Gespot - april 2010
Wat gebeurt er aan het front van wetenschap en onderzoek? Een maandelijkse selectie van lezenswaardige publicaties uit binnen- en buitenland.
Dit artikel is verschenen in de Accountant nr. 4, 2010
Bekijk alle artikelen uit dit nummer
Ethiek en het accountantsberoep
Het accountantsberoep is altijd op zoek naar een evenwicht tussen de professionele ethiek in het dienen van het maatschappelijk belang en het op zakelijke wijze voor eigen gewin opereren. In dit artikel wordt dit spanningsveld nader geanalyseerd aan de hand van vraagstukken als: ‘betaalt’ ethiek zich terug, en zijn formele gedragscodes nuttig in het stimuleren van ethisch gedrag?
- Christopher J. Cowton, Accounting and the ethics challenge: remembering the professional body. Accounting and Business Research, nr. 3, 2009, pages. 177-189
Overredingsgedrag management en oordeelsvorming interne beheersing
Bij een audit van de interne beheersing kunnen managers gemotiveerd zijn om de accountants te beïnvloeden zijn oordeel over de ernst van een geconstateerde afwijking te verzwakken. Uit een experimenteel onderzoek blijkt dat pogingen van het management om de oordeelsvorming van accountants te beïnvloeden inderdaad soms effectief zijn.
- Christopher J. Wolfe, Elaine C. Mauldin and Michelle Chandler Diaz, Concede or Deny: Do Management Persuasion Tactics Affect Auditor Evaluation of Internal Control Deviations? The Accounting Review, november 2009, pages 2013-2037
Concurrentie tussen standardsetters
Is regelgeving inzake verslaggeving het meest gediend bij één wereldwijde regelgever, of juist bij concurrerende regelgevers? De auteurs bespreken de diverse kanten van dit vraagstuk, zoals het kostenvoordeel en het nadeel van een gebrek aan marktdiscipline en aan innovatiestimulans. Een eenduidig antwoord is niet te geven.
- Geoff Meeks and G.M. Peter Swann, Accounting standards and the economics of standards. Accounting and Business Research, nr. 3, 2009, pages 191-210
Special purpose vehicles
Onderzoek in de Verenigde Staten tussen 1997 en 2004 wijst uit dat special purpose vehicles (SPV's) zowel worden opgezet voor verslaggevingsdoeleinden als om economische en fiscale redenen. In het eerste geval wordt de SPV door de onderneming die de SPV opzet gebruikt als middel tot winststuring.
- Mei Feng, Jeffrey D. Gramlich and Sanjay Gupta, Special Purpose Vehicles: Empirical Evidence on Determinants and Earnings Management. The Accounting Review, november 2009, pages 1833-1876
Verslaggeving publieke sector
Een themanummer van EAR is gewijd aan verslaggeving in de publieke sector, met name de toepassing van het baten- lastenstelsel (accrual accounting). Ingegaan wordt op onder andere de kosten van naleving door lokale overheden (Pilcher en Dean), de toepassing van IPSAS door lokale overheden (Pina, Torres en Yetano) en de algemene problemen bij de implementatie van het baten-lastenstelsel (Arnaboldi en Lapsley).
- European Accounting Review, nr. 4, 2009, Special section: The Adoption of Accrual Accounting in the Public Sector, pages 719-836
Incidenten
Accountantsorganisaties moeten volgens de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta) beschikken over beleid gericht op het vermijden dat de organisatie of haar medewerkers betrokken raken bij strafbare feiten en wetsovertredingen die het vertrouwen in de accountantsorganisatie of in de financiële markten kunnen schaden. Ook gelden procedures en regels voor het omgaan met en vastleggen van incidenten die ernstige gevolgen hebben voor de integere uitoefening van de accountantsorganisatie. De auteur behandelt incidenten en maatregelen om de beheerste en integere bedrijfsvoering bij accountantsorganisaties te waarborgen.
- Rik Roos, Bedrijfsvoering, incidenten en de Wet toezicht accountantsorganisaties. MAB, april 2010, pagina's 168-178
Resultaatsturing bij eerste beursnotering
Bestaande literatuur geeft grotendeels aan dat bedrijven bij hun eerste beursgang (initial public offerings) resultaatsturing toepassen om beleggers te beïnvloeden. Met een onderzoeksgroep van 512 IPOs uit 24 verschillende landen constateert de auteur dat tien procent van de IPO-bedrijven verdacht zijn van opportunistisch gedrag. Hij vindt echter meer aanwijzingen voor een alternatieve verklaring, waarbij resultaatsturing wordt verklaard doordat bedrijven proberen een indicatie te geven van hun toekomstige winsten.
- Jasper Seger, Resultaatsturing bij eerste beursnotering. MAB, april 2010, pagina's 189-199
Gegevenskwaliteit overheid
De auteur reikt een model aan dat managers, adviseurs en auditors handvatten biedt voor het aanpakken van problemen bij het uitwisselen van gegevens in overheidsnetwerken. Het gaat in op de factoren die de kwaliteit van gegevens bedreigen en op te treffen maatregelen. Daarbij helpen specifiek voor gegevens gedefinieerde kwaliteitskenmerken. In een praktijkcasus van de loonaangifteketen wordt getoond hoe belangrijk het is om gegevenskwaliteit goed te kunnen omschrijven.
- Carolien Besselink, Gegevenskwaliteit in overheidsnetwerken. MAB, april 2010, pagina's 209-221
Bestuurlijke informatieverzorging
De vraag die in dit artikel centraal staat is of het vakgebied bestuurlijke informatieverzorging (BIV) voldoet aan de elementaire kenmerken van wat een vakgebied tot een wetenschappelijke discipline maakt.
- Ko Achterberg, Bestuurlijke informatieverzorging is geen wetenschap. MAB, april 2010, pagina's 200-208