Wet op het accountantsberoep controversieel?
Het kabinet is gevallen. Slecht nieuws bezien vanuit het perspectief van politieke stabiliteit, het aanzien van ons land en de noodzakelijke bezuinigingen. Maar ook slecht nieuws voor het formaliseren van de fusie van onze beroepsorganisaties tot de NBA.
Wat is dan de status van het fusietraject? Welnu:
- op 14 februari heeft de Tweede Kamer de Wet op het accountantsberoep aangenomen;
- maar ook een aantal amendementen daarop, onder meer ziende op kantoorroulatie en de scherpere scheiding tussen controle- en adviestaken;
- deze amendementen zijn met een kleine meerderheid aangenomen, dit tegen de zin in van onder meer de verantwoordelijke minister en de NBA;
- die amendementen behoren namelijk niet tot hetgeen de Wet op het accountantsberoep oorspronkelijke beoogde te regelen, namelijk de samenvoeging van NIVRA en NOvAA tot één krachtige, publiekrechtelijke, beroepsorganisatie die diensten verleent ten behoeve van een pluriform accountantsberoep;
- hetgeen voor de Eerste Kamer aanleiding was om bij de Raad van State een verzoek om voorlichting in te dienen. Dit 'ten aanzien van de gevolgen van deze amendementen voor de integraliteit van het voorliggende wetsvoorstel';
- die voorlichting van de Raad van State moet nog komen en pas daarna zal de Eerste Kamer tot behandeling van de Wet op het accountantsberoep overgaan.
En toen viel het kabinet. Hetgeen tot stagnatie van de behandeling van 'controversiële' onderwerpen zal leiden.
Is de Wet op het accountantsberoep controversieel? Vanuit het perspectief van de Tweede Kamer in beginsel niet. Die heeft erover gestemd en daarmee is normaliter de kous af. En vanuit het perspectief van de Eerste Kamer? Daarover beslist het Seniorenoverleg van die Kamer op 8 mei aanstaande. Ik zie vier wegen tot controversieelverklaring.
Ten eerste, indien de Raad van State in haar voorlichting tot de conclusie komt dat door de aanname van de genoemde amendementen de integraliteit van het wetsvoorstel geweld is aangedaan. Of indien de Raad van State, buiten het verzoek van de Eerste Kamer om, ambtshalve gaat opmerken dat het onverstandig is nu nationaal iets te regelen terwijl er ook op Europees niveau - voorstellen Eurocommissaris Barnier - regelgeving over soortgelijke onderwerpen zit aan te komen. Of indien de Raad van State - wederom ambtshalve - constateert dat de Actal-berekeningen (c.q. die van de NBA) toch voldoende hout snijden.
Een tweede weg kan zijn dat de Eerste Kamer zelf concludeert - op basis van dezelfde overwegingen als bij de Raad van State aangegeven - tot controversieelverklaring van het accountantsdossier. Temeer omdat zij erover in discussie moeten met een minister die niet achter de amendementen staat.
Een derde weg is dat in het politieke spel bepaalde Tweede Kamerfracties die niet achter de door die Kamer aangenomen regelgeving staan dan wel er - gegeven de thans ontstane situatie rond de regering - er nu niet meer achter staan, hun fractie in de Eerste Kamer ertoe bewegen het dossier controversieel te verklaren.
Een vierde weg is dat de accountantslobby in de richting van de Eerste Kamer meer succes heeft dan begin dit jaar ten opzichte van de Tweede Kamer.
Of, en zo ja bij welke van deze wegen, dit zal leiden tot het eventueel door de Eerste Kamer naar de Tweede Kamer terugsturen van de door de Tweede Kamer aangenomen wetgeving (en dus heragendering daarvan) is uiterst onzeker. Zo als het dan ook onzeker is of een opnieuw samengestelde Tweede Kamer wederom tot aanname van het wetsvoorstel en met name de amendementen zal komen.
Al deze wegen leiden tot vertraging van de aanname van de Wet op het accountantsberoep. En dat is slecht nieuws voor het accountantsberoep en de fusiepartners NIVRA en NOvAA. De fusie tot NBA wordt immers onder de leden van de beroepsorganisaties breed gesteund.
Vanuit het perspectief van de fusie valt controversieelverklaring van het accountantsdossier derhalve niet te prefereren.
Maar voor zij die tegen regelgeving zijn op het gebied van de scherpere scheiding tussen controle en advies alsmede kantoorroulatie, is het goed nieuws: zij ruiken nieuwe kansen.