AFM: Ook bij SRA-kantoren ingrijpende maatregelen nodig
Ook bij de SRA-kantoren is de kwaliteit van de uitgevoerde wettelijke controles volgens de AFM onvoldoende en ook zij moeten ingrijpende maatregelen nemen om de kwaliteit van hun wettelijke controles op niveau te brengen.
Persbericht van de AFM:
Nulmeting accountantsorganisaties afgerond - Ook bij SRA-kantoren ingrijpende maatregelen nodig om kwaliteit controles op niveau te brengen
Met het onderzoek bij de SRA-kantoren (kantoren met een niet-OOB-vergunning die zijn aangesloten bij de Samenwerkende Registeraccountants en Accountants-Administratieconsulenten) heeft de AFM haar zogenoemde 'nulmeting' afgerond bij vergunninghoudende accountantsorganisaties. In de afgelopen vier jaar heeft de AFM onderzoeken uitgevoerd bij de verschillende groepen vergunninghouders: de Big 4-accountantsorganisaties, de overige OOB-accountantsorganisaties en de niet-OOB-accountantsorganisaties (te onderscheiden in NBA- en SRA-kantoren).
Eerder dit jaar deed de AFM al een oproep aan de groep niet-OOB-kantoren die niet bij de SRA zijn aangesloten, de zogenoemde 'NBA-kantoren', ingrijpende maatregelen te nemen om de kwaliteit van hun wettelijke controles op niveau te brengen. Nu blijkt uit het onderzoek bij de laatste groep accountantsorganisaties, de SRA-kantoren, dat ook daar de kwaliteit van de uitgevoerde wettelijke controles onvoldoende is en ook zij ingrijpende maatregelen moeten nemen om de kwaliteit van hun wettelijke controles op niveau te brengen.
Wettelijke controles door SRA-kantoren en gecontroleerde jaarrekeningen van onvoldoende kwaliteit
De AFM heeft dossieronderzoek gedaan bij twintig SRA-kantoren. De AFM heeft in 38 van de 47 beoordeelde wettelijke controles (81%) van 20 SRA-kantoren met een niet-OOB-vergunning ernstige tekortkomingen aangetroffen. De kwaliteit van deze wettelijke controles is aangemerkt als ‘onvoldoende'. De externe accountants die verantwoordelijk waren voor de adequate uitvoering van deze wettelijke controles, hebben op voor de jaarrekening materiële onderdelen geen voldoende en geen geschikte controle-informatie verkregen over de jaarrekening als geheel om hun accountantsoordeel te kunnen onderbouwen. In een derde van de beoordeelde wettelijke controles zijn basale controletechnieken niet of verkeerd toegepast en in enkele controles was überhaupt niet of nauwelijks sprake van het uitvoeren van enige controlewerkzaamheden. De AFM verwacht op basis van dit onderzoek dat dit kwaliteitsprobleem kenmerkend is voor de gehele groep van circa 265 SRA-kantoren met een niet-OOB-vergunning.
Bovendien heeft de AFM vastgesteld dat naast de uitgevoerde wettelijke controles ook de kwaliteit van de gecontroleerde jaarrekeningen niet op niveau is. De AFM concludeert dat in 49 van de 61 beoordeelde jaarrekeningen (80%) de financiële verslaggeving van onvoldoende kwaliteit is.
Kwaliteitsverhogende inspanningen door SRA-kantoren nog onvoldoende effect
De meeste SRA-kantoren hebben in de afgelopen jaren inspanningen verricht om de kwaliteit van hun wettelijke controles te verhogen. Bijvoorbeeld door het kennisnemen van beschikbare (vaktechnische) informatie van de SRA en het gebruik van specifieke hulpmiddelen voor de controle. De AFM constateert dat deze inspanningen onvoldoende zijn geweest. De kwaliteit van de verrichte wettelijke controles is niet op niveau.
