte: signalen dat de boekhouding niet zou kloppen, bleven langer dan een jaar onopgemerkt. Blijkens de getuigenissen van financieel medewerkers zou de top in Ecuador van de manipulaties af hebben geweten.

Jaarrekeningcontrole KPMG

PwC merkt in het rapport op dat de "sterke nadruk op autoriteit en gehoorzaamheid" binnen Gisis moet veranderen, om zwaarder weer te vermijden.

De jaarrekeningcontrole 2023 van Gisis SA werd door EY Ecuador uitgevoerd. KPMG Nederland verzorgde de jaarrekeningcontrole van Nutreco als geheel. KPMG laat aan Follow the Money weten dat het tijdig is geïnformeerd over de onregelmatigheden bij Gisis SA en als gevolg daarvan de jaarrekening 2022 heeft aangepast. Naar aanleiding van het PwC-onderzoek heeft KPMG bovendien op eigen initiatief forensisch specialisten ingeschakeld.

SHV

Nutreco is sinds 2015 in handen van SHV, het familieconcern van de familie Fentener van Vlissingen. Nutreco is met € 8,5 miljard goed voor een derde van de omzet van SHV.

In 2021 schikte SHV voor 40 miljoen euro met het Nederlandse Openbaar Ministerie om diverse omkopingszaken tot een einde te brengen. In hetzelfde corruptieonderzoek werd PwC overigens door het OM als verdachte aangemerkt. Het kantoor was verantwoordelijk voor de jaarrekeningcontrole van SHV-dochteronderneming Econosto Mideast BV.

Follow the Money meldt dat Nutreco, EY, PwC en SHV niet op vragen hebben gereageerd.