Nieuws 17 september 2025

EU-beroepsbevolking krimpt met 30 miljoen door dalende geboortecijfers

Door steeds minder geboortes is de Europese beroepsbevolking in 2060 met bijna 30 miljoen mensen gekrompen. Financiële prikkels en gezinsbeleid om het geboortecijfer op te vijzelen werken niet. Voor de EU dreigt ernstige sociaal-economische ontwrichting.

Dat blijkt uit een rapport van kredietverzekeraar Allianz Trade. Een belangrijke oorzaak van de terugval is hoger geschoolden vrouwen later en minder kinderen krijgen. De onderzoekers stellen dat Europese landen jaarlijks miljarden investeren in gezinsbeleid: van kinderbijslagen en belastingvoordelen, tot lange ouderschapsverloven en goedkope kinderopvang.

Gemiddeld gaat het om bijna 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp), met Denemarken als uitschieter (4 procent) en Nederland op een percentage iets boven het gemiddelde. Maar volgens het rapport haalt het weinig uit: de geboortecijfers binnen de EU blijven dalen en zitten ruim onder het vervangingsniveau van 2,1 (het niveau dat nodig is om de bevolking stabiel te houden). Duitsland scoort het laagst met 1,35 procent.

Paradox

Het aantal jonge Nederlandse vrouwen met een hbo- of universitaire opleiding in de leeftijdsgroep 25-34 jaar bedraagt bijna 50 procent, tegen 26 procent begin deze eeuw. De gemiddelde leeftijd waarop voor het eerst een kind wordt gekregen is 29 jaar. Vijftig jaar geleden was dat nog 24 jaar.

Volgens Johan Geeroms van Allianz Trade is sprake van een paradox. "Om de economische groei en welvaart op peil te houden is scholing noodzakelijk. Maar naarmate steeds meer vrouwen een hbo-diploma of universitaire graad halen, wat op zich goed is in het licht van diversiteit en inclusie, neemt de bevolkingsgroei af."

Europa investeert verkeerd

Als Europa niet ingrijpt, krijgen we volgens Geeroms te maken met sociaaleconomische ontwrichting: "ouderdomsarmoede, grote personeelstekorten in cruciale sectoren als de zorg, onderwijs en techniek. En ook valt de economische groei stil".

Europees overheidsbeleid moet volgens Geeroms verschuiven van geboorte-stimulering naar het toekomstbestendig maken van de arbeidsmarkt, pensioen en onderwijs. "Alleen dan kan een kleiner wordende beroepsbevolking toch voor voldoende economische groei en welvaart zorgen. Zowel de arbeidsproductiviteit als arbeidsparticipatie moet omhoog."