Categorie:  Audit en overige assurance
Onderwerp: Materialiteitsgrenzen: samen beoordelen van afwijkingen en onzekerheden?
Regelgeving: Nadere voorschriften controle- en overige standaarden (NV COS)

Vraag…

Moet een accountant bij zijn foutenevaluatie de effecten van geconstateerde afwijkingen en van het niet in staat zijn voldoende en geschikte controle-informatie te verkrijgen (onzekerheden) ook samen beoordelen? Zo ja, geldt dit ook als beide posten afzonderlijk niet materieel zijn?

Antwoord…

Ja, op grond van de NV COS moeten bij de foutenevaluatie de effecten van geconstateerde afwijkingen en onzekerheden samen worden beoordeeld. Dit antwoord is gebaseerd op de algehele doelstelling van Standaard 200 paragraaf 11:

De algehele doelstellingen van de accountant bij het uitvoeren van een controle van financiële overzichten zijn:

a. een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen over de vraag of de financiële overzichten als geheel vrij zijn van een afwijking van materieel belang die het gevolg is van fraude of van fouten, om daarmee de accountant in staat te stellen een oordeel tot uitdrukking te brengen over de vraag of de financiële overzichten in alle van materieel belang zijnde opzichten in overeenstemming met het van toepassing zijnde stelsel inzake financiële verslaggeving zijn opgesteld;

en b. in overeenstemming met de bevindingen van de accountant te rapporteren over de financiële overzichten en te communiceren zoals door de Standaarden wordt vereist.

Op het moment dat een accountant bij een controle een aantal afwijkingen constateert die samen met geconstateerde onzekerheden de materialiteit overstijgen, dan heeft de betreffende accountant geen redelijke mate van zekerheid over de vraag of de financiële overzichten als geheel vrij zijn van een afwijking van materieel belang. Hij zal dat dan in zijn verklaring tot uitdrukking moeten brengen. Als de fouten en onzekerheden op zich niet materieel zijn, maar gezamenlijk wel, dan leidt dit tot een verklaring met beperking. De accountant is namelijk niet in staat om voldoende en geschikte controle-informatie te verkrijgen, in het verleden ook wel aangeduid als een onzekerheid in de controle. De gedachte hierbij is dat de accountant niet zeker weet dat de jaarrekening fout is, maar ook onvoldoende controle-informatie heeft om vast te stellen dat de jaarrekening geen materiële fout bevat. Het beoordelen van het gezamenlijk effect kan ook in andere situaties relevant zijn.