Irene Kramer

"Diversiteit is wie je bent en inclusiviteit is wat je doet", aldus gastspreker Mira Faas, D&I-expert en betrokken bij de NBA-diversiteitsmonitor, die net voor de derde keer gepubliceerd is. De 2024/2025 monitor laat zien dat meer accountantskantoren de mate van inclusiviteit meten en dat de doorstroom naar de top beter wordt. Zo is sprake van een stijging van 15 naar 18 procent vrouwen in de partnerlaag.

Teamdiversiteit

Ook blijft er werk aan de winkel, blijkt ook uit een vraag van een deelnemer: "Op het gebied van inclusiviteit doen we als kantoor veel, maar op juridisch gebied krijgen we culturele diversiteit niet goed gemeten. Hoe is dat bij de andere deelnemers?" Die herkennen dat en de deelnemers wisselen ervaringen uit over wat wel en niet mogelijk is in hun organisaties. "Wat kunnen we van elkaar leren, als iets er al is en werkt?"

Diversiteit in teams komt de kwaliteit van de beroepsuitoefening ten goede, benadrukt de NBA. Een gesprek ontstaat over teamdiversiteit en samenwerking. "Belangrijk is diversiteit niet te 'statisch' te maken door te focussen op een specifieke vorm, maar daar een breed perspectief in te hebben. Door oog te houden voor verschillende soorten achtergronden, ook de niet direct zichtbare." Samenwerken in een team vol verschillende nationaliteiten komt bijvoorbeeld aan bod, bij een uiterst internationaal georiënteerd klantenportfolio. Of het belang van aandacht voor neurodiversiteit op teamniveau. "Uiteindelijk gaat het om diversity of thought en hoe je daar samen mee omgaat", zo stelt een deelnemer.

De 25 deelnemers aan de cultuurwerkplaatsen komen van meer dan vijftien accountantskantoren en werken daar allemaal aan cultuur en gedrag, vanuit verschillende perspectieven. Naast accountants werkzaam in de samenstel- en/of controlepraktijk, doen ook collega's mee vanuit vaktechniek, learning & development, experts op het gebied van cultuur & gedrag en risk & compliance. Het doel is om samen verder te bouwen aan een aantrekkelijk beroep en werkomgeving.

Feedback wizard

Naast de interactieve sessie met Mira Faas, pakken de deelnemers ook de draad weer op vanuit de eerdere bijeenkomsten. Want naast vakmanschap heeft een professional in een werkplaats ook een gereedschapskist nodig. Het idee is dat de deelnemers die gezamenlijk vullen, met tools om de gewenste cultuurbeweging in onze organisaties gericht te ontwikkelen. Micro-experimenten zijn een manier om het geleerde uit deze en eerdere bijeenkomsten toe te passen in de eigen praktijk. Niet groot en vaag, maar klein en iets waarvan je weet: dat kan ik wel!

'Naast vakmanschap heeft een professional in een werkplaats ook een gereedschapskist nodig.'

Een deelnemer vertelt over nudges. "In feedback trainingen hoorden wij dat mensen zeiden: Ik denk er gewoon niet aan, maar vind het wel belangrijk. Nu kunnen collega's zich aanmelden voor het ontvangen van heel specifieke feedback opdrachten (nudges dus), die zijn ingebouwd in de Teams-omgeving. Dat kan bijvoorbeeld zijn: 'Bel vandaag iemand om een compliment te geven', of 'Let deze week op dat je anderen laat uitpraten', of 'Vraag iemand wat je kan verbeteren in je leiderschap'. Zo kan je goed worden in feedback geven en ontvangen en een soort feedback wizard worden."

Een ander vraagt junior teamleden nu als eerste om inbreng in auditmeetings. "En ik laat de pre-auditmeeting voorbereiden en voorzitten door een junior auditteamlid, om zich zo te kunnen ontwikkelen en een bredere blik te kunnen krijgen op het gehele auditproces."

Drie rollen van manager

Naar aanleiding van de derde cultuurwerkplaats over de lerende accountantsorganisatie, presenteert een groepje enthousiaste deelnemers een experiment met een 'rollensteen'. Dat is een dobbelsteen met daarop de drie rollen van een manager, die belangrijk zijn voor psychologische veiligheid, omgezet naar zes vragen. De deelnemers zijn geïnspireerd door het onderzoek dat Olof Bik in september presenteerde, waaruit bleek dat het de manager is - en niet de partner - die de belangrijkste 'cultuurdrager' is in het controleteam.

'Vraag iemand wat je kan verbeteren in je leiderschap.'

Net als met de tools naar aanleiding van eerdere cultuurwerkplaatsen, gaat het de deelnemers ook hier om het bespreekbaar maken: in dit geval van de drie rollen of 'kernstappen' die een manager moet ondernemen om psychologische veiligheid in een team mogelijk te maken, zoals beschreven door Amy Edmondson in haar boek ‘De onbevreesde organisatie’ (2019). Als toehoorder de context scheppen, als aangever uitnodigen tot bijdragen en als ontvanger productief reageren. Een handzame one-pager van de tool is te zijner tijd beschikbaar op de NBA-pagina de lerende organisatie(-cultuur) onder het kopje Zelf aan de slag. Inmiddels hebben de deelnemers ook een Vitamine-A podcast opgenomen, waarin drie managers van controleteams in gesprek gaan over de drie rollen.

Meer weten?

Ben je geïnteresseerd naar de uitkomsten van de bijeenkomsten, of mogelijke aanmelding voor het cultuur-(werk)programma van 2026? Bekijk dan de take-aways van deze en eerdere cultuurwerkplaatsen met materiaal ter inspiratie en om zelf mee te werken. Lees de verslagen van de eerste drie werkplaatsen over leren van fouten, vertrouwen versus controle en de lerende accountantsorganisatie. Of neem contact op met de NBA via cultuur@nba.nl voor meer informatie over de 2026-plannen.

Dit was de vierde en laatste cultuurwerkplaats van 2025. Samen met vertegenwoordigers van de Stuurgroep Publiek Belang sluiten de deelnemers het werkprogramma af in januari 2026.