Opinie 31 juli 2013

(On)terechte angst voor AFM

Eind 2012 kondigde de AFM aan themaonderzoeken uit te gaan voeren bij niet-oob-kantoren. De blinde paniek sloeg toe bij veel kantoren: extra vaktechnische commissies werden in het leven geroepen, strategieën uitgezet en procedures werden (nog) strakker aangetrokken. Commerciële organisaties spelen handig in op de emoties door bijeenkomsten, cursussen, trainingen en ondersteuning aan te bieden om kantoren bij te staan in deze ‘moeilijke' tijden.

Toen de AFM nog alleen de 'grote jongens' onder vuur nam, keek de mkb-accountant medelijdend toe hoe zij door de mangel werden gehaald. 'Wij' waren nog veilig en konden met redelijk droge ogen met een vinger wijzen en zeggen dat niet op onze praktijk van toepassing was. Wij kwamen immers nog goed door toetsingen heen. Maar laten we wel eerlijk zijn: die toetsingen waren toch wel even van een wat ander kaliber.

De AFM komt nu ineens wel heel erg dichtbij en gelijk springen alle stoplichten op rood.
Waar komt die angst toch vandaan? Zijn we bang de vergunning kwijt te raken en daarmee onze klanten? Zijn het de extra kosten die met de toetsing en een eventueel herstelplan samenhangen? Zijn we bang dat ons zelfbeeld van hoogwaardige dienstverleners naar beneden wordt gehaald? Of hebben we eigenlijk gewoon geen vertrouwen in ons eigen werk en moeten we nu met de billen bloot?

Volgens mij is er consensus dat toetsing door de AFM goed en nuttig is. Blijkbaar heeft de beroepsgroep het nodig om een toetsing als een soort van 'zwaard van Damocles' boven zich te hebben hangen. De AFM toetst of wij aan onze verantwoordingsplicht hebben voldaan om de controleverklaring te onderbouwen - de controleverklaring die wij afgeven voor het maatschappelijk verkeer en niet voor de klant.

Een toetsing door de AFM is natuurlijk niet leuk te noemen. Je moet examen afleggen en een gezonde nervositeit daarvoor is alleen maar goed. Misschien krijgen we hierdoor wel wat meer begrip voor een klant: hoe zou die zich voelen als wij hem komen controleren?

Opmerkingen en aandachtspunten zijn over alle dossiers en bij elke vastlegging wel te maken. Dat betekent nog niet dat we alles over onze kant moeten laten gaan. Zolang je dossier op orde is en je de controle naar beste kunnen en met 'eer en geweten' hebt uitgevoerd, moet de AFM wel van goede huize komen om dit onderuit te halen.

De AFM heeft begin juli 2013 de eerste bevindingen gerapporteerd naar aanleiding van de onderzoeken bij de 'NBA-kantoren'. De (figuurlijke) tranen sprongen van dit rapport in mijn ogen. Van de accountant wordt verwacht dat hij een professionele dienst levert. Voor de bedragen die  voor deze diensten worden betaald, mag dat ook wel. Naar de klanten kunnen wij dit verkopen. Waarom dan niet aan de AFM? 

Deze bijdrage is ook als column geplaatst in het juli/augustusnummer van Accountant.