Opinie 28 mei 2014

Ontkoppel accountant van raad van bestuur

Accountants zouden zich los moeten maken van het bestuur van het gecontroleerde bedrijf. Binnen de huidige verhoudingen heeft de wetgever er alles aan gedaan om het maatschappelijk belang van de controle ondergeschikt te maken aan dat van het bestuur.

Gebruikers van jaarrekeningen zijn te vergelijken met automobilisten die hun lot in handen leggen van automonteurs. Stel u bent die automobilist. Door gebrek aan kennis en kunde besteedt u het onderhoud van uw auto uit aan een professionele automonteur. Vervolgens moet u er maar op vertrouwen dat deze het onderhoud aan uw auto naar behoren uitvoert en geen onnodige reparatiewerkzaamheden verricht om zijn eigen inkomsten te spekken. 

Nu heeft de overheid bepaald dat op uw kosten (!) een externe expert wordt ingehuurd die het uitgevoerde onderhoud van de automonteur controleert. Deze externe expert rapporteert in detail zijn bevindingen aan de automonteur. De externe expert communiceert naar u uitsluitend of de automonteur zijn werk wel of niet naar behoren heeft uitgevoerd. 

Zou u er binnen dit scenario op vertrouwen dat de externe expert u adequaat informeert, en bent u bereid te betalen voor de kosten van deze externe expert? 

Het antwoord luidt volmondig nee! Maar dit is precies zoals de externe accountantscontrole nu door de wetgever is georganiseerd. Om de geloofwaardigheid van het financiële jaarverslag te verhogen huurt de raad van bestuur van de onderneming op kosten van haar aandeelhouders een externe accountant in, welke haar bevindingen primair rapporteert aan het bestuur van de onderneming. 

De aandeelhouders krijgen van de externe accountant niet meer te horen dan of het financiële jaarverslag wel of niet een getrouw beeld geeft. Accountants zijn mensen die, los van door wie ze worden betaald, geneigd zijn het belang van degene aan wie ze rapporteren voorop te stellen. De raad van commissarissen vertegenwoordigt de samenleving - is het dan niet logisch dat die commissarissen ook hun eigen controleur uitkiezen en aansturen?

Wij zouden willen voorstellen dat accountants vanaf heden alleen nog opdrachten accepteren wanneer zij deze van de raad van commissarissen ontvangt. Bovendien moet de externe accountant in detail aan de raad van commissarissen rapporteren in plaats van aan het ondernemingsbestuur. We vinden voldoende aanwijzingen in onderzoek om hiervan een hard punt te maken. Onderzoek zegt ja, nu de praktijk nog.