AFM verwacht dat SRA-kantoren actie ondernemen
De AFM heeft de achttien SRA-kantoren (90%) waarbij ten minste één wettelijke controle als 'onvoldoende' is aangemerkt, in de eerste plaats verzocht de geconstateerde tekortkomingen in de wettelijke controles te herstellen. Dit betekent dat de externe accountant alsnog voldoende en geschikte controle-informatie moet verkrijgen en zijn oorspronkelijke oordeel over de jaarrekening als geheel moet evalueren en mogelijk moet herzien. In de tweede plaats heeft de AFM deze kantoren gevraagd een oorzakenanalyse uit te voeren en een actieplan op te stellen. De AFM zal in 2014 in samenwerking met de SRA opnieuw dossieronderzoeken uitvoeren en waar nodig handhavend optreden.
Verder roept de AFM alle SRA-kantoren op de kwaliteit van hun wettelijke controles tegen het licht te houden en maatregelen te nemen. De AFM neemt aan dat de meeste SRA-kantoren in staat zullen zijn de kwaliteit van wettelijke controles op het juiste niveau te brengen. Zij moeten daarvoor wel de juiste maatregelen nemen om de tekortkomingen te herstellen en nieuwe tekortkomingen te voorkomen. Deze maatregelen zullen naar verwachting vooral gericht zijn op het verbeteren van de controlevaardigheden en de professioneel-kritische instelling van externe accountants. Vervolgens kunnen externe accountants 'scherp' worden gehouden door het laten uitvoeren van onafhankelijke en kritische opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordelingen op wettelijke controles. Verder dienen externe accountants hun vaktechnische kennis door middel van permanente educatie op niveau te brengen en te houden.
Themaonderzoek niet-OOB-accountantsorganisaties
Het onderzoek bij de SRA-kantoren betreft het tweede deel van het themaonderzoek van de AFM naar de kwaliteit van de wettelijke controles uitgevoerd door niet-OOB-accountantsorganisaties. In dit themaonderzoek heeft de AFM de kwaliteit beoordeeld van wettelijke controles die zijn verricht door NBA-kantoren en SRA-kantoren. Op basis van dit gehele themaonderzoek concludeert de AFM dat de kwaliteit van 80% van de wettelijke controles die zij in haar onderzoek heeft betrokken onvoldoende is en dat ingrijpende verbetermaatregelen nodig zijn voor de gehele sector van niet-OOB-accountantsorganisaties. De AFM voert hierover een dialoog met de SRA en de NBA.
Eénmeting
Nu de nulmeting is afgerond, zal de AFM zich in het toezicht op accountantsorganisaties in de eerste plaats richten op het monitoren van de aangekondigde (sectorbrede) verbetermaatregelen. In de tweede plaats zal de AFM met nieuwe onderzoeken bij alle groepen vergunninghouders beoordelen of deze maatregelen het beoogde kwaliteitsverhogende effect hebben.
Gerelateerd
FAR-conferentie over relatie tussen cultuur en controlekwaliteit
De jaarlijkse conferentie van de Foundation for Auditing Research (FAR) staat geheel in het teken van de relatie tussen de cultuur binnen accountantskantoren en...
AFM-jaarverslag: Accountant opereert in 'systeem met kwetsbaarheden'
Het accountantsberoep is volop in transitie, maar tegelijk opereert de accountant in een "systeem met kwetsbaarheden". Wel heeft het beroep "significante stappen"...
FD: Kritische reacties op plan NBA voor uitbreiding bevoegdheden
Het voornemen van de NBA om haar regelgevende bevoegdheden uit te breiden naar accountantskantoren, roept volgens het FD "overwegend kritische reacties op bij experts...
Oob-kantoren: 'AFM-onderzoek OKB's versterkt kwaliteit'
De zes Nederlandse accountantskantoren met oob-vergunning staan positief tegenover de uitkomsten en aanbevelingen van het recente onderzoek van toezichthouder AFM...
NBA wil bevoegdheden uitbreiden naar accountantsorganisaties
De NBA pleit voor "duidelijker verhoudingen en een zuiverder scheiding" tussen de opstellers van regelgeving voor accountants en controle op de naleving daarvan...