NBA 27 maart 2013

Gebruik overgangstermijn met verstand

Regelmatig bespreken AFM en NBA ontwikkelingen rond regelgeving en toezicht met elkaar. In een gesprek op 14 maart 2013 over de toepassing van het verbod op adviesdiensten bij controlecliënten was er van onze kant aanleiding tot verbazing.

De verbazing betrof de interpretatie die de AFM hanteert ten aanzien van de wettelijk bepaalde overgangstermijn van twee jaar. De AFM was bij een uitvraag onder de vier grootste accountantskantoren naar haar zeggen gestuit op 'onethisch gedrag' ten aanzien van het recent ingestelde verbod op adviesdiensten. Zij zouden volgens de AFM 'de mazen van de wet' hebben opgezocht. Tegelijkertijd gaf de toezichthouder aan geen maatregelen tegen deze kantoren te overwegen.

Wij zijn verbaasd over deze uitlatingen die een ernstige beschuldiging inhouden, raken aan de reputatie van de desbetreffende kantoren en vooral ook aan die van het beroep als geheel. In het gesprek zelf sprak de AFM over handelwijzen die niet in de geest van de wet zouden zijn. Is hier misschien sprake van uiteenlopende interpretaties van de wet?

De NBA heeft informatie ingewonnen bij de kantoren, waaruit bleek dat de discussie nog niet was afgerond. De kantoren waren nog bezig met het opstellen van hun reactie naar de AFM. Dit was opmerkelijk omdat de toezichthouder haar conclusies kennelijk al had getrokken en aangaf deze te gaan publiceren in het aprilnummer van Accountant.

Gesprekken met ondernemingen en kantoren leerden ons dat er nog een ander probleem speelt. Ondernemingen die in 2014 of 2015 verplicht van accountant moeten wisselen hadden in de interpretatie van de AFM nog voor 1 januari 2013 ook hun belastingadviseur moeten vervangen indien deze van hetzelfde kantoor afkomstig is. Voor internationale beursfondsen is de vervanging van belastingadviseur ingrijpend, het gaat immers om complexe dossiers, jarenlang opgebouwde kennis en omvangrijke teams in verscheidene landen. Bij de navraag bleek dat een aantal ondernemingen gebruik heeft gemaakt van de in de wet opgenomen overgangsbepaling, zodat de fiscale adviesrelatie niet onmiddellijk en overhaast zou hoeven te worden beëindigd.

Daarnaast worden de afspraken over het verrichten van belastingaangiften vaak vastgelegd in raamcontracten, omdat op het moment van afsluiten niet exact valt te voorzien welke vragen opkomen bij het opstellen van de aangifte. De AFM beschouwt dit als open adviescontracten die ruimte laten voor het werven van nieuwe opdrachten. Ook hierover bestaat verschil van interpretatie tussen de toezichthouder en de kantoren.

Het voorgaande doet niets af aan het uitgangspunt dat evidente overtredingen moeten worden bestraft. Ook het opzoeken van de mazen in de wet op een wijze die in strijd is met de intenties van de wetgever, is ongewenst. Als dat inderdaad is gebeurd, zal de NBA zich daarvan distantiëren. Maar voor die conclusie is het ons nog te vroeg.

Tegelijkertijd is het jammer dat er weinig ruimte lijkt te zijn voor overleg en het maken van nadere afspraken tussen alle betrokkenen. De korte periode tussen parlementaire goedkeuring en invoeringsdatum - drie weken - zou een aanleiding moeten zijn om ondernemingen en kantoren de tijd te gunnen zich aan te passen aan de nieuwe wettelijke kaders.