Marc Schweppe

Algemeen directeur Liane Vlaskamp van de NBA opende het debat in het BHouse van het Novotel in Hoofddorp met een heel persoonlijk statement, waarin zij ook sprak over het vroege verlies van haar echtgenoot en de impact daarvan op haar loopbaan.

Hosts Wendy Groot en Hakan Koçak namen vervolgens de zaal mee in een debatsessie met ruimte voor andere persoonlijke ervaringen en dilemma's. Daarbij werd de discussie mede gevoerd op basis van videofragmenten uit de nieuwe interviewreeks Gedreven, die tijdens de bijeenkomst voor het eerst door de NBA werden vertoond.

Ratrace

Deelnemers in de zaal worstelden soms met de ruimte die ze voor zichzelf nemen of krijgen, zo bleek. Termen als 'ratrace' en 'gehaktmolen' kwamen voorbij, als het over het dagelijks werk in de (openbare) praktijk ging.

Het up-or-out-model is vaak nog leidend, waardoor er soms maar twee smaken lijken te bestaan: je gaat door in de carrièrelijn om partner te worden, of je wordt accountant in business. "Zonde, er is genoeg ruimte in de breedte", was het gevoel in de zaal. Wat helpt is om de blik niet alleen intern te richten, stelde NBA-bestuurslid Aleks Kayhan, die zijn keus om ook docent te worden destijds heeft ervaren als "een dagelijkse beloning".

Mensen krijgen soms te weinig ruimte, ondanks hun capaciteiten, zo werd gesteld. Misschien moeten we ook assistenten betrekken bij de vraag om een opdracht wel of niet aan te nemen. "Gun een jongere generatie dat ze de ruimte nemen, neem ze niet hun leerervaringen af."

Sophie Kuijpers

Als jonge advocaat stond keynote spreker Sophie Kuijpers vervolgens voor de zaal vol accountants, om te vertellen hoe je ruimte mag en kan nemen voor je eigen idealen, ook in je werk. Een opiniestuk over de nieuwe corporate governance code leverde haar ooit een artikel op in de Volkskrant, gevolgd door een rol bij Blikverruimers, netwerk voor jonge toezichthouders. Uiteindelijk maakte zij de keus om een eigen advocatenkantoor te beginnen, dat ook veel ruimte biedt voor een rol in het publieke debat. "Je eigen pad bewandelen en dicht bij jezelf blijven werkt het best", aldus Kuijpers.

Neem ruimte in, want er is meer mogelijk dan je denkt, zo hield zij de zaal voor. Als je ergens niet om vraagt, gaat niemand je dat aanbieden. En je hoeft niet meteen je baan op te zeggen; job crafting, het 'kneden' van je werk en aanpassen van je eigen takenpakket, kan ook al veel helpen.

Volgens Kuijpers heeft de jonge generatie werknemers binnen organisaties een heel eigen perspectief en moeten werkgevers daar meer naar luisteren. Purpose is veel belangrijker voor de jonge generatie dan voorheen; bijna tachtig procent vindt dat belangrijk voor de eigen werktevredenheid. Werkgevers moeten daar op inspelen en jonge werknemers meer autonomie, competenties en ruimte bieden. "Laat de jonge generatie meedenken over de koers en strategie van de organisatie", want dat versterkt de verbinding met de werkgever. "Pak je ruimte", besloot Kuijpers, "dat is niet brutaal".

Aart Bontekoning

Sociaal psycholoog en generatie-expert Aart Bontekoning zette na de pauze de verschillende Nederlandse generaties van de laatste decennia naast elkaar. Zijn werk richt zich op 'generatiedynamiek' en het "doen wat de meeste werkenergie opwekt". Waar krijgen professionals energie van en waar loopt die energie juist van weg? Waar moeten ze dus juist ruimte voor nemen en ook krijgen, van hun werkgevers en hun collega's? 

"Je bouwt kracht op tot je 32ste jaar, daarna neemt het heel langzaam af", aldus Bontekoning. Maar je bouwt tegelijk ook ervaring op.  Hij illustreerde zijn betoog met beelden van de Buena Vista Social Club; een groep oude Cubaanse muzikanten, die nieuwe energie kregen na hun ontdekking door de Amerikaanse gitarist Ry Cooder. "Je voelt aan de oudere generatie of de updates van de jongere goed zijn overgekomen."

De nieuwe generatie GenZ, die als kind leerde om zelf te denken, komt inmiddels steeds meer organisaties binnen. Dat is voor oudere generaties nog wennen; de generatiekloof is soms een botsing, stelde Bontekoning. Zijn tip aan de millennials in een organisatie: "negeer niet de mensen, negeer de hierarchie". De samenwerking tussen diverse generaties zorgt voor kracht en we moeten juist positief reageren op een jongere generatie die dingen anders doet. "Als het water niet wordt ververst, versuffen de organismen die erin zitten."

Ministapje

De nieuwe videoreeks Gedreven kan helpen om het gesprek in de eigen organisatie op gang te brengen, zo werd gesteld aan het slot van de bijeenkomst. Zet de komende week een eerste ministapje om de verandering in gang te zetten, adviseerde Hakan Koçak.

Volgens Liane Vlaskamp was het debat "een mooie aftrap van iets om nog veel meer te doen met elkaar".

• Videoimpressie debat 'Pak je ruimte'
• Aankondiging NBA-videoreeks 'Gedreven'

Foto's: Leo Veldhuizen