Nieuws 08 augustus 2022

Pheijffer: splitsing audit en advies vooral goed voor adviespraktijk

De plannen van EY voor het wereldwijd splitsen van de audit- en adviespraktijken vormen een "kantelpunt" in de sector. Want de huidige discussie is intern gedreven en wordt primair vanuit de adviestak gevoerd, stelt hoogleraar Marcel Pheijffer in zijn column in het FD.

Pheijffer verwijst naar een statement van EY-ceo Carmine Di Sibio in de Financial Times, waarin de topman de voorgenomen splitsing onvermijdelijk noemt, om conflicten tussen audit en advies te voorkomen. "Zijn collega's van Deloitte, KPMG en PwC wekken naar buiten toe de indruk nog niet zo ver te zijn", aldus Pheijffer. "Maar achter de schermen speelt de discussie daar wel degelijk."

De hoogleraar benadrukt dat de discussie over het splitsen van controle- en adviesdiensten zeker niet nieuw is. Zo stelde toenmalig eurocommissaris Michel Barnier in 2011 voor om van accountantskantoren die meer dan anderhalf miljard euro aan controleomzet in Europa behaalden, verplicht audit only-kantoren te maken. Destijds verzette ook EY zich hevig tegen dat plan, met als argument dat het multidisciplinaire servicemodel de beste manier was om de kwaliteit van audits te verbeteren.  

Kantelpunt

"De plannen van EY vormen hoe dan ook een kantelpunt", aldus Pheijffer. "De discussie over audit only-kantoren werd tot nog toe vooral vanuit de politiek, onderzoekscommissies en pers gevoerd." Nu is dat anders, meent hij: "De huidige discussie is intern gedreven en wordt primair vanuit de adviestak gevoerd: EY kiest zelf voor splitsing en positioneert zich als first mover in de verwachting dat anderen zullen volgen."

De aankondiging van de splitsing valt samen met de uitkomsten van onderzoek door SEO over de effecten van het audit only-model voor Nederland, uitgevoerd in opdracht van de Kwartiermakers toekomst accountancysector. Daaruit blijkt dat de nadelen van splitsing mogelijk groter zijn dan de voordelen. Bijvoorbeeld omdat Nederland bij gedwongen splitsingen internationaal uit de pas gaat lopen. "SEO maakt daarmee een terecht punt: wettelijk ingrijpen heeft alleen zin als dat wereldwijd gebeurt. Dat zie ik er overigens nimmer van komen", aldus Pheijffer.

Operationele splitsing

Het alternatief van een operationele splitsing "onder stevige voorwaarden en waarborgen", zoals SEO suggereert, is wat Pheijffer betreft realistischer dan een verplichte structurele splitsing. "Daarbij is dan wel vereist dat de operationele splitsing dusdanig wordt vormgegeven dat commerciële prikkels worden weggenomen."

SEO heeft niet gekeken naar aspecten die vooral voor de adviespraktijk aantrekkelijk zijn bij een splitsing, zoals minder belemmeringen om adviesklussen te kunnen doen, niet langer knellende compliance-regelingen en risico’s van claims bij de controletak. De onderzoekers kwalificeren die als "commerciële voordelen van een splitsing voor de adviestak".

Volgens Pheijffer zien de partners van EY met name die commerciële voordelen van een splitsing en maken vooral de adviesdiensten binnen de big four inmiddels de dienst uit. "Zaken als controlekwaliteit en het maatschappelijk belang lijken naar de achtergrond te verdwijnen. Daarmee ligt de verkeerde troefkaart op tafel."

• FD-column: 'Splitsing 'big four' vooral uit commercieel motief'