Opinie

Beetje laf

In mijn column 'Hoe ver laat je je ge- of misbruiken?' beschreef ik hoe ik een keer de beslissing heb genomen om te stoppen met een controle, terwijl die nog niet klaar was. En ook dat dat niet erg professioneel was en dat ik dat later ook wel anders heb aangepakt. Hierbij het verhaal van zo’n ander geval.

De casus: een groothandel met wat branchevreemde dochterondernemingen. Een echt familiebedrijf. Een moeilijke klant ook: ze zaten niet echt te wachten op controle, waren niet erg scheutig met informatie en met bevindingen of correcties hoefde je eigenlijk niet aan te komen. Ik kwam er al een aantal jaar en ging steeds beter zien hoe de accountant en de partner eigenlijk geen partij waren voor deze mannen. Hoe respectloos ze werden behandeld. Ieder jaar gingen ze weer dapper de slotbespreking in om er met hangende pootjes weer uit te komen.

Op een gegeven moment hoorde ik in de zomer van de accountant dat er bij één van de dochterbedrijven een fraude was ontdekt en dat de klant daar ons als accountants verantwoordelijk voor stelde en een schadevergoeding eiste. Ik was zelf niet bij de controle van die dochteronderneming betrokken geweest, dus ik kon me daar geen oordeel over vormen, maar ik zag wel dat de klant ons in de tang had.

Inmiddels was ik afgestudeerd en ingeschreven als RA. Dat najaar ging ik aan de slag met de planningsfase. In ben daar eens echt goed voor gaan zitten en heb zo gestructureerd en uitgebreid mogelijk vanuit een risico-oogpunt bekeken en beschreven wat ik van de klant wist. Dat ik twijfelde aan de integriteit, dat ze zaken niet op orde hadden, dat ze de betrokken accountant en partner niet respecteerden, dat we in een moeilijke positie zaten vanwege de claim.

En al denkende en schrijvende kwam ik tot de conclusie dat we die klant helemaal niet meer zouden moeten willen controleren, dat we niet onafhankelijk waren. En dat ik als nieuwbakken RA al helemaal geen verantwoordelijkheid zou willen dragen, ook al was ik niet eindverantwoordelijk.

Het beeld dat ik had geschetst was denk ik reëel, maar niet erg vleiend voor de direct betrokkenen. En daar had ik wel moeite mee. Kon ik het maken om het zo op te schrijven en in het dossier vast te leggen? Wat woog zwaarder: mijn loyaliteit naar mijn kantoor en mijn kantoorgenoten of mijn eigen verantwoordelijkheid als RA? Wat zou het doen met mijn eigen positie? Hoe ging ik het communiceren?

Uiteindelijk heb ik de partner een brief geschreven waarin ik heb gemotiveerd dat ik niet langer op deze opdracht ingezet wilde worden als we die bleven doen. Een tijdlang hoorde ik niets, tot ik een telefoontje kreeg. Kort en zakelijk; jammer dat ik het niet meer deed, zou het nog uitmaken als..., maar nee: en dat was het.

Consequenties voor mijn carrière heeft het ook niet gehad. Er is nooit meer over gesproken. Toch bleef het wel een beetje knagen. Had ik de juiste beslissing genomen, was ik niet overdreven voorzichtig geweest en te recht in de leer? Tot veel later iemand mij wist te vertellen dat het controledossier was gereviewed door externen en dat die hadden gezegd dat ik de enige was die het had gesnapt. Dat was dan wel weer leuk.

Dit keer dus geen emotionele, overhaaste reactie, maar wel een radicale: niet meer meedoen omdat je de verantwoordelijkheid niet kan dragen. Je titel serieus nemen. Daar ben ik nog steeds trots op.

Met de wijsheid van nu wel zie ik wel wat ik anders had kunnen doen: ik had het gesprek moeten aangegaan. Een beetje laf om het schriftelijk te doen. Maar in moeilijke gesprekken voeren was ik destijds nog lang niet zo bedreven als nu na elf jaar toezicht. Sommige dingen kosten tijd om te leren.

In deze serie vertelt Marianne van der Zijde, ex-toezichthouder bij de AFM, hoe zij naar de accountancy kijkt, met als doel te helpen jaarrekeningcontroles leuker en beter te maken. 

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Marianne van der Zijde adviseert accountantsorganisaties en is voormalig hoofd toezicht kwaliteit accountantscontrole en verslaggeving van de AFM.

Gerelateerd

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.