Nieuws 04 oktober 2021

Ook minister Hoekstra genoemd in 'Pandora Papers'

De verborgen rijkdom en geheime transacties van wereldleiders, politici en miljardairs komen voor in gelekte dossiers van offshorebedrijven, samen de 'Pandora Papers' genaamd. Ook minister Hoekstra wordt vermeld in de financiële documenten. Hij ligt onder vuur wegens beleggingen via een brievenbusfirma in een belastingparadijs.

In de 'Pandora Papers' worden onder meer zo'n 35 huidige en voormalige wereldleiders genoemd. Zo onthullen ze dat koning Abdullah van Jordanië in het geheim Britse en Amerikaanse eigendommen heeft vergaard van ruim 81 miljoen euro, voornamelijk in onroerend goed. Uit de documenten zou ook blijken dat de voormalige Britse premier Tony Blair en zijn vrouw meer dan 364.000 euro bespaarden, toen ze via een offshore-bedrijf een kantoor ter waarde van ruim zeven miljoen euro kochten.

De papers brengen de Russische president Vladimir Poetin in verband met geheime activa in Monaco en tonen aan dat de Tsjechische premier Andrej Babis een offshore investeringsmaatschappij bezit waarmee in Zuid-Frankrijk twee villa's werden aangekocht ter waarde van veertien miljoen euro.

Bij veel transacties in de gelekte documenten is geen sprake van juridische overtredingen. Maar de papers onthullen wel de eigenaren van 95.000 offshore-bedrijven achter die transacties. Volgens verschillende media gaat het om een van de grootste lekken van financiële documenten ooit.

Belegging minister Hoekstra

Ook demissionair minister van Financiën Wopke Hoekstra wordt genoemd in de Pandora Papers. Hoekstra had jarenlang een belang in een brievenbusfirma op de Britse Maagdeneilanden, zo melden de betrokken media Trouw, Het Financieele Dagblad en Investico. Tot oktober 2017 maakte Hoekstra deel uit van een besloten beleggingsclub, die het belastingparadijs in de Caribische Zee ook nu nog gebruikt om te investeren in een safaribedrijf in Oost-Afrika.

Hoekstra stelt tegenover het FD niet te hebben geweten dat het bedrijf waar hij vanaf 2009 in investeerde, gevestigd was op de Britse Maagdeneilanden. "Daar had ik mij achteraf natuurlijk beter in moeten verdiepen." Hij zegt zich altijd aan alle regels te hebben gehouden en nooit winst te hebben overgehouden aan de investering. Het zou destijds om een investering van 26.500 euro gaan, in een "start-up voor ecotoerisme in Afrika van een vriend van mij", aldus Hoekstra. "Ik was geen actieve belegger en ik heb geen jaarverslagen gelezen."

De aandelen verkocht hij kort voordat hij minister werd. Volgens de bewindsman was zijn investering toen hij er afstand van deed 4.800 euro meer waard geworden, maar doneerde hij dat geld aan "een Nederlands goed doel ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek naar kanker".

Schadelijk voor Nederland

De PvdA en GroenLinks stellen dat de kwestie schadelijk is voor de positie van Nederland in Europa en de rest van de wereld, omdat het de naam van Nederland als belastingparadijs zou bevestigen. Beide partijen willen dat Hoekstra "op de kortst mogelijke termijn" verantwoording aflegt in de Tweede Kamer over zijn aandeel in de Pandora Papers. De SP pleit voor een aandelenregister voor Kamerleden en bewindspersonen.

Leen Paape, hoogleraar corporate governance aan Nyenrode, stelt tegenover het FD dat het vooral gaat om "maatschappelijke betamelijkheid". Hij vindt het verweer van Hoekstra "ongeloofwaardig" en meent dat iemand in diens positie zich niet kan verschuilen achter het niet lezen van jaarverslagen. "Deze mensen weten beter."

Nederlandse bankiers

Volgens Trouw, FD en Investico maakte ook president-commissaris Tom de Swaan van ABN Amro deel uit van de besloten beleggingsclub waarbij Hoekstra was betrokken. De Swaan werd in juli 2018 door Hoekstra benoemd bij de bank. Ook oud-zakenbankier Wilco Jiskoot en Alexandra Schaapveld, commissaris bij Société Générale en tot voor kort ook bij ontwikkelingsbank FMO, zouden deel uitmaken van de beleggingsclub.

De Britse Maagdeneilanden geldt als één van de grootste belastingparadijzen ter wereld, een land met een hoog witwasrisico, dat sinds de Panama Papers in 2016 steeds meer door Nederlandse banken in de ban is gedaan. Het FD stelt geen bewijs te hebben gevonden van belastingontwijking en de betrokken personen zouden hun belangen hebben opgegeven aan de Belastingdienst.

Onderzoek

Het onderzoek van de dossiers is gevoerd door het International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ), waaraan meer dan 650 onderzoeksjournalisten deelnemen. Volgens het ICIJ is de omvang ongekend en tonen de documenten "de realiteit van wat offshore-bedrijven kunnen bieden om mensen te helpen onbetrouwbaar geld te verbergen of belasting te ontwijken."

Verschillende internationale media, waaronder de BBC en The Washington Post, kregen toegang tot twaalf miljoen documenten van veertien financiële dienstverleners in onder meer de Britse Maagdeneilanden, Panama, Belize, Cyprus, de Verenigde Arabische Emiraten, Singapore en Zwitserland. Ook Trouw, het FD en onderzoeksplatform Investico hebben toegang tot de dossiers.

De Pandora Papers passen in een reeks van onthullingen op basis gelekte documenten die de afgelopen zeven jaar openbaar werden, na de FinCen Files, de Paradise Papers, de Panama Papers en LuxLeaks.

• FD: 'Commissarissen van ABN en andere banken beleggen via belastingparadijs'
• FD: 'Pandora Papers schijnen nieuw licht op geheime offshorestructuren'
• FD: 'Bankiers, wildebeesten en belastingparadijzen'
• FD: 'Grote schade aan Nederland en minister van Financiën'

Bron: ANP/FD