Ronald Bruins

Van de Rijdt is al tien jaar bezig met innovatie in het financiële domein. De laatste jaren ligt zijn focus op artificial intelligence. "We weten dat we iets met AI moeten doen. Maar de vraag is: waar in de organisatie liggen nu de uitdagingen waar AI echt iets kan betekenen?"

Bij Crowe Foederer is die zoektocht concreet geworden. Het auditproces is herontworpen met behulp van een AI-platform dat continu auditen mogelijk maakt. "We leveren inzichten met een hoge integriteit, zonder dat het een black box is", zegt Van de Rijdt. "Dat is cruciaal in een beroep met strenge regelgeving en toezicht."

Schaalbare aanpak 

Centraal in de aanpak staat CynthAI, een AI-tool die repeterende taken uitvoert en ondersteunt bij data-analyse. De tool is het resultaat van de intensieve samenwerking tussen Crowe Foederer Data Science en de audit praktijk. Het samenspel van data en AI is cruciaal. "Zie die tool als een nieuwe medewerker", legt Van de Rijdt uit. "Je moet haar trainen, instructies geven en duidelijk maken wat het doel van een taak is. Wat wordt gecontroleerd? Welke bronnen worden gebruikt? Hoe lang duurt het gemiddeld?"

Door taken volledig uit te schrijven en te standaardiseren, ontstaat volgens hem een schaalbare aanpak. "Iedereen voert dezelfde taak op dezelfde manier uit. Dat is essentieel voor consistentie en controleerbaarheid."

Begin klein, adviseert Van de Rijdt. "Zo zijn wij ook begonnen met één branche, het onderwijs, en zijn we nu bezig met de verdere uitrol. Geef medewerkers iets waarmee ze aan de slag kunnen. Meet die adoptie en bouw verder aan functionaliteit." AI neemt werk uit handen, maar vervangt de accountant niet, benadrukt hij.

'AI neemt werk uit handen, maar vervangt de accountant niet.'

"Het gaat erom dat mensen meer tijd krijgen voor het interessante werk: klantcontact, interpretatie van resultaten en strategisch advies. Daarom is adoptie een belangrijk aandachtspunt. Technologie werkt alleen als mensen het omarmen. In ons vak zijn we vaak bezig met nieuwe regelgeving en veranderende processen. Als je daar AI aan toevoegt, moet je zorgen dat het niet als 'weer iets nieuws' voelt. Zonder draagvlak is er geen succes."

Datakwaliteit als fundament

Een terugkerend thema is volgens Van de Rijdt datakwaliteit. "Dat is vaak het minder interessante en het suffere stuk wat er aan AI voorafgaat. Maar het maakt of breekt wel het succes van welke tool je ook gebruikt." Hij doelt op het proces van datakwaliteit borgen, standaardiseren en structureren, voordat AI effectief kan worden ingezet. Zonder deze basis levert een tool geen slimme antwoorden. "Als je slechte data invoert, krijg je slechte output. Dat is een wetmatigheid." Accountantsorganisaties moeten tijd en middelen investeren in het opschonen van datasets, het vastleggen van definities en het creëren van uniforme formats.

Audittrail borgen

Ook de audittrail wordt in het AI-systeem van Crowe geborgd. "We moeten kunnen laten zien hoe we tot een bepaalde conclusie zijn gekomen. Dat is het verschil met generieke AI zoals ChatGPT. CynthAI werkt met een auditmodule die de redenatie vastlegt in begrijpelijk Nederlands."

'Als de toezichthouder straks met AI meekijkt, moet je kunnen aantonen hoe je tot een conclusie bent gekomen.'

Wat gebeurt er als toezichthouders zelf AI inzetten om audits te controleren? Van de Rijdt ziet dat niet als sciencefiction, maar als een logische volgende stap. "Als wij steeds meer data gebruiken, zullen toezichthouders ook moeten meebewegen. Dat helpt de beroepsgroep vooruit."

Hij schetst een scenario waarin toezichthouders AI inzetten om enorme hoeveelheden auditdata te analyseren. Iets dat met traditionele middelen nauwelijks haalbaar is. Dat zou niet alleen de controle op accountantskantoren versnellen, maar ook leiden tot strengere eisen aan transparantie en uitlegbaarheid van AI-modellen. "Het betekent dat wij nu al moeten zorgen voor een audit trail die begrijpelijk is en voldoet aan regelgeving", benadrukt Van de Rijdt. "Als de toezichthouder straks met AI meekijkt, moet je kunnen aantonen hoe je tot een conclusie bent gekomen. Dat vraagt om standaardisatie, documentatie en het vermijden van black box-oplossingen."

Slimmer werken 

"AI is commercieel interessant, maar ook een manier om werkdruk te verlichten en aantrekkelijk te blijven als werkgever", concludeert Van de Rijdt. Hij benadrukt dat AI niet alleen een technologische innovatie is, maar ook een strategische zet in een markt die kampt met een structureel tekort aan accountants. "We kunnen niet blijven groeien door simpelweg meer mensen aan te nemen, want die zijn er niet. AI helpt ons om slimmer te werken met de mensen die we hebben. Zo kunnen we groeien, ook in een krappe arbeidsmarkt. Het is een manier om onze dienstverlening schaalbaar te maken en tegelijkertijd de kwaliteit te waarborgen."

Kortom: het gaat bij AI niet om de hype, maar om wat je ermee wilt bereiken. "Technologie is geen doel op zich", besluit Van de Rijdt. "Het moet een probleem oplossen, waarde toevoegen en passen bij je organisatie. Anders is het gewoon nog weer een speeltje."

AI is ook een belangrijk thema op de komende Accountantsdag 2025 (19 november, Leusden), met onder meer vier themasessies over de invloed van AI op de accountancy. Aanmelden kan via de speciale Accountantsdag-pagina op nba.nl.