Opinie

Leiderschap gevraagd

In roerige tijden neemt de roep om leiderschap toe. Dat is logisch. Mensen willen zich identificeren met personen die visie hebben en dit om kunnen zetten in een verhaal waarmee men de toekomst in kan.

Als het gaat om de accountancybranche constateer ik voorzichtig dat ondanks alle rumoer - denk aan de kritiek van de AFM, de Tweede Kamer en het groenboek van Barnier - nauwelijks leiderschap wordt getoond. 

Nu zullen er accountants zijn die vinden dat het NIVRAbij monde van Ruud Dekkers wel degelijk leiderschap heeft getoond. De kritiek van AFM en Tweede Kamer is toch op een nette manier gepareerd? Bezien we leiderschap contractueel, dan hebben deze accountants zeker gelijk. Diverse collega's hebben netjes uitgelegd dat het beroep zich aan de regels heeft gehouden en dus geen blaam treft. 

Tegelijkertijd is er bij een deel van de accountants ook veel onvrede over de wijze waarop is gereageerd. Deze onvrede heeft onder andere geleid tot een groep accountants die verenigd zijn in tuacc. Zij vinden dat het beter en anders kan in het beroep. 

Daarnaast is het NBA-bestuur gekomen met een Plan van Aanpak met daarin voorstellen die tegemoet komen aan de kritiek die op het beroep is geleverd. 

Toch kunnen deze op zichzelf positieve ontwikkelingen niet verhullen dat het in het beroep aan transformationeel leiderschap ontbreekt. Het accountantsberoep is in de loop van de jaren steeds meer aan de rand van de samenleving komen te staan in plaats van er middenin. 

Wil de accountant de aanspraak vertrouwensman van het maatschappelijk verkeer waar kunnen maken dan zal het beroep weer moeten leren begrijpen wat er in de samenleving speelt. De veelal verdedigende reacties van de huidige bestuurders in de accountancybranche tonen aan dat er onvoldoende is gereflecteerd op wat in de samenleving speelt. 

Natuurlijk heeft het NIVRA het maatschappelijk debat gezocht. Maar de uitkomsten daarvan zijn onvoldoende beklijfd en dat is deels te wijten aan het ontbreken concreet beleid over de inrichting van het beroep. 

Het accountantsbranche heeft behoefte aan mensen die leiding gaan geven aan verjonging, vergroening en diversificering van het beroep. Mensen die begrijpen dat de thema's van vandaag en morgen gaan over duurzaamheid, leiderschap, ethiek, internationalisering en dat up-to-date kennis over ict behoort tot de standaardbagage van iedere accountant.  Mensen die in de gaten hebben dat het accountantsberoep van morgen andere waarden kent dan alleen financiële. Die bereid zijn om de oude garde een spiegel voor te houden om zo samen te zoeken naar duurzame oplossingen die het beroep vitaal maken en houden. 

Mensen die niet accepteren dat de bestuurders van de big four zich niet in het publieke debat mengen, terwijl het beroep altijd nog door dat zelfde publiek wordt gemandateerd. 

Kortom het gaat om mensen die leiderschap tonen in woord en daad. 

Omdat leiderschap in het accountantsberoep nauwelijks is ontwikkeld, roep ik het NBA-bestuur op dit onderwerp hoog op de agenda te zetten. Dat dit geen eenvoudig onderwerp, is realiseer ik mij zeer. Het kost tijd en energie om er concreet mee aan de slag te gaan. 

Tegelijkertijd ben ik van mening dat als de vraag om leiderschap niet daadkrachtig wordt opgepakt, het beroep het risico loopt steeds minder relevant te worden en zijn aantrekkelijkheid uiteindelijk zal verliezen. 

Kortom het is de hoogste tijd. De slotvraag is alleen: wie pakt als eerste de handschoen op?

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Jan Wietsma is directielid bij MKB-kredietcoach. Hij is als adviseur betrokken bij vraagstukken van accountantskantoren op het terrein van visieontwikkeling en strategievorming, onder meer via Full Finance. Tot medio juni 2021 was hij bestuurslid van de NBA.

11 reacties

Gerard van IJzendoorn

bij sommige schremindelingen valt een stukje van url van de heer Weezenberg weg. Daardoor is de pagina niet te vinden. De URL moet eindigen op .pdf

Jan Weezenberg

Geachte Redactie, Hr. Okkerse tipt hier een belangrijk aandachtspunt aan, namelijk het ontbreken van kennis en vaardigheden op het gebied van management en organisatie, inclusief bedrijfscultuur. De onderbouwing van zijn uitspraak plus verdere eenvoudig geformuleerde theorie van andere belangrijke auteurs is te vinden op onderstaande website. Daar staat ook de belangrijke uitspraak "structure follows strategy". Zeer belangrijk PE onderwerp voor degenen, die na Keuning en Eppink, de ontwikkelingen op dit terrein niet hebben gevolgd ! Zeer geschikt voor zelfstudie. http://faninc.nl/laag4/projecten/bedrijfsproces/minzberg.pdf Advies: ga snel naar deze website punt nl. Vriendelijke groet, Jan Weezenberg

W.D. Okkerse MBA

Vrij naar Mintzberg De vijf stadia van bedrijfsbeheering en leiderschap : 1. De ondernemersorganisatie door middel van directe supervisie 2. De machinebureaucratie door middel van standaardisatie van het werk 3. De professionele bureaucratie door middel van standaardisatie van de vaardigheden 4. De divisie-structuur door middel van de standaardisatie van output 5. De innovatieve organisatie ddoor middel van standaardisatie van de afspraken. De accountantswereld is met haar professionele bureaucratie dus nog een lichtjaar weg van de innovatieve organisatie.

