Nieuws 25 oktober 2010

Geheimhouding notaris en advocaat onder druk

De wetgever, handhavers en toezichthouders oefenen steeds meer druk uit op het beroepsgeheim van notarissen en advocaten. Er is al wetgeving in de maak om inzicht te krijgen in de geldstromen die door notariskantoren lopen. De advocatuur bezint zich op voorstellen om beperkt inzage te geven in de cliëntendossiers.

Het dagelijks bestuur van de Nederlandse Orde van Advocaten overlegt medio december opnieuw met de ministeries van Financiën respectievelijk Veiligheid en Justitie over de vormgeving van het toezicht op de advocatuur.

De ministeries zijn onder meer bezorgd over het geringe aantal meldingen (22) van ongebruikelijke transacties door advocaten. Die melden veel minder dan accountants (617 meldingen), notarissen (389 meldingen) en belastingadviseurs (92 meldingen).

Het Bureau Financieel Toezicht ziet toe op de naleving van de meldingsplicht, maar heeft geen inzage in de cliëntendossiers. De advocatentuchtrechter heeft het BFT dat recht vorig jaar tot driemaal toe ontzegd. De wetgever wil nu een wettelijk inzagerecht introduceren.

Volgens de Algemene Raad van de Nederlands Orde van Advocaten heeft het geen zin de hakken nog langer in het zand te zetten. In een discussiestuk komt dit bestuur met drie opties voor vernieuwing van het toezicht. In al die opties krijgt het BFT beperkt inzage in de cliëntendossiers. Hoogleraar strafrecht Ybo Buruma gaf onlangs echter te kennen dat de advocatuur niet moet buigen.

In het notariaat is de wetgever al een stap verder. Volgens het Wetsvoorstel inzage in derdengeldenrekeningen notariaat krijgen het BFT en het Openbaar Ministerie straks inzage in de afschriften van de bankrekening waarover notariskantoren de gelden van hun cliënten leiden.

Het Openbaar Ministerie heeft al te kennen gegeven dat het die bevoegdheden onvoldoende vindt. Aan de afschriften kan het OM namelijk niet zien bij wie het geld uiteindelijk terechtkomt en waarom. Daarom wil het OM ook die stukken kunnen inzien uit het cliëntendossier dat het bij een huiszoeking in beslag neemt. Tot nu toe kunnen de handhavers die stukken alleen raadplegen als de notaris zelf wordt verdacht van strafbare feiten.

In de praktijk komt het soms voor dat notarissen en het OM jarenlang procederen over de vraag of inzage is toegestaan. Het OM wil niet meer zo lang hoeven wachten.