Nieuws 08 augustus 2025

Onderwijsinspectie scherpt toezicht op accountants aan, na klokkenluidersmelding bij Deloitte

Het toezicht op onderwijsinstellingen door accountants is over het algemeen toereikend. Dat concludeert de Inspectie van het Onderwijs, op basis van reviews over het boekjaar 2023. De inspectie scherpt het eigen reviewbeleid wel aan, na een klokkenluiderskwestie bij Deloitte.

Dit stelt de inspectie in het eind juli jl. verschenen ‘Rapport review controles 2024’. De Inspectie van het Onderwijs houdt toezicht op het werk van accountants die bij het onderwijs betrokken zijn en beoordeelt jaarlijks een deel van de uitgevoerde accountantscontroles.

Tevreden

In totaal werden voor het jongste rapport van de inspectie 66 reviews uitgevoerd, over accountantscontroles die in 2024 werden verricht op de uitgaven door onderwijsinstellingen in het boekjaar 2023.

De inspectie is over het algemeen tevreden: bij ruim 92 procent van de uitgevoerde reviews werd het formele oordeel ‘Toereikend’ gegeven. Maar bij een klein deel van de accountantscontroles trof de inspectie te veel onvolkomenheden aan en in een aantal gevallen werd ook een herstelopdracht gegeven.

Klokkenluidersmelding Deloitte

In januari van dit jaar bleek na een klokkenluidersmelding dat accountants van Deloitte controledossiers van onderwijsinstellingen hadden aangepast, voorafgaand aan de toetsing door de onderwijsinspectie. Daarom heeft de inspectie de reviews over 2021 en 2022 bij Deloitte opnieuw uitgevoerd.

“Achteraf is gebleken dat de interne procedures die gelden bij dossierreviews door externe toezichthouders, niet juist zijn gevolgd. Hierdoor heeft de inspectie initieel geen inzage gehad in de authentieke gearchiveerde controledossiers”, zo meldt de inspectie. Na de nieuwe reviews was het oordeel wel toereikend.

Een betrokken accountant kreeg recent van de rechter gelijk, na een conflict met Deloitte over zijn ontslag vanwege de kwestie. Hij vertrekt wel bij het kantoor, maar krijgt een vergoeding van bijna twee ton mee. Deloitte geeft tegenover het FD aan “teleurgesteld” te zijn over de uitspraak van de rechter. Of het kantoor in beroep gaat, is nog niet duidelijk.

Overleg

Over de aanleiding en opvolging van de opnieuw uitgevoerde reviews is door de inspectie overleg gevoerd met Deloitte, “om lessen te trekken voor de toekomst”. Ook heeft de inspectie het ministerie van OCW en de Audit Dienst Rijk geïnformeerd, als gebruikers van de accountantsreviews door de inspectie.

Bovendien is de inspectie over een en ander in gesprek gegaan met de NBA, de Algemene Rekenkamer en toezichthouder AFM. In het kader hiervan heeft de inspectie zelf ook enkele wijzigingen doorgevoerd in het eigen reviewbeleid en -proces, zo meldt het rapport. Zo gaat de inspectie bij reviews in volgende jaren “explicieter aandacht besteden aan de kantoorprocedures die de authenticiteit van aangeboden dossiers moeten waarborgen”.

Krappe onderwijsmarkt

Door de krappe arbeidsmarkt en verschuivingen binnen kantoren blijft de komende jaren het risico bestaan dat vooral kleinere en ook middelgrote onderwijsinstellingen moeite hebben om een accountant te vinden.

Diverse kantoren ervaren “uitdagingen” in zowel de capaciteit als ook specifieke kennis en ervaring voor onderwijsopdrachten, aldus de inspectie. "Het is uiteraard van groot belang dat eerstelijnstoezicht op alle onderwijsinstellingen blijft plaatsvinden, als onderdeel van het gehele stelsel van financieel toezicht op het onderwijs. Samen met het ministerie van OCW blijven wij als inspectie in gesprek met betrokken partijen over dit onderwerp”, zo stelt de Onderwijsinspectie.

Inspectie van het Onderwijs: Rapport review controles onderwijs 2024