Opinie 26 november 2007

Pittige aanbevelingen aan Europese Rekenkamer

Herfst in EU Brussel betekent oogsttijd voor de vruchten van de noeste arbeid van menige accountant: bij de Europese Commissie, de Europese Rekenkamer en het Europees Parlement. De EU-jaarrekening 2006 wordt opgemaakt, vastgesteld en uitgebracht. De Rekenkamer geeft haar oordeel. De EU Parlementaire décharge procedure begint.

Jules Muis

Het goede nieuws, de principiële goedkeuring van de jaarrekening door de Rekenkamer, haalt bescheiden het nieuws. De afkeuring van de bestedingcontroles door de EU - net als in de VS over de het afgelopen decennium - krijgt een luidruchtiger pers.

De vraag hoe je wel een jaarrekening kunt goedkeuren, maar niet het daaraan ten grondslag liggende controlestelsel, haalt nooit de pers. Het is blijkbaar net een vaktechnische brug te ver. Maar deze onverklaarbare verklaringsspagaat haalt zelfs de eigen vakpers nooit.

De auteur van dit elk jaar opgevoerde hoogstandje - dezelfde Europese Rekenkamer in Luxemburg -  vierde deze maand met klaroengeschal haar dertigste verjaardag. Een en ander werd gegarneerd met enkele uitstekende speeches.

Een van die speeches wil ik er uitlichten: die van Herbert Bösch, voorzitter van de Budget Controle Commissie (COCOBU) van het Europees Parlement.

Bösch deed de Europese Rekenkamer enkele ongezouten mededelingen in de vorm van 'uitdagingen'. Dit nadat hij eerder dit jaar nog de Europese Rekenkamer in bescherming had genomen tegen de scherpe aanvallen door de Europese Commissie op de vermeende ondeugdelijke grondslag waarop de Rekenkamer haar afkeurende verklaring over het controlestelsel zou baseren.

Ongekuist komen de opmerkingen van Herbert Bösch aan het adres van zijn verjarende gastheer hier op neer:

• Rekenkamer, we willen een waakhond, geen bloedhond. Ga met wijsheid om met uw onafhankelijke status (heb ik als Controller eerder gehoord, JM);
• Realiseert u zich dat in de huidige ‘tweepolige' EU-constructie van de Europese Raad, deze Raad schizofreen staat ten opzichte van de fiduciaire integriteit van EU-bestedingen. Toon leiderschap waar anderen dat niet doen;
• Zorg voor professionaliteit van je personeel. Houd het oog op de bal, de juiste houding is even belangrijk als techniek (jawel, maar dat eist eerder een resultaats- dan de huidige procesgerichte instelling, JM);
• Kijk na dertig jaar eens creatief om je heen of er ook andere zinnige producten geleverd kunnen worden. Een risico-prioriteitsoverzicht zou voor het Europees Parlement zeer nuttig kunnen zijn.

Toen kwam het bekende venijn, en dat zat hem zoals gebruikelijk in de staart:

• Rekenkamer, heb de moed jezelf te reorganiseren van een te politiek orgaan tot een uitsluitend professioneel orgaan. Dat wil zeggen: weg met de bestaande governance-constellatie van 26 generaals met ieder negen voetsoldaten en een toezichtorgaan met vertegenwoordiging uit alle lidstaten.

In wat andere woorden: Rekenkamer verander je bestaande organisatieprincipe van het oude Mexicaanse leger in de richting van een meer Pruisisch model. Ik denk inderdaad dat dit een broodnodige verbetering zou zijn.

Maar de Brusselse molens draaien zeer langzaam. Volgend jaar hoort u wat er allemaal van terecht is gekomen. Dat wordt waarschijnlijk een veel korter stukje, wegens herhaling van Brusselse zetten.