Opinie 09 februari 2017

Kleine wet, veel impact

Zelden heb ik een wetsvoorstel gezien dat met zijn driehonderd woorden nog korter is dan deze opinie. Het wetsvoorstel permanent verbod winstuitkering zorg: Het is de zorgverzekeraar verboden: a. dividend uit te keren aan zijn aandeelhouders, b. winst uit te keren aan zijn leden, of c. winst uit te keren aan zijn werknemers.

Een kleine wet, een klein artikel op 1 februari 2017 in het FD. Maar wat een impact! Een beursgenoteerde zorgverzekeraar die geen dividend aan zijn aandeelhouders zal uitkeren, een verzekeringsbedrijf dat wel kan investeren in zijn dochtermaatschappij maar daar nooit iets voor terug krijgt, een private equity onderneming die instapt zonder mogelijke exit? Een complete lock-down op commercieel rendement: Fidel Castro zou trots op ons zijn.

Alles onder het motto: 'Zorggeld moet in de zorg blijven.' Laten we hier eens op door gaan. Ziekenhuizen dienen alles te herinvesteren, de specialisten op de Balkenende-norm. Farmaceutische bedrijven moeten alle winsten verplicht investeren in de ontwikkeling van nieuwe medicijnen. Dochtermaatschappijen van buitenlandse farmaceutische ondernemingen kunnen geen dividend uitkeren aan hun moederbedrijven ('from now on it’s health care first').

Apotheken, mantelzorgers, ambulances, PGB's, verpleegtehuizen, fysiotherapeuten, huisartsen, psychiaters, alternatieve zorgverleners, arbeidsongeschiktheidsverzekeraars, ARBO-diensten, medische faculteiten, verband, voorbehoedsmiddelen, elektrische ontharing voor transgenders, nicotinepleisters. Alles in een grote pot. Zorggeld moet in de zorg blijven!

En waarom eigenlijk niet? Zeggen we niet altijd: 'Als je maar gezond bent?' Wie wordt er nu voor zijn plezier ziek of arbeidsongeschikt? Geen patiënt die hiervan misbruik zal maken. Het is dus volkomen terecht dat iedereen alle zorg krijgt die ze nodig hebben - gedurende hun hele leven.

Eigenlijk is ouderdom ook een ziekte. Wie kan je nou kwalijk nemen een levenswens te hebben? Zelfs als ouderen niet meer financieel bijdragen aan de maatschappij. Trouwens, in werkloosheid wordt ook niet financieel bijgedragen aan de maatschappij. Ik voel de slogan 'basisinkomen en zorg voor iedereen' opkomen.

Dit moet natuurlijk gefinancierd worden met progressieve belastingen, maar waarom is dat een probleem? Dat is het ook niet. Het probleem zit hem niet in het hebben van een grote pot met geld die herverdeeld wordt, maar in het wegnemen van prikkels. Prikkels die nodig zijn om het beste uit de mens te halen, om medicijnen uit te vinden, om een goede chirurg te worden, om innovatief te zijn. Die prikkels komen uit de markt. Dat is nog steeds de beste manier om tot de meeste efficiënte oplossing te komen. Prikkels voor de aanbieders van zorgproducten, maar ook voor de afnemers daarvan. Zodat ze worden gestimuleerd om de kosten zo laag mogelijk te houden. Het ingrijpen in de markt, zoals in dit gewraakte wetsvoorstel, haalt deze prikkels juist weg.

Aan de andere kant: wat is een zorgverzekeraar anders dan een instituut dat zich richt op herverdeling van gelden? Een soort UWV van de zieken. Misschien moesten we de hele sector maar nationaliseren.