Bouwens: controle- en adviespraktijk echt scheiden 'geen goed idee'
Het echt van elkaar scheiden van controle- en adviesafdelingen binnen accountantskantoren is "geen goed idee", omdat daarmee de "natuurlijke interactie" wordt tegengewerkt. De Nederlandse oplossing is daarom verstandiger dan de Britse.
Dat stelt hoogleraar accountancy en FAR-bestuurslid Jan Bouwens in een recent interview met website De Jurist. In 2019 heeft de Britse toezichthouder Financial Reporting Council (FRC) de regels aangescherpt rondom dienstverlening van accountantskantoren aan beursgenoteerde ondernemingen en financiële instellingen. Inmiddels heeft de Britse tak van KPMG daarom een deel van zijn adviespraktijk, de herstructureringstak, afgestoten.
De Britse toezichthouder verplicht accountants aan 'ringfencing' te doen, legt Bouwens uit. Tussen de verschillende onderdelen van een accountants- en adviesorganisatie moet een Chinese Muur zitten. “Ook de winst moet separaat worden verdeeld. Iedereen moet zijn eigen broek ophouden.”
De stap van KPMG gaat verder; met de verkoop van de adviestak is er helemaal geen band meer tussen de twee onderdelen. "Als het vormen van 'Chinese walls' zodanig beperkend is dat de delen onafhankelijk van elkaar meer opleveren, dan is dit de meest efficiënte beslissing", meent Bouwens.
Betere oplossing
In Nederland is het een combinatie van controle- en advies bij de dienstverlening aan grote ondernemingen al verboden, waardoor afstoten minder nodig lijkt. Bouwens vindt die oplossing "veel beter dan in het Verenigd Koninkrijk" en adviseert het VK ook daarvoor te kiezen. "Als je een accountantskantoor ziet als een kenniscentrum, dan is de Britse maatregel heel onhandig. De natuurlijke interactie tussen advies en controle snijd je door waardoor de uitwisseling van kennis verdwijnt."
In de optiek van de hoogleraar wordt in het VK onvoldoende rekening gehouden met wetenschappelijk onderzoek hierover. "We weten dat het geen goed idee is om controle en adviesafdelingen binnen accountantskantoren echt van elkaar te scheiden omdat natuurlijke interactie tussen de leden dan wordt tegengewerkt. Wat je nu krijgt is een kostenverhoging. In de nieuwe situatie moet de controlerend accountant de kennis bij een collega inkopen. Je kunt ook gewoon zeggen dat je niet hetzelfde bedrijf mag adviseren dat je controleert. Dan heb je het probleem ook opgelost, want die belangentegenstelling is er dan niet meer."
In het interview in De Jurist wordt gerefereerd aan het werk van de Kwartiermakers toekomst accountancysector, die in opdracht van de minister van Financiën werken aan de inrichting van het beroep. Bouwens hoopt dat in Nederland andere keuzes worden gemaakt. "Het leeft hier niet zo sterk als in het Verenigd Koninkrijk, maar ik sluit niet uit dat men hier in Nederland op een gegeven moment toch ook op zal aansturen."
Gerelateerd

Update Verbeterprogramma: cultuur rode draad in audithervorming
De Stuurgroep Publiek Belang heeft een update gepubliceerd van het Verbeterprogramma 2021-2023, in het kader van de Veranderagenda Audit. Cultuur vormt de basis...
Op zoek naar de wortel
Accountantsorganisaties willen leren van hun fouten. Dat kan onder andere met root cause analysis, een term die steeds vaker opduikt in het discours rondom de accountantscontrole....

'Splitsing EY levert partners miljoenen op'
Het scheiden van de accountants- en adviespraktijken van EY zou de partners van die organisatie miljoenen kunnen opleveren. De consultancypraktijk zou naar de beurs...

Pheijffer: 'Scheiding controle en advies is logische ontwikkeling'
De plannen van de internationale EY-organisatie om controle en advies te scheiden, passen in een al langer lopende discussie. Dat stelt hoogleraar Marcel Pheijffer...

Opsplitsing EY als businessmodel
EY heeft aangekondigd advies te zullen scheiden van de controletaken. Jan Bouwens vraagt zich af of het voeden en verkopen van adviesactiviteiten onderdeel is van...