Opinie 12 oktober 2014

Agenda voor de toekomst

Afgelopen woensdag mocht ik optreden bij het SRA Assurance Seminar 2014. Leuke bijeenkomst, levendig, soms fel, interactief. Het ging ergens over. Maar wáár ging het precies over?

Vrijwel de hele dag ging het over kwesties rond "wat doet de accountant fout en waarom wordt het maar zo langzaam beter?"

Belangrijke onderwerpen, jazeker. Maar echt inhoudelijk over assurance praten was er daardoor maar beperkt bij. Tom Koning had een stevig, inspirerend en overtuigend verhaal over hoe te controleren in het licht van de COS. Geen dingen doen omdat je denkt dat de toezichthouder het graag wil. Geen dingen doen terwijl je ok niet weet waarom, maar ‘het voelt goed'. Nee, donders goed weten hoe je klant in elkaar zit, de risico's kennen en dan heel gericht alle (!) aandacht richten op de zaken die je aandacht nodig hebben.

Mooi verhaal, en minstens zo boeiend: het leverde enige discussie op met de vertegenwoordiger van de AFM. Het is nooit zo kies om een toezichthouder die bereid is een open gesprek te voeren vervolgens te citeren of een standpunt toe te dichten, dus dat zal ik niet doen. Dat vind ik ook niet zo belangrijk.
Wat ik echt belangrijk vond, was dat dit voor het eerst in lange tijd was, dat ik weer eens een inhoudelijke, vaktechnische en boeiende discussie zag over de zaken die er toe doen. Audittheorie en de uitwerking in de praktijk.

Mijn eigen onderwerp was ‘de toekomst van het toezicht', maar het aardigste vond ik mijn laatste sheet. Een opsomming van wat onderwerpen, bepaald niet uitputtend, waar het beroep naar mijn mening mee aan de slag kan en moet. Ik geef het zonder commentaar:

• Big data / neo-klassieke controle
• Behavioral, social, soft controls
• Ontwikkeling meetinstrumenten
• Automatisering van de audit
• Afstemming verantwoording op behoefte gebruikers
• Wetenschappelijk fundament onder audit

Dat zijn zo wat van mijn ideeën over de agenda voor de toekomst.  Want laten we wel wezen, de randvoorwaarden waarover de afgelopen jaren veel, en de afgelopen maanden heel veel is gezegd, die staan nu wel in de steigers. Als het goed is wordt daar nu krachtdadig uitvoering aan gegeven en als het niet goed is, kan het beroep de stoomwals van de politiek verwachten.

Dus de handen komen weer een beetje vrij om over andere zaken na te denken. Het, openlijke, vaktechnische debat bijvoorbeeld. Ik wil dan ook een oproep doen aan de NBA:

Nu de motie van de Tweede Kamer naar behoren van een antwoord is voorzien, en de implementatie van de voorstellen nauwgezet gevolgd gaat worden door de Tweede Kamer, de AFM en een monitoringcommissie, wordt het tijd voor een volgende stap. Zouden jullie zo vriendelijk willen zijn te organiseren dat:
- de bestuurders, de prominenten, de mannen en vrouwen bovenop de apenrots
- de hemelbestormers, leden en betrokkenen bij het beroep
- de leden zelf
in een omgeving vrij van pers en met voldoende veiligheid voor iedereen om het hart te luchten, meningen te geven en vrijuit te filosoferen, de kans krijgen een agenda op te stellen voor de komende vijf jaar, voor het beroep als geheel?
En dat deze agenda wordt vertaald in concrete acties, met ‘SMART' geformuleerde doelen, waarvoor het NBA-bestuur uitvoerend, coördinerend, faciliterend, of bewakend, afrekenbare verantwoordelijkheid neemt?