Nieuws 11 april 2024

Boete KPMG dekt handhavingskosten PCAOB al voor heel 2024

De Amerikaanse toezichthouder PCAOB heeft KPMG Nederland een recordboete van 25 miljoen dollar opgelegd, voor de wijze waarop het kantoor is omgegaan met de grootschalige examenfraude. De boetes lijken een aardig verdienmodel voor de toezichthouder, zo blijkt uit het jaarverslag van de PCAOB.

Wilbert Geijtenbeek

In de jaarverslag over 2022 meldt de PCAOB met trots dat de opbrengsten uit opgelegde boetes opgeteld  11 miljoen dollar bedroegen. "The PCAOB more than doubled the total dollar amount of penalties imposed against firms that break the rules as compared to any year in the previous five years." Ter vergelijking: de inkomsten uit opgelegde boetes bedroeg in boekjaar 2021 nog slechts 1,2 miljoen dollar.

De jaarrekening 2023 van de toezichthouder is nog niet verschenen, maar zeker is dat het record opnieuw is verbroken met de boetes die de PCAOB heeft bekendgemaakt. Alleen al de vier boetes die in 2023 zijn opgelegd aan PwC Hong Kong, PwC China, PwC Griekenland en het Amerikaanse kantoor Marcum LLP, tellen op tot 13 miljoen dollar.

Boetebedragen

Aan KPMG Nederland valt de discutabele eer toe, met de schikking à 25 miljoen dollar, om dat record in 2024 opnieuw en nadrukkelijk te doen sneuvelen. In recente persberichten van de PCAOB zijn de twaalf grootste boetes aan accountantskantoren te vinden. Dit zijn de sanctiebedragen van de afgelopen twee jaren op een rij:

1. KPMG Nederland (april 2024)
   $25 miljoen voor
2. PwC Hong Kong (november 2023)
   $4 miljoen voor examenfraude.
3. KPMG Colombia (ex aequo, december 2022)
   $4 miljoen voor examenfraude.
4. PwC China (november 2023)
   $3 miljoen voor examenfraude.
5. PwC Griekenland (ex aequo, november 2023)
   $3 miljoen voor overtreding van PCAOB-regels voor audit.
6. Het Amerikaanse kantoor Marcum LLP (ex aequo, juni 2023)
   $3 miljoen voor overtreding van PCAOB-regels en kwaliteitsstandaarden.
7. PwC Verenigde Staten (maart 2024)
   $2,75 miljoen voor vermenging audit en advies.
8. KPMG Verenigd Koninkrijk (december 2022)
   $2,6 miljoen voor examenfraude.
9. Het Amerikaanse kantoor WithumSmith+Brown, PC (februari 2024)
   $2 miljoen voor overtreding van PCAOB-regels en kwaliteitsstandaarden.
10. KPMG India (ex aequo, december 2022)
    $1 miljoen voor examenfraude.
11. Deloitte Indonesië (ex aequo, maart 2024)
    $1 miljoen voor examenfraude.
12. Deloitte Filipijnen (ex aequo, maart 2024)
    $1 miljoen voor examenfraude.

Verdienmodel?

De accountantswaakhond vond dan ook een verdienmodel in het opleggen van boetes voor examenfraude, zo lijkt het althans. Jaarlijks int de PCAOB zo'n 300 miljoen dollar aan ondersteuningsbijdragen die door Amerikaanse accountantskantoren worden afgedragen. De boetes, die onder overige inkomsten worden geboekt, worden geïnd door de afdeling enforcement, die in de laatst gepubliceerde jaarrekening goed is voor een kostenpost van $24 miljoen.

Dat de boeteopbrengsten een direct resultaat zijn van de inspanningen van het enforcement-team, blijkt uit de toelichting: "As a result of our enhanced enforcement efforts in 2022 compared to 2021, our monetary penalties increased accordingly."

De schikking met KPMG geeft Nederland dan ook de eer om al in april de exploitatie van de Amerikaanse boeteopleggers winstgevend te maken. Maar in de praktijk gebruikt de PCAOB de boetes daar niet voor. Conform de Sarbanes Oxley-regels worden boetebedragen door de toezichthouder aangewend voor scholarships op het terrein van de accountancy.

Snel betalen

KPMG wordt geacht het schikkingsbedrag van 25 miljoen dollar binnen tien dagen na de datum van de schikking (10 april) te voldoen, zo blijkt uit de officiële order van de PCAOB. Per Nederlandse KPMG-partner betekent dat een bedrag van $158.000, becijferde het FD al snel.

KPMG mag op last van de PCAOB voor de opgelegde boete niet aankloppen bij een verzekeraar of het bedrag aftrekken van de belastingen, aldus de Amerikaanse toezichthouder.