NBA 12 november 2014

Governance NBA is niet vergeten

De Algemene Rekenkamer maakt zich, bij monde van Ellen van Schoten en Kees Vendrik, in een interview met AccountancyNieuws zorgen over de governance van de NBA.

Als het aantal oob's groeit, zoals aanbevolen door de werkgroep Toekomst Accountantsberoep, vreest de Rekenkamer gebrek aan bestuurlijke aandacht vanuit de NBA. Tegelijk worden in het rapport 'In het publiek belang' geen maatregelen gepresenteerd voor aanpassing van de eigen governance van de NBA. Een gemiste kans, wat de Rekenkamer betreft.

De NBA is de eigen governance zeker niet vergeten. Bij de totstandkoming van het rapport is natuurlijk ook daarover gesproken. Maar er is gekozen voor een focus op maatregelen die betrekking hebben op de controlepraktijk, en dan met name in het oob-segment. Daar zit immers de pijn, dat segment ligt onder vuur. Het toezicht op accountantsorganisaties die oob's mogen controleren ligt bij de AFM. Als de definitie van oob's wordt verbreed zal dus vooral de toezichthoudende taak van de AFM groeien, niet zozeer die van de NBA.

De NBA bestaat officieel sinds 1 januari 2013. In de aanloop naar de fusie tussen NIVRA en NOvAA is de governance van de nieuwe fusieorganisatie tegen het licht gehouden. Leden en politiek hebben ingestemd met de gemaakte keuzes ten aanzien van die governance. Beweringen als zou de NBA alleen oog hebben voor de belangen van grote accountantsorganisaties zijn niet terecht. Ons bestuur vormt een afspiegeling van het ledenbestand; slechts drie van de dertien leden zijn werkzaam bij de big four.

Dat de NBA aan zelfreflectie moet doen staat buiten kijf, maar niet als gevolg van een beroepsbreed falen; eerder als een verplichting die past bij elke zichzelf respecterende beroepsorganisatie. De evaluatie van het eigen governance-model is gepland drie jaar na de formele fusiedatum, dat wil zeggen begin 2016. Nog een jaar te gaan dus. Tot dat moment gaat de aandacht primair uit naar de verbetering van de kwaliteit en het herstel van vertrouwen in het accountantsberoep. 

Doen we genoeg? Vast niet, het kan altijd beter. Maar als er één beroepsorganisatie is die de afgelopen jaren het debat over het beroep heeft geïnitieerd en gestimuleerd, dan is het wel de NBA. Dat blijkt uit deze publieke debatsite Accountant.nl, uit de reeks maatschappelijke debatten, de serie publieke management letters, het Plan van Aanpak in 2010, de convenanten met de AFM en de Belastingdienst, de aangescherpte onafhankelijkheidsregels en toetsingen. En ook uit het thans gepresenteerde sectorplan.

Achteraf kan worden geconstateerd dat die inspanningen te weinig vruchten hebben afgeworpen, gelet op de voortdurende tekortkomingen bij de controles. Maar de vraag is of dat niet eerder bij de kantoren zelf ligt, in plaats van het gevolg te zijn van een tekortschietende governance van de beroepsorganisatie.

De afgelopen twee jaar heeft de NBA ook haar inspanningen ten aanzien van de publieke sector verhoogd, met zichtbare resultaten. Ja, met de fusie in 2013 is het oude Overlegorgaan Overheidsaccountants formeel opgegaan in de Ledengroep Intern- en overheidsaccountants (LIO), maar ondertussen zijn er zes nieuwe sectorcommissies en werkgroepen voor de overheid ontstaan. Die zijn zeer actief, wat niet alleen blijkt uit deelname aan overleg op diverse niveaus, maar ook uit zaken als:

• de publieke management letters voor gemeenten, zorg en onderwijs;
• de schrijfwijzer controleprotocollen;
• de handreiking over gevolgen voor de accountantscontrole van het uitbesteden van taken aan uitvoeringsorganisaties bij decentrale overheden;
• het accountantsplatform Zorg in control dat nadrukkelijk aandacht heeft gevraagd voor verantwoording en controle van WMO en jeugdzorg;
• de werkgroep CoZiek die brandbrieven heeft gestuurd aan minister Schippers over de controle van ziekenhuizen, gevolgd door audit alerts voor de eigen betrokken accountants.

We zitten dus niet stil, maar zijn als NBA ook niet ongevoelig voor het signaal van de Rekenkamer. Het is geagendeerd voor het eerstvolgende overleg tussen AR en NBA op 24 november aanstaande.

Deze reactie is in iets andere vorm ook geplaatst op de website van AccountancyNieuws.