Henk Vlaming

Morgen komt Jacq op kantoor; het gonsde rond op het productie- en groothandelsbedrijf van de familie van Reshma Laigsingh. "Jacq was de accountant", vertelt Reshma. "Die had ik nog niet ontmoet, hoewel ik veel zakelijke relaties van mijn familie tegenkwam. Als kind van een jaar of tien was ik vaak op de zaak, waar ik klusjes deed als postzegels plakken en mails versturen. Naarmate ik ouder werd nam de verantwoordelijkheid in werkzaamheden toe. De jongemannen van het accountantskantoor had ik vaak gezien, de assistent-accountants."

"Dus ik verwachtte nu een man in pak, maar Jacq was een vrouw die eigenlijk Jacqueline heette. Ze beantwoordde al mijn vragen die ik als nieuwsgierig kind stelde: Wat ze voor werk deed, hoe haar dag eruitzag. Ze vertelde dat ze in veel verschillende bedrijven kwam, dat ze er rondleidingen kreeg en dat ze controleerde of alles klopte wat bedrijven over zichzelf vertelden."

Speurwerk

"Vanaf toen wist ik dat ik ook accountant wilde worden. Niet dat ik de inhoud van dat beroep al kende, maar die bedrijven waar je komt, dat speurwerk, ik vond het spannend. Dat wilde ik ook."

Wat Reshma zag in de accountancy waren de ongebreidelde mogelijkheden om te graven en te speuren, verbanden te leggen en zichtbaar te maken. Nu ze als RA bij de Belastingdienst grote, beursgenoteerde bedrijven controleert, is die hunkering nog springlevend. Hier heeft ze te maken met complexe fiscale vraagstukken en onderzoeken. Buiten haar werk leest ze thrillers, met dezelfde passie als waarmee ze haar vakliteratuur verslindt. De schildersezel staat nooit ver weg, want bij verkennen en ontdekken hoort verbeelden.

"Nooit heb ik gedacht dat ik de accountancy niet zou kunnen of dat dit niets voor mij zou zijn", zegt ze. "Geen docent die me op de middelbare school op andere gedachten kon brengen. Ze probeerden wel om mij kennis te laten maken met andere richtingen, maar ik wilde accountancy studeren."

'Geen docent die me op de middelbare school op andere gedachten kon brengen.'

Tijdens haar bachelor kwam ze terecht bij de Belastingdienst, een omgeving die haar aansprak. "Mensen hebben een hekel aan de blauwe envelop, maar fiscaliteit intrigeert mij. Ik was twintig toen ik bij de Belastingdienst kwam. De gemiddelde leeftijd daar was destijds 55, maar de mensen waren jong van geest en vakkundig. Iedereen wilde me helpen. Een fijne omgeving om te groeien en ontwikkelen."

Reshma deed hier haar RA-stage, te beginnen met het controleren van mkb-ondernemingen. "De accountantsopleiding volgde ik aan de Nyenrode Business Universiteit en een fiscaal deel van mijn accountantsopleiding kon ik volgen bij de Belasting Academy. Alle facetten die je leert bij een accountantskantoor, vind je ook bij de Belastingdienst. Ook hier heb ik de verantwoordelijkheid voor onderzoeken, bepaal ik het controlerisico, zet ik controleprogramma's op, doorloop ik de bedrijfsprocessen, verricht controlewerkzaamheden en beoordeel ik uiteindelijk of de aangifte aanvaardbaar is. Wat ik leerde op de opleiding, bracht ik meteen in de praktijk bij de Belastingdienst."

Scherpe randen

Hier zag ze voor het eerst ook de scherpe randen van de financiële controle. "Soms moesten mensen geld betalen dat ze niet hadden. Ik heb ze huilend tegenover me gehad. Natuurlijk had ik daar begrip voor, ik bekeek mijn bewegingsruimte en probeerde ze de weg te wijzen waar ze verder konden gaan; hun dossiers gingen vervolgens naar de afdeling Invordering."

