Plan van Aanpak - stand van zaken en hoe verder?
De afgelopen weken is er veel gebeurd rond de implementatie van het Plan van Aanpak. Tijd daarom voor een update.
Op basis van een analyse van wat er beter had gekund hebben we vorig jaar het Plan van Aanpak 'Lessen uit de kredietcrisis' opgesteld. Dit plan bevat gerichte maatregelen voortbouwend op de bestaande wet- en regelgeving rondom corporate governance. De voorstellen zijn gegroepeerd in vier pijlers: verbetering van kwaliteit, waarborging onafhankelijkheid, verbetering toezicht en transparantie, en verbreding van de poortwachtersfunctie.
Hierbij gelden de voorstellen rondom verbetering van kwaliteit voor alle accountants, omdat de kwaliteitsproblematiek, zoals blijkt uit de toetsingsresultaten, in alle segmenten - oob, niet-oob- en samenstelpraktijk - evenzeer aanwezig is. Inmiddels hebben wij een verplichte training professionele scepsis ontwikkeld, en publiceerden we op 26 september 2011 een voorstel tot verbod op commerciële prikkels. Met dit verbod stimuleren wij dat de cultuur van een accountantskantoor de kwaliteit van de controle als belangrijkste criterium erkent en beloont. Een belangrijke vervolgstap is meer aandacht voor professionele scepsis, en het verbeteren en borgen van deze grondhouding in de opleiding.
Met betrekking tot de waarborging onafhankelijkheid publiceerden wij op 13 september 2011 het advies 'De Raad van Commissarissen als opdrachtgever van de accountant'. Tijdens de debatbijeenkomst ‘Bondgenoten' ontvingen de aanbevelingen in het rapport brede steun. Het vervolg is het erkennen van dit rapport als best practice door de monitoring-commissie Corporate governance.
Op 8 september 2011 publiceerden wij een Code voor Accountantsorganisaties, op 13 oktober gevolgd door een debat 'Toezicht en transparantie'. Naast vragen over de betekenis van bepaalde principes was er ook veel waardering. Opgemerkt werd dat nu al zichtbaar is dat accountantsorganisaties opener zijn geworden, getuige de recente transparantieverslagen. De volgende stap is het borgen van deze code in onze regelgeving.
Onder de pijler 'verbreding van de poortwachtersfunctie' publiceerden we in februari en juni 2011 publieke management letters over de sectoren pensioenen en vastgoed. Op 1 september 2011 was er de ronde tafel 'Heldere signalen' over de inhoud van de controleverklaring. Op 8 september was er het debat in samenwerking met Eumedion en de VBA 'De aandeelhouderswaarde van de accountant', mede naar aanleiding van een bundel interviews. En op 13 oktober publiceerden wij het adviesrapport 'Meer zekerheid bij meer informatieve rapportages', met een debat hierover in november.
Tot welke zaken hebben al deze activiteiten geleid?
- Hernieuwde discussie met u, de leden, over ons maatschappelijk zo relevante beroep.
- Positieve publiciteit met waardering voor een beroepsgroep die zich kwetsbaar durft op te stellen en bereid is om tastbare maatregelen te nemen om het vertrouwen te herstellen.
- Positieve reacties vanuit de politiek, ook van Kamerlid Ronald Plasterk.
- Ondersteuning van ons Plan van Aanpak door de minister van Financiën richting de Tweede Kamer en Barnier.
- Kamervragen naar aanleiding van onze publieke management letters, die de relevantie van onze signalen onderstrepen.
Is dit voldoende? Nee, uiteraard niet, want de beroepsgroep zal moeten bewijzen dat ze goede voornemens ook daadwerkelijk uitvoert om het beoogde herstel van vertrouwen te realiseren. Tegelijkertijd voeren we de discussie met Nederlandse en Europese wetgevers om de gewenste veranderingen te bewerkstelligen. En ten slotte zult ook u uw steentje moeten bijdragen. Want uiteindelijk zullen de verbeteringen in de praktijk van alledag zichtbaar moeten zijn.
Ruud Dekkers