Kortetermijn overheidsingrijpen zit langetermijn energietransitie in de weg
Als opeenvolgende crises een snelle energietransitie in de weg zitten, moeten bedrijven straks vooral meer rapporteren.
Annebeth Roor
Het klimaat schreeuwt om een ingrijpende energietransitie. Om die te realiseren is een stevig langetermijnbeleid en consistentie in de uitvoering en communicatie nodig. Recente crises dwingen het kabinet echter te kiezen voor kortetermijn oplossingen, die de energietransitie juist belemmeren. Bedrijven daarentegen zitten met een strakke Europese deadline om met de verduurzaming van hun activiteiten aan de slag te gaan en daarover te rapporteren. Nationale overheidsmaatregelen die afleiden van de urgentie helpen daarbij niet.
Eurocommissaris Timmermans lichtte eind 2019 de Europese Green Deal toe, het hoopgevende plan om Europa in 2050 klimaatneutraal te maken. Een investeringsfonds, vergaande rapportageverplichtingen en een update van de belastingen op energie en CO2 moeten ervoor gaan zorgen dat landen in Europa het Parijse Klimaatakkoord gaan halen en bedrijven zich meer op langetermijn waardecreatie gaan richten. Inmiddels is de uitwerking van een van de meest impactvolle wetten, de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), ter consultatie gepubliceerd. Onder deze richtlijn moeten grote ondernemingen in Europa over verscheidene milieu- en sociale thema's rapporteren, bijvoorbeeld welke maatregelen zij nemen om de opwarming van de aarde te beperken tot anderhalve graad Celcius, zoals afgesproken in het Parijsakkoord.
De afgelopen twee jaar hield corona de economie en politiek in de greep. Een ongewone situatie, die om een andere, vooral kortetermijn focus van het kabinet vroeg. Bedrijven werden kunstmatig overeind gehouden en het aandeel duurzame energie bleef achter bij de doelen. Ook de oorlog in Oekraïne vraagt van het kabinet kortetermijn oplossingen. Zo zijn de energiebelasting en accijnzen op brandstof verlaagd. Een quick fix, met als boodschap dat bedrijven op korte termijn de pijn van stijgende energieprijzen bespaard moet blijven. De ironie hiervan is dat bedrijven die het meeste energie verbruiken het meeste profiteren. Recent nog concludeerde het CPB opnieuw dat het verlagen van deze belastingen voor kwetsbare groepen ondoelmatig is.
De ontwikkeling van het benodigde langetermijnbeleid gaat gestaag door en komt er wel. Maar als crises en daaropvolgend nationaal kabinetsbeleid de incentives wegnemen voor het stimuleren van urgentie bij bedrijven om grote stappen te maken, stimuleert de Green Deal bedrijven vooralsnog vooral tot veel rapporteren.
Gerelateerd
CSRD-werkconferentie: 'Als iemand het kan, is het de accountant'
De NBA en de Raad voor de Jaarverslaggeving (RJ) organiseerden op 15 september jl. een CSRD-werkconferentie in Nieuwegein, onder het thema 'Lessen voor de toekomst'....
Minder regels maken duurzaamheid niet minder belangrijk
Duurzaamheidsrapportage leek met de implementatie van de Europese duurzaamheidsrichtlijn CSRD bijna een gelopen race. Maar het Omnibus-vereenvoudigingspakket van...
Kabinet stelt nationale CO2-heffing voor industrie buiten werking
Het demissionaire kabinet stelt de nationale CO2-heffing voor de industrie buiten werking. Een Kamermeerderheid onder aanvoering van het CDA drong al eerder aan...
Helft van Nederlandse bedrijven gaat voor vrijwillige duurzaamheidsrapportage
Bijna 70 procent van de bedrijven in Nederland vindt duurzaamheidsrapportage belangrijk. 22 procent van de bedrijven rapporteert al vrijwillig over de eigen impact...
CBS: Nederland haalt nu al EU-doel 2030 voor daling luchtvervuilende stoffen
Onder meer door schonere auto's, is de Nederlandse uitstoot van luchtvervuilende stoffen afgelopen jaar gedaald tot onder het plafond dat de Europese Unie heeft...