Tuchtrecht

Ten onrechte op de vingers getikt

De Accountantskamer heeft een accountant-administratieconsulent ten onrechte een waarschuwing opgelegd. De waarschuwing voor zijn collega was terecht.

College van Beroep voor het bedrijfsleven

Zaaknummers:
AWB 15/498 en 15/499
Datum uitspraak:
06 maart 2017
Oordeel:
beroep accountant gegrond en beroep boekhouder ongegrond / klacht ongegrond
Maatregel:
geen
Status:
definitief
Vindplaats:
ECLI:NL:CBB:2017:79

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

De eigenaar van een boekhoud- en administratiekantoor werkt jarenlang voor een holding en haar twee dochtervennootschappen, een makelaardij en een vastgoedservice. Hij stelt onder meer de overzichten op ten behoeve van het samenstellen van de jaarrekening door accountantskantoor Meeuwsen Ten Hoopen (MTH).

Een accountant-administratieconsulent van MTH stelt de jaarrekening over 2010 samen van de drie vennootschappen. Een kantoorgenoot, ook een accountant-administratieconsulent, neemt de samenstellingswerkzaamheden over vanaf september 2011. De eerste accountant brengt nog wel de jaarrekening 2010 van de makelaardij uit en geeft daarbij een samenstellingsverklaring af. Van de holding wordt de jaarrekening 2010 op dat moment niet uitgebracht; evenmin wordt dan een samenstellingsverklaring afgegeven.

Een familielid leent de makelaardij 243.000 euro via zijn participatievennootschap. De lening wordt in september 2011 ondertekend. Dezelfde dag wordt de vordering op de makelaardij overgedragen (gecedeerd) aan de holding.

In oktober ondertekenen de makelaardij en een andere makelaar de intentieovereenkomst voor een joint venture. De andere makelaar zal 60.302,51 euro aan acute betalingsverplichtingen van de makelaardij overnemen. Vanwege deze samenwerking stopt MTH zijn werkzaamheden voor de holding en de makelaardij met ingang van 2012.

In de conceptjaarrekening van de holding over 2010 is de lening van 243 duizend euro verwerkt in de post ‘langlopende schulden’. In de toelichting staat dat de holding de lening van de participatiemaatschappij ultimo 2010 heeft overgenomen. De lening is omgezet in agioreserve. Onder het kopje ‘Continuïteitsveronderstelling’ staat onder meer dat:

  • de vennootschap per balansdatum een negatief eigen vermogen heeft;
  • de resultaten van de groep over de afgelopen jaren zo slecht zijn geweest dat de solvabiliteit substantieel is gedaald en dat het eigen vermogen negatief is;
  • de vennootschap om haar activiteiten te kunnen continueren afhankelijk is van de financiering door de huisbankier en crediteuren en/of sterke verbetering van de bedrijfsresultaten;
  • de jaarrekening is opgesteld op basis van continuïteit vanuit de veronderstelling dat de financiering van de activiteiten wordt gecontinueerd en de bedrijfsresultaten zullen verbeteren.

In de samenstellingsverklaring voor de holding vestigt de tweede accountant de aandacht op de toelichting, waarin staat dat de entiteit een netto verlies van 277.413 euro over 2010 heeft geleden. Samen met andere omstandigheden die uiteen worden gezet in de continuïteitsparagraaf, wijst dit op een onzekerheid van materieel belang die twijfel kan oproepen over de continuïteitsveronderstelling van de vennootschap. Maar die situatie “doet geen afbreuk aan onze bevestiging”.

In de jaarrekening 2010 van de makelaardij wordt een negatief resultaat na belastingen verantwoord van 192.717 euro. De continuïteitsveronderstelling in de toelichting luidt hetzelfde als die in de jaarrekening 2010 van de holding. De opvolger van de eerste accountant brengt de jaarrekening 2010 van de makelaardij opnieuw uit op 15 december 2011, omdat het verkeerde adres stond vermeld. De accountant geeft hierbij opnieuw een samenstellingsverklaring af en dateert die op 15 september 2011. Hetzelfde doet hij met de jaarrekening 2010 van de holding.

Vanaf maart 2012 zet de derde vennootschap uit de groep - de vastgoedservice - de makelaarsactiviteiten van de makelaardij voort. In mei 2012 verwerft een nieuwe beheervennootschap van de vastgoedgroep de helft van de aandelen in de holding. In juli 2012 worden de holding en de makelaardij failliet verklaard op aangifte van de dga van de groep.