Jan Weezenberg

Plus zo maar nog een citaatje (met bronvermelding): http://www.citatenverzameling.com/archief/probleem.htm Dat er problemen zijn, is niet het probleem. Het probleem is, dat je problemen niet wil zien omdat je vindt dat je een probleem hebt als je een probleem hebt. Op deze site staan nog veel meer leuke uitspraken over problemen en de aanpak van de probleemoplossing. Vriendelijke groet, Jan Weezenberg

Jan Weezenberg

Quote Arnout van Kempen: "Wanneer benoemt iemand eens de echte problemen van het accountantsberoep? Pas dan zal leiderschap helpen met het beroep verder te komen". Ik verwijs naar het concept fusie-voorstel, de vier strategische doelstellingen. Bij elke doelstelling kun je zeggen: daar moet nog het een en ander aan worden gedaan. Dat een en ander dekt een flink stuk van de echte problemen af. We weten uit het (door de meesten van ons gelezen) boek van Keuning en Eppink dat dit inhoudt: doelbewust, doelgericht, doeltreffend en doelmatig aan de slag gaan. Een variant op de eerste alinea van de bijdrage van Arnout van Kempen: -als je niet weet waar je vandaan komt, -en je weet niet waar je staat, -en je weet niet waar je naar toe wil, DAN BEN JE HEEL GELUKKIG, WANT JE KUNT NOOOOIIIT VERDWALEN ! Vriendelijke groet, Jan Weezenberg

Arnout van Kempen

Als je pretendeert iets te zijn wat je niet bent, en wat ook verder niemand denkt dat je bent, dan is IEDERE oplossing vn je problemen fout. Leiderschap? Welnee. Eerst erkennen dat accountants zijn wat iedereen weet dat ze zijn. Prima zakelijke dienstverleners, die waarde toevoegen voor hun klanten door zekerheid toe te voegen aan verantwoordingsinformatie. Vertrouwensman van het maatschappelijk verkeer? Welk lid van dat beroemde maatschappelijk verkeer ziet de accountant zo? Niemand. Wanneer benoemt iemand eens de echte problemen van het accountantsberoep? Pas dan zal leiderschap helpen he beroep verder te komen. Ik weet dat het makkelijk is in dezelfde paradigma's te blijven denken, maar het wordt tijd voor een Umwertung aller Werte. Deze is overigens al ingezet door de schrijvers van de wta en de statutory audit directive. De eerste fictie die gesloopt is met de wta was accountancy als een "persoonlijk beroep", tot de wta een heilige waarde voor het beroep. Nu de onafhankelijkheid, de verwachtingskloof en het maatschappelijk verkeer nog. De wal zal het schip keren.

jules muis

Deze blog blijft geplaagd door shorthand versprekingen: Quote, mijn contributie end quote. Wat vraagt die man? m/z Misschien zijn we wel beter af, als we tenminste tevreden zijn met de gemakken die zo met de status quo komen, dat een publieke functie uitgevoerd in een for profit setting beter geen sterke en anticiperende leiders heeft? Als ik toch een vraag stel, mag ie gerust wat duidelijker zijn, Jules

jules muis

Ja, Jan, Vond afgelopen week op het Spui nog het Jules Verne verhaal van ‘de reis naar de maan in 28 dagen en 12 uren’. Ik had het nooit eerder gelezen maar je krijg er bij senioren lezing ook nog (steeds) babyboomer rode oortjes van. Hier een kort citaat, blz 152; de drie ‘astronauten’ zijn de maan al dicht genaderd maar er zijn nog vele onzekerheden; hun korte uitwisseling van gedachten: “Zullen we er komen?” vroeg Nicholl. “Wij zullen doen alsof we er komen” was Barbicanes antwoord. “ U bent onruststokers” zei Michel Ardan. “Wij zullen er komen en wel spoediger dan ons lief is”. Drie leiderstypen: Nicholl: een twijfelaar die er nog voor uit durft te komen ook- hebben we binnen ons beroep een groot tekort aan (gehad); Barbicanes: een marchandeur in (valse) hoop maar houdt de moed er wel in - hebben we in overvloed (gezien); En Ardan, meer een politicus die alles zegt wat mogelijk is- verwijt eerst de andere twee onnodig paniek zaaien, garandeert vervolgens het bereiken van het doel maar niet in welke staat of in ieder geval niet volgens plan ( voorbehoud die de strekking van de verklaring te niet doet..). Hij blaast warm en koud uit beide mondhoeken tegelijk. Zoiets als principegedreven prediken maar regelgedreven doen. Kennen we dat type? Misschien is het wel beter af, als we tenminste tevreden zijn met de gerieven van de status quo, dat een publieke functie uitgevoerd in een for profit setting beter geen sterke anticiperende leiders heeft? "WANTED: LEADERSHIP BEHIND THE CURVE"

Webredactie

Transformationeel inderdaad. Is gecorrigeerd.

Jan Wietsma

AT:nart je hebt helemaal gelijk moet transformationeel leiderschap zijn.

nart

Jan, Ik neem aan dat je bedoelt transformationeel leiderschap ipv transformeel leiderschap? In elk geval: iemand die naar de wortels kijkt als de blaadjes verdorren. In plaats van trouw elke dag wat water over de blaadjes sprenkelen. Dat begrijpen accountants misschien beter.

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.