» Direct naar annotatie

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Drie aandeelhouders zijn via een houdster-bv ieder voor een derde eigenaar van een onderneming die automatiseringsdiensten levert aan bedrijven. Eén van hen treedt op als dga van het automatiseringsbedrijf en de houdster-bv. Na een ruzie besluiten de aandeelhouders de samenwerking te beëindigen. De ontvlechting leidt tot nieuwe conflicten en geschillen. Na een schorsing wordt de dga in februari 2019 ontslagen als directeur van zowel het automatiseringsbedrijf als de houdster-bv.

Een accountant-administratieconsulent stelde de jaarrekeningen 2017-2019 samen van het automatiseringsbedrijf en de houdster-bv en de concept-jaarrekening 2020. Bij deze jaarrekeningen is steeds het microregime uit artikel 2:395a van het Burgerlijk Wetboek (BW) toegepast. Tijdens de aandeelhoudersvergadering van de houdster-bv in december 2021 klaagt de ontslagen directeur erover dat de jaarrekeningen zijn opgesteld op basis van het microregime. Het bestuur van de houdster-bv doet navraag bij de accountant, die tot de conclusie komt dat het microregime inderdaad niet had mogen worden toegepast.

Na overleg met een extern bedrijf bepaalt de accountant de methode om de fout te herstellen. In januari 2022 levert hij de gecorrigeerde jaarrekeningen aan, die deze keer zijn opgesteld op basis van het regime voor kleine rechtspersonen.

Klacht

De accountant heeft bij het opstellen van de gepubliceerde jaarrekeningen 2017-2019 respectievelijk de concept-jaarrekening 2020 ten onrechte het microregime toegepast.

Oordeel

De klacht is gegrond.

Het microregime voor jaarrekeningen is ten onrechte toegepast, omdat geen rekening is gehouden met de waarde van de activa, de netto-omzet en/of het aantal werknemers van groepsmaatschappijen, die in de consolidatie zouden moeten worden betrokken als de bv een geconsolideerde jaarrekening had moeten opmaken. Op de zitting bij de Accountantskamer zegt de accountant dat hij te veel heeft vertrouwd op zijn assistent, die de jaarrekeningen feitelijk heeft samengesteld. In eerste instantie heeft de accountant alleen gekeken naar de enkelvoudige jaarrekeningen. Zijn kantoor verzorgt namelijk vrijwel alleen maar enkelvoudige jaarrekeningen.

Volgens de Accountantskamer mag van een vakbekwaam handelend accountant worden verwacht dat hij artikel 2:395a lid 2 BW toepast. De samensteller kan daarom worden verweten dat hij meerdere jaren het microregime heeft gehanteerd. Dat de samenstellingswerkzaamheden feitelijk zijn verricht door zijn assistent is geen excuus, omdat de accountant vaktechnisch verantwoordelijk was voor deze werkzaamheden. Op grond van artikel 14 lid 2 VGBA moest de accountant zorgen voor voldoende begeleiding van, toezicht op en beoordeling van de werkzaamheden van zijn assistent. De accountant had deze evidente en ernstige fout moeten voorkomen of opmerken en heeft in strijd gehandeld met het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid. Omdat opzet niet kan worden aangetoond, is niet gebleken is dat hij ook in strijd gehandeld heeft met het fundamentele beginsel van integriteit.

Maatregel

Berisping. Door jaarrekeningen meerdere jaren op te stellen op basis van een regime dat volgens de wet niet van toepassing is, heeft de accountant in strijd gehandeld met het fundamentele beginsel van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid. De accountant heeft weliswaar geprobeerd zijn fout te herstellen, maar heeft daarbij de aanvankelijk afgegeven verklaringen niet van onwaarde verklaard. Omdat hij wist dat de aandeelhouders een conflict hadden, had hij extra op zijn hoede moeten zijn.

Annotatie Lex van Almelo

De assistent van een accountant stelt over drie boekjaren de jaarrekeningen van een bedrijf samen op basis van het microregime. De jaarrekening van het vierde boekjaar ook, maar die blijft hangen in de concept-status. Eén van de ruziënde aandeelhouders van het bedrijf wijst er namelijk op dat dit regime ten onrechte is toegepast. De accountant herstelt de fout, maar vergeet de oorspronkelijke samenstellingsverklaringen van onwaarde te verklaren. Om die reden, omdat het verkeerde regime is gevolgd en omdat de accountant vaktechnisch verantwoordelijk is voor het werk van de assistent, wordt de accountant berispt. In een conflictsituatie als deze had hij extra op het werk van de assistent moeten letten.