DNB: Loonstijging werkte maar beperkt door naar prijzen
De kans op de gevreesde loon-prijsspiraal lijkt geweken. De tot nu toe gestegen lonen werkten slechts in beperkte mate door in de prijzen van bedrijven.
Dat meldt De Nederlandsche Bank (DNB) op basis van een analyse over de drijvende krachten achter prijs- en loongroei in Nederland. In 2022 kreeg Nederland te maken met sterk oplopende inflatiecijfers, met als hoogtepunt een inflatie van bijna 12 procent.
Toen de inflatie begon bleef de loongroei aanvankelijk sterk achter bij de prijsstijgingen, waardoor de koopkracht ernstig onder druk kwam te staan. In 2023 werden er echter loonsverhogingen afgesproken in een groot aantal cao's. Tegelijkertijd werd de krapte op de arbeidsmarkt steeds nijpender, waardoor werkgevers zich genoodzaakt zagen hogere lonen te bieden om personeel te werven.
Loonsverhogingen
Die omstandigheden leidde in 2022 tot een DNB Analyse waarin werd gewaarschuwd voor een dreigende loon-prijsspiraal. Een dergelijke spiraal kan ontstaan wanneer werkgevers hoge loonsverhogingen doorvoeren en die verhogingen vervolgens doorberekenen in de prijzen van hun producten en diensten. Dat leidt er weer toe dat werkenden weer loonsverhogingen vragen om hun koopkracht te behouden, wat vervolgens weer de prijzen kan doen toenemen.
Mid-2023 waarschuwde Klaas Knot, president van DNB, voor te hoge looneisen bij de verschillende cao-onderhandelingen. Die waarschuwing stelden de vakbonden niet op prijs, die het destijds over "onnodige bangmakerij" en "typisch elitaire" uitspraken hadden. Volgens FNV-voorzitter moest Knot werkgevers oproepen om prijzen te matigen en vakbond CNV betoogde dat bedrijven dusdanig goede zaken deden dat zij prima flinke loonsverhogingen konden betalen.
Doorwerking
De nieuwste analyse lijkt de vakbonden gelijk te geven. "Het blijkt dat de doorwerking van inflatie naar loongroei sterk is en dat dit vooral verloopt via de invloed van korte-termijn inflatieverwachtingen op de loongroei. Andersom is er echter geen vergelijkbaar sterke doorwerking van de loongroei naar de inflatie. Dit laatste kan worden verklaard doordat arbeidskosten niet de enige kosten zijn voor bedrijven, en daarom ook niet de enige factor zijn die de prijzen van bedrijven bepalen. Daarnaast zouden bedrijven een deel van de hogere arbeidskosten in hun winstmarges kunnen opvangen", aldus DNB.
DNB geeft aan dat de kans op het ontstaan van een loon-prijsspiraal momenteel klein is, maar dat het wel belangrijk blijft om de loonontwikkelingen nauwlettend te volgen. "In veel nieuwe cao’s wordt nog steeds rekening gehouden met eerdere stijgingen van de inflatie. Dat wil zeggen dat de doorwerking van de inflatiepiek naar de loongroei nog niet is voltooid", aldus de centrale bank.
- DNB Analyse: 'Drivers of Dutch inflation during the pandemic era'
Gerelateerd
Meer bedrijven ervaren personeelstekort, maar zijn wel minder negatief
Meer bedrijven in Nederland ervaren een tekort aan arbeidskrachten. Het algehele vertrouwen van Nederlandse ondernemers is aan het begin van het derde kwartaal echter...
Aantal vacatures in Nederland neemt verder af
Het aantal vacatures in Nederland is het tweede kwartaal met zevenduizend afgenomen, terwijl het aantal werklozen met vierduizend is gedaald. De spanning op de arbeidsmarkt...
ING: Technologie cruciaal voor zakelijke dienstverlening in krappe arbeidsmarkt
De krappe arbeidsmarkt zet een rem op de groei van zakelijke dienstverleners en dwingt tot keuzes. Investeringen in automatisering en technologie kunnen echter de...
Lage werkloosheid in Nederland stabiel
De werkloosheid in Nederland is in juni opnieuw onveranderd gebleven ten opzichte van een maand eerder.
Bijna negentigduizend extra banen voor mensen met een arbeidsbeperking
Werkgevers hebben sinds de start van de banenafspraak in 2013 bijna negentigduizend extra banen gerealiseerd voor mensen met een arbeidsbeperking, blijkt uit cijfers...