Opinie 05 januari 2012

Openbaar Ministerie als aanklager van accountants

Onlangs heeft de Accountantskamer aan een accountant een zware maatregel opgelegd: doorhaling van de inschrijving in het accountantsregister voor de duur van tien jaar. Kijkend naar de feiten zal geen weldenkend mens daarover verrast zijn. Wellicht wel over de klagende partij: het Openbaar Ministerie.

De accountant hoort te staan voor de belangen van het maatschappelijk verkeer. Net als het Openbaar Ministerie. Het is dan ook niet voor niets dat de Officier van Justitie ook wel Openbaar Aanklager wordt genoemd.

In de genoemde casus heeft de klager gesteld dat met uitzondering van de geheimhouding onder meer alle fundamentele beginselen uit de Verordening Gedragscode (VGC) door de accountant zijn geschonden. De Accountantskamer volgt de klager in niet mis te verstane bewoordingen.

De accountant in kwestie speelde een bemiddelende rol bij het verkrijgen van gelden - leningen - voor (vage) activiteiten in Indonesië. Volgens klager heeft de accountant: (a) het vertrouwen misbruikt dat inleggers vanwege diens kwalificatie als registeraccountant in hem hebben gesteld; (b) voor eigen bate gelden aangewend die door de inleggers ter beschikking waren gesteld; en (c) enkele geldinleggers op onbehoorlijke wijze onder druk gezet.

Maar daar gaat het mij niet om. Wel om het feit dat de zaak bij de Accountantskamer is aangebracht door het Openbaar Ministerie en wel de subafdeling Functioneel Parket. Deze subafdeling houdt zich onder meer bezig met de justitiële afwikkeling van fraudezaken. Zaken die veelal worden aangebracht door (mijn oude werkgever) de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD).

Zo ook in de onderhavige zaak. Sterker, de (aan)klager heeft zich ter zitting laten vertegenwoordigen door een RA (tevens AA) van het Team Opsporing Bijzondere Zaken van de FIOD te Eindhoven.

Het is wat mij betreft een goede zaak dat de Openbaar Aanklager in dit soort zaken een klacht indient bij De Accountantskamer en de klacht laat toelichten tot een ter zake deskundige, een accountant. Die is immers als geen ander in staat de feiten te vertalen naar de voor accountants relevante normen, waardoor de kans tot het opleggen van een maatregel zal toenemen.

Naar ik heb vernomen zal het Functioneel Parket in voorkomende gevallen niet schuwen wederom een klacht bij de Accountantskamer in te dienen.

Ook dat doet mij deugt. Daarmee wordt bijna tien jaar na dato navolging gegeven aan twee aanbevelingen van de Parlementaire Enquêtecommissie Bouwnijverheid, die ik toentertijd mocht bijstaan.

Die commissie kwam tot de aanbeveling om de vervolging van financieel-economische delicten, vanwege hun eroderende werking en hun economische en maatschappelijke gevolgen, meer prioriteit te geven. Voorts werd de aanbeveling gedaan te overwegen een 'openbaar aanklager voor het accountantsberoep' in te stellen.

Het Functioneel Parket is nu dus de weg ingeslagen die de toenmalige parlementaire enquêtecommissie heeft uitgezet. Wat mij betreft een goede zaak. De AFM richt zich immers louter op beursgenoteerde ondernemingen en vergunninghoudende accountants. De NBA zal meestal geen feitelijke kennis hebben over bij de FIOD onderhanden zaken en kan daarom niet als klager optreden.

Via de lijnen van het Functioneel Parket en de FIOD kunnen zo de lacunes worden opgevuld en zullen accountants die in de mkb-praktijk een scheve schaats rijden toch nog kunnen krijgen wat hen toekomt. Dat is winst.