Opinie 02 juli 2018

Kabinet stopt op korte termijn met flitspalen

Het kabinet heeft recent besloten om de flitspalen die in Nederland langs de (snel)wegen staan op korte termijn te verwijderen. Dit beeld welde spontaan bij mij op, tijdens de recente ledenvergadering van de NBA.

'Waarom?' zult u misschien denken. Heel simpel. Accountants die zich niet aan de PE-verplichting 2017 hebben gehouden, krijgen van de NBA de gelegenheid om de ontbrekende punten voor eind augustus alsnog te halen. Dat is enigszins te vergelijken met: 'maak je maar geen zorgen als je geflitst bent, we halen die vermaledijde paal wel even voor je weg'.

Is deze verrassende geste van de NBA een vorm van coulance richting een aantal collega's die niet aan deze verplichting konden voldoen? In dat geval zou ik nog enig begrip kunnen opbrengen voor dit besluit. Maar nee, daarvan is geen sprake! Laten we even kijken naar de feiten: het gaat om maar liefst 1.300 accountants, op een ledental van pak 'm beet 21.000. Oftewel 1.300 accountants die - wat mij betreft - willens en wetens de fundamentele beginselen aan hun echt lederen laars lappen. Het gaat hier om bewust tekortschieten in professioneel gedrag en integriteit. Maar ook het respect richting collega’s die de PE-plicht wel serieus nemen krijgt hier een flinke knauw.

Welk signaal geeft de NBA hier af met deze verruiming? In welk licht moet de PE-verplichting 2018 nu worden bezien? En ook: wat betekent dit voor de toetsers die binnenkort op pad gaan? Zij zullen moeten gaan checken hoe de PE-verplichting wordt nageleefd, maar ze kunnen hierdoor zomaar met het welbekende kluitje het riet in worden gestuurd. Immers, er was/is blijkbaar nog een escape in het komend jaar.

Ik houd mijn hart vast voor de wijzigingen die de NBA op PE-gebied wil invoeren, zoals het over gaan van een 'inputgericht systeem' op een 'outputgericht systeem'. Bij het outputgerichte systeem staat het leerresultaat centraal. De individuele verantwoordelijkheid van een accountant voor zijn/haar eigen leerambitie zal volgens de NBA resulteren in verbeterde kwaliteit van de PE. Van kwantitatief naar kwalitatief! Een prachtige ambitie, maar hoe gaat onze beroepsorganisatie hierop toezien? De mkb-accountants die ik spreek hebben geen enkele moeite om te voldoen aan de huidige PE-verplichting. Die zien deze afspraak als een voorwaarde om de kwaliteit van hun dienstverlening op peil te houden. Een voorwaarde om kwaliteit aan te tonen naar het maatschappelijk verkeer. Dus waarom aanpassen? Bovendien: als het voor een flink aantal accountants nu al moeilijk is om de uren te halen, hoe gaat dat dan straks in het nieuwe systeem?

Begrijp me goed: er moet een degelijk nieuw plan komen voor PE, waarin de kwantiteit een constante blijft. Dus géén concessies ten aanzien van het aantal uren. Ook zal de kwaliteit van de verschillende PE-cursussen moeten worden opgeschroefd. Zowel dit kwalitatieve als kwantitatieve aspect behoeft jaarlijks toetsing. Dat is en blijft nodig - zeker bezien in het licht van de 1.300 'PE-delinquenten' die we nu in ons midden hebben. Daarom begrijp ik de reactie van de NBA ook niet, die extra coulance.

Even terug naar de inhoud: de NBA kan straks ook - mede aan de hand van de ingevulde monitoringvragenlijst met vermelding van de uitgevoerde opdrachten - tot een cluster van verplichte cursussen komen. Voor de samenstelpraktijk zijn dat bijvoorbeeld cursussen op het terrein van de NVKS, de nieuwe Standaard 4410 (met Leidraad 1136), de Wwft en externe verslaggeving. Ik kan me niet voorstellen dat er mkb-accountants zijn die deze keuze niet kunnen (of niet willen) begrijpen.