Het accountantskantoor heeft nog 30.271,05 euro tegoed van de holding en de makelaardij en dient deze vordering in bij de curator. De eigenaar van het boekhoud- en administratiekantoor heeft nog 9910,20 euro tegoed van de holding.

De boekhouder dient een klacht in tegen de twee accountants. De Accountantskamer verklaart de klachten deels gegrond en legt beide accountants een waarschuwing op. De boekhouder en de eerste accountant gaan in hoger beroep.

Beroepsgronden

Accountant

Twee gegrond verklaard klachtonderdelen zijn niet-ontvankelijk, te weten die waarin hem wordt verweten dat:

  • in de jaarrekeningen 2010 ten onrechte de post ‘overname schuldlening middels cedering’ is opgenomen;
  • in de jaarrekeningen 2010 ten onrechte de post ‘agioreserve’ is opgenomen, terwijl niets bekend is van aandelenuitgifte.

Boekhouder

  1. De Accountantskamer is er ten onrechte van uitgegaan dat de eerste accountant na zijn vertrek bij MTH geen werkzaamheden meer heeft uitgevoerd voor de holding, de makelaardij en de vastgoedservice.
  2. Toen de tweede accountant opnieuw de jaarrekening 2010 van de makelaardij respectievelijk de holding uitbracht heeft hij ten onrechte geen rekening heeft gehouden met gebeurtenissen na balansdatum.
  3. Het is ongeloofwaardig en ook hoogst onwaarschijnlijk dat de eerste accountant bij het afgeven van de samenstellingsverklaring de documenten die bij de cessies van de vorderingen horen niet kende; het rentepercentage, de maandelijkse annuïteit en de looptijd van de (gecedeerde) lening wijkt namelijk volledig af van wat in de toelichting in de jaarrekeningen staat.

Oordeel

Het beroep van de accountant is gegrond; dat van de boekhouder ongegrond.

Accountant

De klacht is op deze punten inderdaad te laat ingediend, niet-ontvankelijk en dus ten onrechte gegrond verklaard.

Boekhouder

Ad 1

De accountant zegt dat hij alleen een becijfering heeft gemaakt van de benodigde kapitaalinjectie om de continuïteit op korte termijn te waarborgen. Daarvoor had hij de cijfers van de makelaardij nodig. Hij heeft de makelaardij laten weten dat er fouten zaten in de notulen van de algemene aandeelhoudersvergadering van de holding, waardoor de genomen ava-besluiten niet rechtsgeldig zouden zijn. Om discussie te voorkomen heeft hij toen - kosteloos - een bekrachtigingsbesluit voor de aandeelhoudersvergadering opgesteld, zodat de makelaardij ‘verder kon’.

Gezien deze toelichting heeft de boekhouder niet voldoende aannemelijk gemaakt dat de accountant na zijn vertrek bij MTH nog werkzaamheden heeft verricht voor de holding, de makelaardij en de vastgoeddiensten.

Ad 2

Het gaat met name om de volgende stukken die van doorslaggevend belang zijn voor de continuïteitsveronderstelling in de jaarrekeningen:

  • de cessie van de vordering van 243.000 euro;
  • de cessie van de vordering van 180.000 euro;
  • de intentieovereenkomst met de andere makelaar;
  • het stappenplan voor de herstructurering van de vastgoeddiensten van 25 november 2011.

De boekhouder wil kennelijk zeggen dat de continuïteitsparagrafen in de jaarrekeningen 2010 er anders uit hadden gezien als rekening was gehouden met deze documenten. Voor zover hij bedoelt dat de tweede accountant de groep heeft helpen aansturen op het faillissement van de makelaardij en de holding heeft hij dit verwijt onvoldoende onderbouwd. Net als de Accountantskamer ziet het college niet dat de continuïteitsparagraaf in de jaarrekeningen anders geformuleerd had moeten worden.

De Accountantskamer heeft verder terecht gezegd dat de tweede accountant in strijd heeft gehandeld met het fundamentele beginsel van deskundigheid en zorgvuldigheid door de post ‘overname schuldlening middels cedering’ en de post ‘agioreserve’ te accepteren.

Ad 3

Voor zover het gaat om de verwerking van de cessie van de vordering slaagt het beroep niet. Dit klachtonderdeel is ten aanzien van de eerste accountant niet-ontvankelijk.

Maatregel

De waarschuwing voor de eerste accountant vervalt. De waarschuwing voor de tweede accountant (die zelf niet in beroep ging) blijft staan.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.