Discussie Opinie 27 september 2022

De fraude bij Imtech werd door de accountant aan het licht gebracht

Na een hard oordeel van de Accountantskamer was ook het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) kritisch over de controle van de jaarrekening 2011 van Imtech. Maar het college heeft enkele eerder gegrond verklaarde verwijten wel ongegrond verklaard. Willem Riegman gaf vanuit KPMG destijds leiding aan de controle van Imtech. Hij reageert op de uitspraak van het CBb.

Willem Riegman

In zijn recente uitspraak uitte het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) stevige kritiek op de onder mijn leiding uitgevoerde controle van de jaarrekening 2011 van Imtech. Die uitspraak was een grote teleurstelling voor mij en betekent een deuk in mijn beroepseer. Het CBb heeft helaas mijn opvattingen en professionele oordelen omtrent de wijze van toezicht houden op het werk van accountants van de eigen netwerkfirma, die worden ingeschakeld bij de controle van buitenlandse groepsonderdelen, niet gedeeld. Het enige wat ik daar nu over wil zeggen is dat ik in mijn opvattingen bepaald niet alleen stond en sta. De controle heb ik naar eer en geweten uitgevoerd.

Hoe vreemd het ook moge klinken, de uitspraak van het CBb bevat ook belangrijk goed nieuws voor mij en mijn collega. Eén van de rode draden in de verwijten van curatoren is dat er - kort gezegd - niet goed gereageerd zou zijn op fraudesignalen. Die verwijten zijn nu allemaal van tafel geveegd.

Het CBb oordeelt nu, in afwijking van de Accountantskamer, dat die verwijten ongegrond zijn. Het CBb schrijft dat bij de controle over 2011 zorgvuldig te werk is gegaan inzake de signalen van mogelijke problemen en eventuele aanwijzingen van fraude en dat hieraan voldoende opvolging is gegeven.

Verder zijn de spraakmakende verwijten over mijn brief van december 2012 - door curatoren aangeduid als 'fraudebrief' - en de opvolging daarvan al eerder ongegrond verklaard door de Accountantskamer. Dit oordeel is definitief, omdat curatoren daartegen niet in beroep zijn gekomen.

Waar ging die 'fraudebrief' ook weer over? In het najaar van 2012 ontdekte ik dat Imtech in de halfjaarcijfers 2012 een promissory note had verwerkt als cash and cash equivalents en dat die promissory note bovendien niet was geïnd. Ik had ernstige twijfels of die verwerking juist was, maar nader onderzoek moest uitwijzen of die twijfels terecht waren. In een brief schreef ik dat onderzoek nodig was.

Curatoren stelden dat mijn collega en ik ons hadden laten intimideren door de auditcommissie van Imtech en daarom bepaalde onderzoekshandelingen achterwege hadden gelaten. Zonder de feiten te kennen sprong de toenmalige voorzitter van de VEB als een bok op de haverkist, om in een discussiestuk op deze website te roepen dat accountants hun rug recht moesten houden.

Feit is dat wij inderdaad op weerstand stuitten bij de auditcommissie. Feit is ook dat wij voet bij stuk hebben gehouden en het geëiste onderzoek daarom wel degelijk is uitgevoerd. Dat onderzoek leidde tot de openbaarmaking dat de promissory note onjuist was verwerkt in de halfjaarcijfers. De Accountantskamer oordeelde dan ook dat wij ons niet hadden laten intimideren en dat de verwijten over ons onderzoek ongegrond waren.

De fraude bij Imtech is door mij en mijn collega's aan het licht gebracht. Dat heeft Imtech ook erkend. Dat feit is in de beeldvorming echter volledig ondergesneeuwd. De ontdekking van de fraude kwam niet vanzelf, maar was het gevolg van de kritische en standvastige houding van mijn collega's en mijzelf.

Ook een andere high profile zaak, te weten de Steinhoff zaak, laat zien dat accountants vasthoudend zijn als dat nodig is. Toen de accountant van Steinhoff informatie had dat er mogelijk iets mis was, heeft hij stand gehouden ondanks de ongelooflijke druk die op hem werd uitgeoefend. Daardoor is de fraude naar buiten gekomen.

Los van alle kritiek die de tuchtrechters hebben op de controles van Imtech en Steinhoff, is bij beide zaken de fraude naar buiten gekomen door het optreden van accountants. Dat mag weleens hardop gezegd worden. Het laat zien dat accountantscontrole toegevoegde waarde heeft, ook als het gaat om fraude.