Nieuws 09 december 2016

Actieve belastinglatenties vertekenen winstcijfers beursfondsen

Door actieve belastinglatenties niet of niet volledig te waarderen, zijn gepubliceerde winsten van beursgenoteerde ondernemingen systematisch vertekend. Dit blijkt uit recent onderzoek door Alidus Dannenberg, Chantal de Bruin en Peter Epe van het lectoraat Accountancy & Controlling van hogeschool Windesheim.

Bedrijven mogen fiscale verliezen verrekenen met fiscale winsten in toekomstige jaren. Deze voorwaartse verliescompensatie leidt tot lagere toekomstige fiscale winsten en bijgevolg lagere toekomstige belastingafdrachten. Voorwaartse verliescompensatierechten brengen het recht van verrekening met zich mee en vertonen daarmee waarde. Derhalve dienen deze rechten in de balans te worden opgenomen.

Ruim 18 procent afwijking vóór inluiden economische crisis

Uit eerder onderzoek van dr. Peter Epe RA bleek al dat de gepubliceerde winsten van Nederlandse beursfondsen in de periode 2001–2005 ruim 18 procent afwijken van de winsten indien actieve belastinglatenties volledig in de balans zouden zijn opgenomen. “In de jaren die volgen op het verliesjaar blijken bedrijven vrijwel altijd over voldoende fiscale winstruimte te beschikken om het verlies volledig te verrekenen. Dat betekent dat verliescompensatierechten ten onrechte niet of niet volledig zijn gewaardeerd”, aldus Epe.

Winstcijfers ook in tijden van recessie flink vertekend

Maar hoe zit het dan met de winstcijfers in tijden van recessie, wanneer bedrijven minder perspectief hebben op fiscale winstruimte en verliescompensatie? Is het in crisisjaren wellicht wèl terecht dat beursfondsen de verliescompensatierechten voor een lager bedrag waarderen? Daartoe deed accountancystudente Chantal de Bruin samen met drs. Alidus Dannenberg RA en Epe onderzoek. Hun onderzoeksresultaten wijzen uit dat beursfondsen ook in crisisjaren genoeg fiscale winstruimte bleken te hebben voor volledige verliescompensatie.

Materieel vraagstuk

In zowel de periode 2001 tot en met 2005 (ruim 18 procent), als in de periode 2006 tot en met 2014 (ruim 17 procent), blijkt dat gepubliceerde winsten van Nederlandse beursfondsen significant afwijken van de winsten indien actieve belastinglatenties volledig in de balans zouden zijn opgenomen. Het totaalgemiddelde over de jaren 2001 tot en met 2014 komt uit op ruim 17 procent.

“Onafhankelijk van de economische situatie (hoogconjunctuur of laagconjunctuur), dienen actieve belastinglatenties volledig in de balans te worden opgenomen”, luidt de conclusie van Dannenberg, De Bruin en Epe. “Met het thema van ons lectoraat in ons achterhoofd - integriteit in de financiële wereld - is de waardering van actieve belastinglatenties een materieel vraagstuk”, stellen de onderzoekers.

Het onderzoek van Dannenberg, De Bruin en Epe is gepubliceerd in het Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie.