Schaf controleplicht mkb af
Accountants en onafhankelijkheid, het blijft een moeizaam geworstel. Had de NBA in een eerste concept van nieuwe onafhankelijkheidsregels de combinatie van controle en advies ook bij mkb-bedrijven verboden, na protesten van accountants is dit toch weer afgezwakt.
De combinatie mag wel, "mits aan een aantal hygiënefactoren is voldaan", zoals Peter Eimers, voorzitter van het adviescollege beroepsreglementering, het uitdrukt. Deze vage formulering doet het ergste vrezen. In de praktijk zal het erop neer komen dat de accountant er mee kan volstaan aan het controledossier een memo toe te voegen waarin hij in geruststellende bewoordingen aangeeft hoe hij ondanks de adviesfunctie zijn onafhankelijkheid heeft gewaarborgd.
Sinds 1 januari 2013 is de combinatie van accountantscontrole en advies bij beursgenoteerde bedrijven verboden. De noodzaak van dit verbod wordt nauwelijks meer betwist. Een soortgelijke regeling bij mkb-bedrijven stuit echter op veel weerstand. Het leidt tot kostenverhogingen die onnodig zouden zijn omdat scheiding van controle en advies bij deze bedrijven minder relevant zou zijn. De kring van gebruikers van hun jaarrekeningen is immers beperkt.
Hiermee wordt gesuggereerd dat bij mkb-bedrijven kan worden volstaan met een lagere graad van onafhankelijkheid. Onafhankelijkheid is echter een absolute grootheid: niet volledig onafhankelijk betekent niet onafhankelijk.
De beperkte kring van gebruikers kan geen argument zijn om te gaan morrelen aan de eisen aan onafhankelijkheid. Het ligt meer voor de hand om de wettelijk verplichte accountantscontrole voor mkb-bedrijven af te schaffen.
Deze bedrijven kunnen hun accountant dan zonder problemen de rol van adviseur en sparring partner laten vervullen, een rol waaraan zij in de meeste gevallen de grootste behoefte hebben. Mochten er gebruikers zijn (de bank bijvoorbeeld) die een accountantscontrole wel noodzakelijk vinden dan zitten zij veelal in een positie om deze af te dwingen.
Wordt echter, al of niet wettelijk verplicht, een accountantscontrole uitgevoerd dan is onafhankelijkheid een noodzakelijke voorwaarde. Deze eis maakt het onvermijdelijk dat de controlerend accountant een ander zal zijn dan de adviserend accountant.
Deze opiniebijdrage is ook geplaatst in het Financieele Dagblad van 24 oktober 2013.
Gerelateerd
Checks & balances in financieel beheer Rijk kunnen beter en goedkoper
Over een paar weken is het weer zover: het koffertje met de Miljoenennota wordt door de minister van Financiën aangeboden aan de Tweede Kamer. Terwijl de budgettaire...
De onafhankelijkheid van de Algemene Rekenkamer is in het geding
De huidige inrichting van het controlebestel bij het Rijk staat op gespannen voet met de grondbeginselen van de democratische rechtsstaat. De onafhankelijkheid van...
De wereld als een schouwtoneel en de rol van de accountant
Op de rand van zijn pensioen beschouwt Barend Bergh de rol van de accountant in het maatschappelijk verkeer. Hij doet aanbevelingen voor onderzoek naar de manier...
PwC beperkt advieswerk voor controleklanten in VS
PwC wil het advieswerk bij Amerikaanse controlecliënten gaan beperken, om mogelijke belangenconflicten te voorkomen.
'Partijdigheid accountants is vaak onbewust'
Accountants hebben sterke prikkels om hun klanten gelukkig te houden. Dat gebeurt niet altijd bewust, maar het is wel een van de belangrijke oorzaken van boekhoudschandalen.