"Emoties horen ook bij het ondernemerschap. Ondernemers zijn vaak zenuwachtig als ze worden gecontroleerd, want het gaat ze persoonlijk aan en ze weten vaak niet waar de controle over gaat. De onzekerheid kon ik niet wegnemen, maar ik nam ze altijd mee in het controleproces en legde uit wat er ging gebeuren. Kwam ik iets tegen, dan besprak ik dat gelijk met ze, zodat ze de gelegenheid hadden om met hun adviseur met een verklaring te komen. Ging het om fraude, dan werd het gesprek strenger."

Bij alles wat Reshma leerde, kwamen ook de nieuwe vragen. Telkens zocht ze de verdieping. Zes jaar geleden volgde ze een master fiscaal recht. "Ik begrijp nu waarom fiscale wetten en regels een bepaalde vorm en inhoud hebben. Gemakkelijke materie is het niet, ik snap dat ondernemers die niet altijd kunnen volgen. Maar eenvoud moet in de fiscale regelgeving in balans blijven met de noodzaak van financiële opbrengsten. Wordt er een fiscale maatregel geschrapt, dan moet er ergens anders weer iets bij."

Zo'n zelfde duik in de inhoud maakte ze opnieuw in september, toen ze startte met een promotieonderzoek naar de effectiviteit van horizontaal toezicht. "Omdat ik daarmee te maken heb op mijn werk. Horizontaal toezicht is een fiscaal handhavingsinstrument dat gericht is op het stimuleren van naleving op fiscale wet- en regelgeving. Dit vanuit een samenwerking die gebaseerd is op transparantie, begrip en wederzijds vertrouwen. Er zijn ondernemers die er graag gebruik van maken. Maar of deze vorm van toezicht effectief werkt, daar is nog weinig onderzoek naar gedaan. Daarom ga ik het doen."

Haar kennis en ervaring deelt ze met jonge accountants en leerlingen. Ze is praktijkbegeleider voor de Praktijkopleiding Registeraccountant en doceert controletechniek bij de Belasting Academy. "Welkom bij de mooiste cursus van de accountantsopleiding, zo heet ik de studenten welkom. Bij controletechniek komt alles samen wat je over de accountancy leert. Het fiscale, de controle, de aangifte, de communicatie..."

Groeien

"Ik doe dit omdat ik het fijn vind om jonge mensen te zien groeien. In het begin zijn ze onzeker, maar aan het einde van het traject kunnen ze zelfstandig een controle uitvoeren. Het geeft me voldoening om het vak op deze manier over te kunnen dragen."

'Communiceren is niet voor niets een belangrijke vaardigheid van accountants.'

Ook is ze de honderdste ambassadeur voor de NBA Impact Challenge, de arbeidsmarktcampagne die jongeren in het middelbaar onderwijs in contact brengt met het vak. "Het aantal jongeren dat accountancy studeert neemt af, juist daarom wil ik vertellen hoe mooi ons vak is. Je verdiept je in bedrijven, je leest wat de financiën vertellen, je controleert of dat verhaal klopt met de werkelijkheid. Soms leiden je ontdekkingen tot stevige discussies met ondernemers. Communiceren is niet voor niets een belangrijke vaardigheid van accountants."

"Het is belangrijk dat we ons vak uitdragen en jonge accountants goed begeleiden. Er zijn zoveel partijen die vertrouwen op ons oordeel. Er komt steeds meer af op de accountancy, zoals technologische ontwikkelingen. Onze rol als vertrouwenspersoon van de maatschappij wordt daardoor steeds belangrijker. Ik zet me graag in voor het financieel gezond houden van ons land. Daar hoort bij dat belastingen eerlijk moeten zijn en iedereen een gelijke behandeling verdient. Als accountant werkzaam bij de Belastingdienst speel ik daar een rol bij. Dit is waar ik voor sta en daar zet ik mij voor in."