NBA 16 mei 2011

Vorm-vrij maar niet norm-vrij

De Accountantskamer heeft recent een uitspraak (LJN YH0144) gedaan waarvan de toelichting een eye opener kan zijn voor vele accountants bij het toepassen van de regelgeving.

Kort door de bocht komt de uitspraak er op neer dat een opdracht vaktechnisch wellicht niet classificeert als assurance-opdracht, maar dat gezien de verwachtingen van de gebruikers de Accountantskamer de normen van Standaard 3000 toch gebruikt om te toetsen of de accountant zijn werk goed heeft gedaan. In dit geval pakte dat overigens goed uit voor de betrokken accountant. 

Interpreteert de Accountantskamer de regelgeving onjuist? Zonder te inhoudelijk in te gaan op de uitspraak - dit is niet de plaats voor een annotatie - toch even een paar gedachten. 

De NV COS geeft een invulling aan de fundamentele beginselen in de VGC bij bepaalde soorten opdrachten. Volgens het Stramien voorin de NV COS is een assurance-opdracht - ik vat het in mijn eigen woorden samen - een opdracht waarbij de accountant een overall conclusie trekt op basis van zijn werk bij een stuk waarin een partij verantwoording aflegt aan derden op basis van een geschikte toetsingsnorm. Een hele mond vol, maar deze onderdelen zijn wel belangrijk om te classificeren als assurance-opdracht, want met dat doel is - in dit geval - de Standaard 3000 geschreven. 

Wat doe je als niet aan al die hierboven onderstreepte criteria is voldaan? Dan val je terug op de VGC. De VGC geldt niet alleen voor de opdrachten die uitgewerkt zijn in de NV COS, maar geldt voor alle beroepsmatige en zakelijke betrekkingen, en dus voor alle opdrachten die een accountant uitvoert. Het is op het eerste gezicht dus niet zo gek dat de Accountantskamer bij een opdracht die lijkt op een assurance-opdracht, beoordeelt in hoeverre de normen van een assurance-opdracht van toepassing zijn. Om deze normen vervolgens te gebruiken bij het beoordelen van het handelen van een accountant. 

Blijft de vraag wanneer een opdracht lijkt op een assurance-opdracht. De Accountantskamer heeft niet het standpunt ingenomen dat de indeling van de beroepsgroep onjuist is. Het oordeel lijkt wel iets anders van accountants te vragen: Wees je bewust hoe je rapportage gebruikt gaat worden en waarom jij gevraagd bent als accountant om die rapportage op te stellen. Als jouw rapportage als oordeel' van een deskundige gebruikt wordt om anderen te overtuigen dan kan dat puur technisch (volgens de NV COS) wellicht geen assurance zijn, maar het maatschappelijk verkeer ontleent er wel vertrouwen aan. Ben je daarvan bewust, en handel daarnaar. 

Zoals het voorwoord van de NV COS aangeeft, is het niet mogelijk om standaarden te ontwikkelen die op alle situaties en omstandigheden die de accountant kan aantreffen van toepassing zijn. De wel beschikbare standaarden helpen je in dat geval invulling te geven aan de fundamentele beginselen van de VGC bij het uitvoeren van je opdracht. 

Een gedachte die accountants moet aanspreken. 

Peter Eimers

Deze bijdrage is ook verschenen in Accountant van mei 2011. Accountant bevat maandelijks een column van het Adviescollege.