Opinie 03 januari 2008

EU-lidstaatverklaring op pijnbank

De Budget Controle Commissie (COCOBU) van het Europees Parlement heeft de donkere dagen voor Kerst verlicht doorgebracht.

Op 19 december 2007 stond een hearing op de agenda over de tussenstand van de door het Europees Parlement sterk gepropageerde invoering van de zogenoemde EU National Management Declaration. Ook op deze site en in 'de Accountant' is in het verleden publicitair veel aandacht gegeven aan dit macrocontrole instrument, dat een novum betekent.

Nederland was sterk vertegenwoordigd met de president van de Nederlandse Rekenkamer, Saskia Stuiveling, die een kraakhelder betoog hield over de eerste Nederlandse ervaring ter zake, gevolgd door de voorzitter van het Public Accounts Committee van het Britse House of Commons.

Ik mocht zelf de 'ijsbreker' presenteren, een historisch en politiek overzicht van ratio en ontstaansgeschiedenis van het instrument; uitmondend in mijn projectie van waar - met vallen en opstaan - de EU zou staan in het jaar 2012.

Samenvattend in 'het glas is half vol'-taal constateren we dat op dit moment alleen
Nederland, de UK, en Denemarken echt serieus bezig zijn met de invoering. Dat een handvol ledenstaten er zich experimenteel op aan het voorbereiden zijn. Dat twee handen vol lidstaten de kat uit de boom kijken. Dat de rest, waaronder - quelle surprise - Frankrijk, zich fel verzet. En dat de paar landen die het echt proberen het instrument prijzen vanwege haar zelf-ontdekkingskracht en zelf-zuiverend vermogen. En dat het Europees Parlement nog steeds pal staat achter verplichte invoering.

In 'het glas is half leeg'-taal zien we, op Europees institutioneel niveau, alleen ongeconditioneerde support van de kant van het Europees Parlement, en verder nogal halfbakken steun vanuit de Europese Commissie zelve en de Europese Rekenkamer. (Stel je voor dat er lidstaten zijn die eerlijk toegeven onvoldoende controlesystemen te hebben die er voor zullen zorgen dat EU-gelden reglementair besteed zullen worden, wat doe je dan met je EU-geld en je accountantsverklaring?)De Europese Raad (dezelfde die jaarlijks ook decharge moet geven over de besteding van EU-gelden) is in grote meerderheid nog steeds tegen verplichte invoering. ("Stel je voor zeg: ik, minister van Financiën, rekenschap afleggen aan Brussel? Wat denken die lui wel?")

Wat me het meest trof in het debat - misschien wel voorspelbaar - is dat de COCOBU geen sprekers kon vinden die zich publiekelijk tegen de lidstaatverklaring opstelden en/of daar ook goede redenen voor konden geven. Deze lafheid van de kant van de 'oppositie' is misschien wel verklaarbaar. Het noopt in elk geval tot een zeker optimisme dat, onder druk van de ledenstaten die er nu mee begonnen zijn, verplichte invoering 'slechts een kwestie van een paar jaar is'.

Maar het stemt deze overtuigd Europeaan niet vrolijk dat we zo met elkaar omgaan ten aanzien van de invoering van een onmisbare schakel in het EU-controlesysteem.